زهره مهرنوروزی- نیروگاه، عماریاسر، زنبیل آباد و سالاریه،... هرکجای این شهر که راهت افتاده باشد با انبوهی از بناهای ساخته شده با نمای رومی مواجه می شوی، این روزها درقم نمای رومی سایه سنگینش خودش را برروی همه نماهای ایرانی اسلامی انداخته است بطوری که مردم این شهر به شکل اعجاب آوری به سمت کاربرد این نما گرایش یافته اند. در استان هایی مانند اصفهان ساخت نمای رومی ممنوع شده است، اما درقم متاسفانه نماهای زیبای ایرانی واسلامی جایش را به نماهایی داده است که با هویت این بوم و بر هیچ سنخیتی نداشته و ندارد.این اتفاق مدیران شهری قم را نیز نگران کرده است.
رئیس شورای اسلامی شهر قم با بیان اینکه مجموعه مدیریت شهری، شورا و شهرداری نسبت به ایجاد فضاهای رومی نگران هستند، گفت: بارها مصاحبه و خواهش کردیم، از مهندسین، کارشناسان و ناظرین تقاضا داشتیم و حتی به دنبال سیاست گذاری هایی بودیم تا به آنهایی که نمای رومی ایجاد می کنند، پایان کار ندهیم.
عبدالله جلالی در جلسه رسمی و علنی شورای اسلامی شهر با اشاره به اینکه اتفاق تلخی با گسترش نماهای رومی افتاده که باید با همکاری مدیریت شهری، مردم و مهندسین برطرف شود می افزاید:در این بحث تقریبا وضعیت رو به رشد و قابل توجهی در قم شاهد هستیم ولی بخاطر گسترش نماهای رومی نگرانی هایی داریم که باید این معضل برطرف شود.
وی با اشاره به اینکه استفاده از نماهای رومی به مدیریت شهری و بخش دیگر به خود شهروندان و همچنین کارشناسان و مهندسین مرتبط می شود افزود: همه باید دست به دست هم دهند تا اتفاق تلخی که با گسترش نماهای رومی در قم رخ داده و بعضا نیز شاهد آن هستیم، برطرف شود.
رئیس شورای اسلامی شهر قم تصریح می کند:امروز شاید نماهای رومی در خود کشورهایی که ابداع کننده آن بودند، به این شکل رواج ندارند و زیبنده شهر قم و ایران اسلامی نیست که نماهای رومی را در خود داشته باشند.
نمای رومی به لحاظ دید کارشناسی رد شده است
رئیس اداره معماری و طراحی شهری اداره کل راه و شهرسازی قم درگفتگو با خبرنگاران می گوید: نمای رومی با هویت ایرانی اسلامی و اقلیم این استان سازگار نیست.
محمد رضایی ندوشن با اشاره به برخی آشفتگی ها در نمای ساختمان ها، گفت: در 10 سال گذشته به دلیل حجم زیاد مهاجرت و نبود سبک های متناسب با فضای دینی قم، ساخت و سازهای غیراصولی، آشفتگی هایی در نماهای ساختمان ها به وجود آمده است.
وی با بیان اینکه در سال 93، ضوابط بومی سیما و منظر شهری به تصویب رسید و کمیته نما در شهرداری های مناطق ایجاد شد تا نظارت بر ساخت نماها صورت گیردمی افزاید:سال 95 کار پژوهشی در سطح شهر قم انجام و مشخص شد در سال های 94 و 95، با رشد روز افزون نمای رومی به ویژه در منطقه های یک و چهار روبرو هستیم و تقریبا همه ساخت و سازهای جدید با نمای رومی طراحی می شود.
وی با بیان این که ممنوعیت ساخت نمای رومی مصوبه جلسه 28 آبان سال 1395 در کمیسیون ماده پنج استان است، افزود: این ممنوعیت 29 آبان ماه سال 95برای اجرا به شهرداری ابلاغ شد و افرادی که اقدام به ساخت نمای رومی نمایند با مشکلاتی از جمله صادر نشدن پایان کار مواجه می شوند.
رئیس اداره معماری و طراحی شهری اداره کل راه و شهرسازی قم می افزاید: با توجه به این که قم پایتخت مذهبی ایران است و هویت اسلامی و شیعی محکمی دارد، نمای رومی به عنوان الگوی غربی با حساسیت بیشتری پیگیری شد.
ندوشن با بیان اینکه درحال حاضر سبک های معماری داریم که با اقلیم و هویت مذهبی قم سازگار است و می تواند جایگزین خوبی برای نمای رومی باشد تصریح کرد: نمای رومی به لحاظ دید کارشناسی رد شده است، استفاده از سنگ در اقلیم قم به صورت یکپارچه و به میزان زیاد، مشکلاتی ایجاد می کند و هزینه های مصرف انرژی را بالا می برد، به طوری که در تابستان برای خنک کردن و در زمستان برای گرم کردن خانه باید انرژی زیادی مصرف شود.
وی با اشاره به این که استفاده از سنگ زیاد هزینه ساخت نمای رومی را افزایش می دهد، اضافه کرد: این نما از لحاظ سازه ای مشکل دارد، چراکه به دلیل حجم زیاد سنگی که در آن به کار می رود، وزن زیادی را روی سازه ساختمان تحمیل و در هنگام وقوع زلزله، سنگ های به کار رفته ایمنی ساکنان ساختمان را تهدید می کند درسال 95برای جلوگیری از رشد این معضل کمیته ای تشکیل شد تا بر این امور نظارت کند.
با گذشت سه سال از تشکیل کمیته سیما و منظر شهری با چرخی در شهر متوجه خواهی شد این کمیته عملا نتوانسته است دراین زمینه کاری صورت دهد.
نمای اسلامی و ایرانی هنوز برای مردم شناخته شده نیست
مدیر مرکز تخصصی معماری و شهرسازی جهاد دانشگاهی قم درهمایش نمای رومی توطئه یا خواست مردم تاکید کرد: باید بپذیریم که در معرفی معماری اسلامی و ایرانی از سوی دانشگاه و حوزه، کم کاری شده است و هنوز به طور عمیق و وسیع این نوع معماری را مورد تحلیل قرار نداده ایم و مردم آن را به خوبی نمی شناسند.
سیده شبنم فاطمی با بیان اینکه در معرفی معماری و نمای مناسب، ضعف آکادمیک وجود دارد عنوان می کند: انتخاب این نوع نما وقتی تبدیل به جریانی اجتماعی می شود، نمی توان تنها با جریان قانونی مانع از گسترش آن شد، زیرا جریان اجتماعی یک سازه و اسکلت نیست و از جنس اجتماع است.
فاطمی اظهار می کند: نمای رومی به عنوان یکی از دغدغه های مهم مراجع و بزرگان حوزه نیز مطرح شد و گسترش این نما در حوزه دین و فرهنگ، مورد انتقاد قرار گرفت.
وی می گوید: در مقابله با این رویدادها باید به ایجاد جریان اجتماعی و فرهنگ سازی پرداخت تا ذائقه و انتخاب مردم را تغییر داد، در این بین دانشگاه ها، مراکز حوزوی و فعالان فرهنگی و جامعه شناسان دارای نقش مهمی هستند.
مدیر مرکز تخصصی معماری و شهرسازی جهاد دانشگاهی قم معتقد است، نمی شود خلاف جریان شدیدی که حرکت می کند، سد ایجاد کرد، وقتی مسکن یک کالای مصرفی و سودآور است و یا مردم آن را دوست دارند، به راحتی نمی توان با آن مقابله کرد و جریان قانونی به تنهایی نمی تواند مانع ایجاد کند.
فاطمی می گوید: مردم دیگر خانه را برای زندگی نمی خواهند بلکه آن را سرمایه زندگی شأن می دانند، تا زمانی که این نگرش وجود دارد و تا زمانی که از طریق فرهنگ سازی وارد نشویم تلاش برای کنار گذاشتن نمای رومی، آب در هاون کوبیدن است، مگر اینکه بخواهیم صورت مساله را پاک کنیم.
وی می افزاید: نمای رومی به راحتی برای مردم قابل تشخیص است، ولی نمای اسلامی و ایرانی هنوز برای مردم شناخته شده نیست، وقتی می توان نمای دیگری را جایگزین نمای رومی کرد، که به یک تعریف مناسب از معماری اسلامی و ایرانی برای مردم دست پیدا کنیم.
امروز مشاورین املاک و بازار یاب ها تصمیم می گیرند
داوود صفا جامعه شناس دراین باره می گوید: در معماری امروز، مشاورین املاک، مخاطبین، بازاریاب ها تصمیم می گیرند و این نگرش ها، معماری را از هویت اصلی خود دور می کند. معماری باید دارای هویت و تعریف دقیق باشد تا با آسیب های کمتری به لحاظ جامعه شناسی مواجه شویم.
تصریح می کند: تا زمانی که دغدغه ای در میان مردم نباشد، جریان سازی به سرعت انجام نمی شود، امروز محور دغدغه جامعه، مسائل اقتصادی و کسب سود است و این امر، سبک شهر را تحت شعاع آن قرار می دهد.
اگر در جامعه فضای همدلی و همبستگی اجتماعی نباشد و مردم، دغدغه مند تربیت نشوند، دور نمای مشخصی از رفع آسیب ها وجود ندارد.
صفا تصریح می کند: جامعه را می توان هدایت کرد، در دوره های قبلی تصمیم گیرندگان افراد دیگری بودند و امروز صنعت گر تصمیم گیر است، جایگاه معماران و متفکرین مشخص نیست از این رو جامعه مغشوش است و نمی داند دنبال چیست باید در این عرصه تحول اجتماعی صورت بگیرد.
این جامعه شناس می افزاید: ما در بعد عینی دارای تاخر فرهنگی هستیم، یعنی بعد مادی تغییر زیادی می کند و بعد معنوی دیرتر تغییر می کند در واقع ابزاری می آید ولی فرهنگ استفاده از ابزار نمی آید.
سید مرتضی سقاییان نژاد شهردار قم دراین باره می گوید: مبحث نماهای اسلامی و جلوگیری از توسعه نماهای رومی یکی از مسائلی بوده که شهرداری با توجه به بیانیه گام دوم انقلاب و مسئله سبک زندگی اسلامی اهتمام ویژه ای بر آن دارد، علت اصلی توسعه نماهای رومی در شهر به دلیل طمع سرمایه گذاران و مهندسان در معماری و ساخت وساز است.
ممنوعیت ساخت نمای رومی در قم
شهردار قم در گفتگو با خبرنگاران می گوید: نماهای رومی در برابر خطرات محیطی بسیار آسیب پذیر هستند اما چون ازنظر ظاهری زیبایی دارند مورد اقبال برخی از شهروندان قرار می گیرند، کمبود الگو و جایگزین به جای نماهای رومی یکی از مشکلات معماری و عمران در قم است. شهرداری برنامه ریزی های ویژه ای را برای طراحی الگوهای اسلامی و ایرانی معماری و شهرسازی آغاز کرده است.
شهردار قم گفت: براساس بخشنامه شهرداری و مصوبه کمیسیون ماده پنج استان اجرای نماهای موسوم به رومی در شهر قم ممنوع بوده و از ارائه پایان کار به ساختمان های با این نماها خودداری می شود
وی با اشاره به برنامه ريزي شهرداري براي كنترل و نظارت بر اجراي نماهاي ساختماني در شهر قم، اظهار كرد: فضاي شهرسازي و معماري قم بايد متناسب با جايگاه اين شهر به عنوان ام القراي جهان تشيع و فضاي معنوي و در عين حال آب و هواي آن باشد.
شهردار قم به بخشنامه شهرداري براي ممنوعيت اجراي نماهاي موسوم به رومي در شهر، اظهار كرد: اين مساله در كميسيون ماده پنج نيز تصويب شده و مراحل اجرايي آن نيز ابلاغ و آغاز شده است.
سقائيان نژاد با تاكيد بر اينكه نظارت بر روند اجراي نماها در ارائه پايان كار به شهروندان اجرا مي شود، افزود: براساس قانون و ضوابط شهري براي ساختمان هايي كه اين موارد را رعايت نكنند پايان كار صادر نمي شود.
وی با بيان اينكه شهرداري برنامه هاي ويژه اي براي بهبود شرايط معماري و شهرسازي در قم مد نظر دارد، گفت: ما در چند بخش برنامه هايي را آغاز كرديم تا بتوانيم مديريت مطلوبي بر روند ساخت و ساز و اجراي نماهاي ساختماني و در كل شكل گيري معماري شهر در قم داشته باشيم.
شهردار قم خاطر نشان می کند: اين موارد و ضوابطي كه در حوزه معماري و شهرسازي تدوين شده در بلوار پيامبر اعظم كه يك محور معنوي و تمدني در شهر قم خواهد بود نيز رعايت شده و در اين بلوار ساخت و سازها متناسب با معماري و شهرسازي اسلامي صورت مي گيرد.
بی تردید می توان معماری قم را را به سمت بومی سازی سوق داد، در تحقق این هدف باید رسانه و فعالان فرهنگی و فناوری های نرم و صنایع خلاق فرهنگی خود را در نمای شهری نشان دهند.
اما نمای رومی چالش پیش روی سیما و منظر شهری قم خواهد بود تا زمانی که شهروندان نسبت به این موضوع آگاهی بیابند که نمای رومی هویت تاریخی و فرهنگی نسل آینده این شهر را با خطربی هوینی مواجه خواهد کرد.
انتهای پیام /
