مهدی ابوالحسنی کار آفرین برتر درگفتگو با شاخه سبز:

فرهنگ کار آفرینی باید از خانه و مدارس آغاز شود

 زهره مهرنوروزی- پیش ازشروع کار ابتدا فکروایده اش را با عده ای در میان گذاشته بعضی ها آیه یاس خوانده که این شهر کم آب است و ایده ات عملی نیست ، به سراغ کارشناسان جهاد کشاورزی قم می رود  وبا راهنمایی  آنها کارش را آغاز می کند امروز مهدی ابولحسنی یکی از تولیدکنندگان وصادر کنندگان ماهی زینتی در قم است  ویکی کارافرینان برتر قم محسوب می شود او هم اکنون مدیریت چندین سالن پرورش ماهی زینتی را برعهده دارد وسالی یک میلیون قطعه ماهی پرورش می دهد. مطلب پیش رو گفتگویی است که باوی  انجام شده است:  

در ابتدا کمی از خودتان بگویید

مهدی ابولحسنی هستم فارغ التحصیل  رشته  کارشناسی شیلات  در ابتدای کار در زمینه ماهیان خوراکی فعالیت می کردم، اما ادامه ندادم وارد حیطه پرورش ماهیان زینتی شدم

چه شد که ماهیان خوراکی را رها کرده  به سمت پرورش ماهیان زینتی رو آوردید؟ وچگونه کار را شروع کردید؟

پرورش ماهیان خوراکی بعضی از گونه های آنها در قم صرفه اقتصادی ندارد دو سالی دراین زمینه فعالیت کردم چون رشته مرتبط دانشگاهی من ماهیان خوراکی اما با دقت و مطالعه به این نتیجه رسیدم که پرورش ماهیان زینتی صرفه اقتصادی بالایی دارد در نتیجه این کاردر یک نمونه کوچک سالن 50متری  که اجرا کرده بودم وسرمایه اولیه 5میلیون تومان  تولید وپرورش را شروع کردم البته زیر نظرمهندس طاهری رییس شیلات قم و مهندس حسینی کارشناس جهاد کشاورزی قم که انصافا راهنمایان خوبی بودند ، به لطف خدا کار پیش رفت وتوانستم کاررا توسعه دهم، این را بگویم که قم در پرورش ماهیان زینتی بسیار مستعد است واز طرفی صنعت پرورش ماهیان زینتی صنعت بزرگی است واین را بگویم که مصرف آب یک سالن پرورش ماه در طول یک ماه 15متر مکعب است که به اندازه مصرف یک ماهه یک خانواده چهار نفره است .

با توجه به شرایط کم آبی  موجود طرح شما نمی توانست به صرفه باشید بفرمایید چه اقدامی انجام دادید تا ازآب استفاده بهینه ای شود؟ درباره سیستم کاربردی خود را  توضیح دهید؟

همانطور که گفتم مصرف آب در بخش ماهیان زینتی  بالا نیست ضمن اینکه اب در استخر صنعتی باز چرخانی  می شود بطوری که ما می توانیم ضمن پرورش  ماهی کشت گیاه  نیزداشته باشیم دراین سیستم  که کشت آکوآپونیک می نامند. در این سیستم، پساب ماهی به عنوان کود برای گیاه مورد استفاده قرار می‌گیرد و آب تصفیه شده توسط گیاه به استخر پرورش ماهی‌ها برگشت داده می‌شود؛ در واقع آکوآپونیک به عنوان سیستم تلفیقی هیدروپونیک و پرورش ماهی نیز شناخته می‌شود و مواد اضافی یک سیستم به عنوان غذا یا سوخت برای سیستم دیگرمصرف می‌شود.

 کشت آکوآپونیک از نظر زیست‌محیطی و صرفه‌جویی اقتصادی حائز اهمیت است و به اقتصاد محلی و خانواده کمک شایانی می‌کند. علاوه بر این، در آکوآپونیک عناصر غذایی موجود در آب ماهی به عنوان کود درهیدروپونیک و بستر گیاهان مصرف می‌شود و برای ماهی نیز فایده‌هایی دارد.

توضیح بیشتر اینکه  در اثر تجزیه بقایای گیاهان و میکرو ارگانیسم‌هایی که در بستر استخر تجمع یافته، ممکن است مواد سمی تولید شود، در حالی که اگر این پساب برای گیاهان مصرف شود می‌تواند به عنوان کود مورد استفاده قرار گیرد؛ به عبارتی بستر کشت مثل یک بیوفیلتر (فیلتر زیستی) عمل می‌کند و در این میان باکتری‌های موجود در بستر نقش مهمی در چرخه عناصر دارند و بدون وجود آن‌ها، سیستم خوب عمل نخواهد کرد.

چند نوع وگونه ماهیان زینتی را که پرورش می دهید ؟

ماهیان زینتی به دو گونه زنده زا و تخم گذار تقسیم می شوند ماهی های گوپی که زنده زاست  دارای رنگ های متنوع و زیبایی هستند که انواع آن عبارتند از : گوپی پوست ماری ، گوپی دم قرمز ، گوپی کمر مشکی ، گوپی دم زرد ، گوپی دم آبی ، گوپی دم خرگوشی ،گوپی فانتزی و چندین نوع گوپی دیگر که اغلب نوع ماده این ماهی از نوع نر جثه بزرگتری دارد. ماهی گوپی بسیار مقاوم است و با هر شرایطی خود را تطبیق می دهد. به سادگی تکثیر و پرورش داده خواهد شد و برای سایر ماهی ها هیچگونه مزاحمتی ندارد. همچنین ماهي هاي  رزي‌پاب ، پلاتي ، تترا ، اسکار، گورامي، آنجل ، مولي، پرت قرمز وگلد فیش  وماهی قرمز سفر هفت سین است که در قم پرورش داده می شوند

وضعیت پرورش  ماهی زینتی در سایرشهرهای ایران و کشورهای دیگر چگونه است ؟

استان قم از نظر تولید وپرورش ماهیان زینتى در کناراستان هاى اصفهان، کرج ،محلات،مرکزى و اردبیل از رتبه ششم کشورى برخوردار اما در کشورهایی مانند تایلند وسنگاپور بخشی از اقتصاد آنان توسط پرورش ماهیان زینتی تامین می شود ویکی از مشتریان آنان خود ما هستیم در طول هفته  سه هواپیما ماهی وارد می کنیم سالیانه چیزی حدود 20میلیون قطعه ماهی وارد می کنیم علت موفقیت این شور این دست که پرورش ماهی در خانه ها صورت می گیرد. ولی نکته اینجاست که اکثر کشورهای خاورمیانه مثل عراق ،کویت ، امارات ... بیشتر تمایل دارند از تولیدات ماهیان زینتی ایران را خریداری کنند دلیلش هم صافت کوتاه و کم هزینه بودن است.

 سیستم کشت اکوآپونیک را  توضیح دهید ؟

اگرچه تکنولوژی آکوآپونیک کمی پیچیده به نظر می‌رسد ولی می‌تواند در مناطق خشک و نیمه‌خشک مثل ایران کاربرد گسترده‌ای داشته باشد و به طور کلی استفاده بهینه از آب کشاورزی و سایر مصارف صنعتی و آشامیدنی، مهم‌ترین مولفه‌ها برای صرفه‌جویی در مصرف منابع آب است. به طور کلی کشت گیاهان در تلفیق با پرورش ماهی یکی از روش‌هایی است که از مزایای متعددی مثل بهبود طعم و کیفیت محصولات کشاورزی، بهبود کیفیت آب استخرهای پرورش ماهی، کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش هزینه تامین آب و صرفه‌جویی در مصرف کودهای شیمیایی برخوردار است.

محصولات حاصل از چنین سیستمی به عنوان محصول سالم شناخته می‌شود و در فروش آن‌ها نقش مهمی دارد. درضمن با کشت آکوآپونیک، از یک واحد تولیدی دو نوع محصول تولید می‌شود و این موضوع در مناطق خشک و نیمه‌خشک که کمبود آب محسوس است، بسیار حائز اهمیت است. از همه مهم‌تر این‌که آکوآپونیک مدلی برای کشاورزی پایدار است.

این را نیز اضافه کنم که محققان هلندی نمونه کوچک و خانگی از یک سیستم آکوآپونیک را طراحی کرده‌اند که امکان پرورش گیاهان و سبزیجات را با استفاده از فضولات ماهی فراهم می‌کند.این سیستم جدید خانگی «اکوفارم» نام دارد و برای مصارف خانگی طراحی شده است. دراین سیستم آب کثیف درون تنگ به داخل محفظه پرورش گیاه پمپاژ می‌شود و فضولات ماهی مواد مغذی گیاه را تأمین می‌کند. گیاه نیز در نقش یک سیستم تصفیه طبیعی، اقدام به پاک‌سازی و تصفیه ‌آب می‌کند و آب تمیز به داخل تنگ ماهی پمپاژ می‌شود؛ در واقع گیاهان کوچک و سبزیجات مختلف از جمله  کاهو، گوجه‌فرنگی ، فلفل و میوه‌های کوچک از قابلیت کشت در این سیستم برخوردار هستند.

شما اکنون به عنوان یک کارافرین برتر شناخته شده اید توسط جهاد کشاورزی از شما تقدیر شده است اگر کسی بخواهد وارد تولید ماهیان زینتی شود چه راهنمایی وکمکی می کنید؟

این را بگویم که  پرورش ماهیان زینتی آنقدر جای کار دارد که به نظر من این صنعت برابری می کند با صنعت نفت کشورمان  .کمک های اولیه مانند آموزش را که جهاد کشاورزی برعهده می گیرد می ماند تهیه یک سالن پرورش، به شخصه  راهنمایی فنی را به داوطلبان  را نیز می  توانم برعهده بگیرم، حتی خرید ماهیان را نیز برعهده می گیرم تا تولید کنندگان مشکل فروش را نداشته باشند خوشبختانه بازاریابی فروش ماهیان زینتی مشکل نیست. توصیه ای که به جوانان دارم این است که دنبال کارهای پشت میزی نباشند متاسفانه فرهنگ غلطی که جا افتاده این است فارغ التحصیل دانشگاه حتما باید جایی سرکار بروند پشت میز بنشیند این درست نیست به نظر می رسد فرهنگ کار واشتغال در کشور ما نیاز به آموزش دارد خانواده ها باید کودکان خود را به سمت اشتغال و کار آفرینی سوق دهند. در کار آفرینی نباید از آزمون وخطا هراسی داشته باشیم توکل ، تلاش و صبر کلید موفقیت در کار آفرینی  است .

چه کسانی در این راه مشوق شما بودند؟

بیشتر از همه خانواده ام در وهله اول مادرم که برایم یک الگواست وسپس همسرم که  همیشه پشتیبانم بوده وهست واز انها تشکر می کنم چون نقش زیادی در موفقیت من داشته اند و همچنین جهاد کشاورزی قم بواسطه کارشناسان  از طرحم حمایت کرد و توانستم موفق شوم.

برای تبلیغات وبازاریابی از روش های بروز استفاده می کنید؟

راستش استفاده از فضای مجازی یکی از راه های تبلیغ و بازار یابی است اما  در کار ما بیشترنمی شود تنها از طریق فضای مجازی خرید و فرش کرد . برای مثال وقتی قرار است  چند میلیون قطعه ماهی جابجا شود یک ریسک است که ندیده واز راه دور این معامله صورت گیرد در نتیجه بیشتر بازار یابی و تبلیغات ما حضوری و عینی است .

برنامه ای هم برای آینده دارید؟

توسعه سالن های پرورش ماهی ، چون این استعداد در قم وجود دارد که تولیدات را سالیانه به  4میلیون قطعه  برسانیم وهمچنین ساخت شهرک صنعتی ماهیان زینتی را در نظر دارم که امیدوارم مسوولان ما با همکاری داشته باشند چرا که علاوه بر توسعه این صنعت کمکی همه به ظرفیت های گردشگری قم می کند.  

کلام پایانی؟

اول اینکه از مسولان می خواهم مشکلات را از پیش پای کار آفرینان بردارند بروکراسی ها را کاهش دهند  برای نمونه اینکه پرورش ماهیان زینتی هیچ خطری برای سلامتی مردم ندارند اما همیشه درگیر مجوزهای دامپزشکی هستیم که داخل شهر مجوزپرورش نمی دهند. ولی شعری در خاطرم هست که از سروده های سعدی  است .

 دو بیت ازیک شعر بلند که زمان  کودکی  در کتاب فارسی سال سوم دبستان خواندم

 چنان سعی کن کز تو ماند چو شیر       نباشی چو  روبه به دهان مانده سیر

بیگر ای جوان دست درویش پیر           نه خود را بیفکن که دستم  بگیر

در فرهنگ ما  دین ما به کار افرینی خیلی تاکید شده ولی متاسفانه فراموش کرده ایم  به نظر من باید ترویج فرهنگ کار افرینی از خانه ومدارس ابتدایی شروع شود این اتفاق خوبی نیست که این همه جوان بیکار داریم عمده دلیلش همین توجه نکردن کار وکار افرینی است که جوانان را از تولید محوری واهل تلاش بودن به سمت راحت طلبی برده است . چیزی که به شخصه در قم شاهد بوده ام حمایت زیادی خانواده ها از جوانان هستم که باعث شده جوانان نتوانند مستقل بار بیایند چنین فردی نمی تواند کار افرین باشد نمی تواند دنبال شغلی برود که درابتدا سختی دارد.