تاریخ : 1397/09/18 14:28
شناسه : 204808

حضور مقتدرانه ایران در خاورمیانه به همراه ویژگی‌ های منحصر به فرد چابهار سبب شد تا بستر توسعه بیش از پیش این دالان بین المللی به منظور تضمین آینده ترانزیتی منطقه فراهم آید در این میان اجرای حملات کور تروریستی در این شهر را باید ضربه زدن به موقعیت راهبردی این بندر، ارزیابی کرد.

بندر راهبردی چابهار در جنوب شرقی ایران و در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. چابهار به عنوان بزرگترین بندر اقیانوسی کشور، ایران را از طریق خلیج عدن و دریای عمان به اقیانوس هند متصل می کند. این بندر به دلیل اتصال به آب های اقیانوسی و نزدیکی به کشورهای حاشیه اقیانوس هند و مناطق همجوار دریایی به نقطه تحول بخش در اقتصاد شرق کشور بدل شده است و در این میان 2 پایانه شهید بهشتی و شهید کلانتری از جایگاه ممتازی برخوردارند و تکمیل طرح های توسعه بندر شهید بهشتی چابهار می تواند نوید دهنده توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی و هوایی در این مناطق باشد.

**جایگاه ممتاز و استراتژیک چابهار
با وجود اهمیت دهلیز ترازیتی چابهار در مناسبات استراتژیک، سیاسی و اقتصادی و ظرفیت این بندر برای پذیرش سرمایه گذاری اما تنها چند سالی است که این بندر بر سر زبان ها افتاده و در مسیر حرکت به سمت توسعه قرار گرفته است. چابهار قدرت رقابت را با بندرهای مهم منطقه چون گوادر(پاکستان)، جبل علی (امارات) و بنادر تنگه باب المندب را دارد، بنادری که می توانند در اقتصاد خاورمیانه و حتی تجارت جهانی نقشی تاثیرگذار را ایفا کنند.

هرچند رقبای چابهار حرکت در مسیر توسعه را از سال های گذشته آغاز کرده اند اما اجرای طرح‌های توسعه‌ای، سرمایه گذاری در پروژه‌ها و استفاده از ظرفیت جوانان به عنوان نیروی محرکه و خلاق می تواند با بازتعریف مناسبات سیاسی و اقتصادی در حوزه آسیای جنوبی و مرکزی و تغییر جغرافیای تجارتی و ترانزیتی در منطقه، چابهار را به جایگاه شایسته و اصلی خود برساند و بخش بزرگی از ترانزیت کالاهای منطقه را به خود اختصاص دهد و بدین ترتیب با ارزآوری مناسب به شکوفایی اقتصاد ایران و منطقه کمک کند.

چابهار به لحاظ سیاسی و اقتصادی، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از مهم ترین قطب‌های ترانزیتی در منطقه را دارا است و بدون تردید با یافتن جایگاه واقعی خود، قادر خواهد بود تا در مناسبات سیاسی و اقتصادی منطقه تغییرات شگرفی را ایجاد کند.

در راستای اجرای سیاست‌های توسعه‌ دریامحور و توسعه سواحل مکران، بهره‌برداری از فاز نخست توسعه بندر چابهار با حضور حسن روحانی رییس جمهوری از آذر 1396 آغاز شد و در قالب این پروژه ظرفیت بندر شهید بهشتی چابهار از 2.5 میلیون تن به 8 میلیون تن ارتقا یافت.

** موافقتنامه سه جانبه چابهار میان ایران، هند و افغانستان
امضای توافقنامه توسعه بندر چابهار میان رییسان جمهوری ایران و افغانستان و نخست وزیر هند در 1395 خورشیدی را باید سرآغاز ایجاد تغییر و تحول در این بندر استراتژیک دانست. موافقت نامه ای که 2 کشور هند و افغانستان را تشویق و ترغیب به سرمایه گذاری در این بندر به منظور توسعه آن کرد.

با مطرح شدن، نام چابهار در کنار دیگر رقبای قدرتمند به عنوان یکی از گزینه های مهم برای آینده ترانزیت کالا در خاورمیانه، هند برای سرمایه گذاری در این منطقه پیشقدم شد. پس از سرمایه گذاری گسترده آمریکا و رژیم صهیونیستی در بنادر امارات و همچنین سرمایه گذاری چین در پاکستان، ایران نیز توانست تا سرمایه گذاری قابل توجه هند برای توسعه بندر چابهار را جذب کند، سرمایه گذاری که از تحریم های جدید آمریکا نیز معاف شد.

**معافیت تحریمی چابهار و ناکام ماندن توطئه دشمنان
خروج یکجانبه آمریکا از برجام با ذوق زدگی دشمنان منطقه ای ایران از جمله رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی همراه بود و سبب شد تا آنها خود را برای ایفای نقش ایران در منطقه و جهان آماده کنند. تسخیر سهم ایران در بازار نفت و همچنین کسب جایگاه کشورمان در عرصه ترانزیت بین المللی از جمله بخش هایی بود که بدخواهان این مرزوبوم برای اشغال آن، عزم خویش را جزم کرده بودند.

معاف شدن بندر چابهار از تحریم‌های آمریکا در 30 آبان 1397 و در پی رایزنی های گسترده هند و افغانستان، ضمن ناکام گذاشتن رقیبان و دشمنان در انزوای اقتصادی ایران، سبب شد تا سرمایه‌گذاری هند در چابهار برای اتصال به افغانستان و آسیای میانه را تسهیل و صادرات و واردات افغانستان و اتصال این کشور محصور در خشکی به دریاهای آزاد را تسریع ‌کند.

**حمله تروریستی، نشانه استیصال دشمنان
پس از آن که توطئه های مختلف علیه ایران از جمله ایجاد به هم ریختگی اقتصادی، ناآرامی های اجتماعی و فشارهای سیاسی ناکام ماند، دشمنان حملات کور تروریستی در اهواز و چابهار را در دستور کار خویش قرار دادند.

در حالی که کارشناسان، کسب معافیت از ‎تحریم‌های اقتصادی را یک موقعیت ویژه برای چابهار ارزیابی می کردند، تروریست‌ها با هدایت قدرت های منطقه ای به طراحی حمله تروریستی در چابهار اقدام کردند تا ‎بدین ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری در پروژه بین‌المللی چابهار را ارتقا دهند و سرمایه گذاران در این منطقه ناامید و مایوس کنند.

این حادثه تروریستی در 15 آذر 1397 خورشیدی به وقوع پیوست. زمانی که خودروی وانت تویوتا حامل مواد منفجره می خواست به مقر ستاد انتظامی شهرستان چابهار وارد شود که با مقاومت ماموران نیروی انتظامی مواجه شد و عامل انتحاری، این خودرو را درب ورودی این ستاد منفجر کرد و خود به هلاکت رسید. این حادثه تروریستی به شهادت 2 تن و زخمی شدن 43 تن از هموطنان انجامید که 10 تن از حادثه دیدگان از کادر نیروی انتظامی و مابقی آنها از شهروندان عادی بودند.

**هشدار وزیر امور خارجه به تروریست ها
پس از وقوع این حمله تروریستی، مسؤولان کشوری و لشکری با صدور بیانیه‌ها و پیام‌هایی این حمله را محکوم کردند اما واکنش محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه، حاوی مطالب و پیام مهمی بود.

وی در صفحه توئیتر خود که در رسانه‌های خارجی نیز انعکاس وسیعی یافت، نوشت: «تروریست‌های تحت حمایت خارجی افراد بی‌گناه را در چابهار به قتل رسانده و زخمی کردند. ما در گذشته نشان داده‌ایم چنین جنایت‌هایی بدون تنبیه نخواهد ماند: سال 2010، سرویس‌های امنیتی، افراطی‌ها را رهگیری کرده و در مسیرشان از امارات عربی متحده دستگیر کردند. حرف مرا به یاد داشته باشید: ایران تروریست‌ها و اربابان آنها را به پیشگاه عدالت تسلیم خواهد کرد.»

تاثیرگذاری چابهار در تعاملات سیاسی و تجاری منطقه ای و چشم انداز روشن این منطقه صنعتی موجب شده است تا دشمنان به هر ابزاری برای ضربه زدن به موقعیت آن متوسل شوند. سیاست گذاری های مناسب به همراه اختصاص سرمایه های لازم برای توسعه این بندر بین المللی و همچنین دیپلماسی فعال به منظور جذب سرمایه گذاری های خارجی می تواند ضمن ناکارآمد کردن توطئه دشمنان، پویایی اقتصادی را نیز برای این خطه از سرزمین ایران به ارمغان آورد.

پاسخی بگذارید