در بنیاد قم پژوهی ارائه شد: سیمای قم در شعر فارسی معاصر

تاریخ : 1398/10/18 23:23

شناسه : 209891

در سیصدو نودو هشتمین جلسه بنیاد قم پژوهی که با حضور جمعی از اعضای این بنیاد و کارشناسان در موسسه طلوع مهر برگزارشد سیمای قم در شعر فارسی معاصر توسط محمد حسین حیدری فرد مدیرروابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قم ارائه شد.

به گزارش خبرنگار شاخه سبز وی با اشاره به سابقه تاریخی شهر قم گفت: با روی کار آمدن مشروطه و پررنگ شدن نقش روحانیت ، قم از جایگاه ویژه ای در تاریخ سیاسی ایران برخوردار می شود.

حیدری فرد تصریح کرد: پیش از مشروطه شهرهای مانند تبریز و شیراز واصفهان در تاریخ این سرزمین خود نمایی می کنند اما از دوران مشروطه ما شاهد مطرح شدن قم به عنوان شهری تاثیر گذار در پیشبرد آرمان های سیاسی هستیم.

مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی قم تصریح کرد: در این پژوهش، دیوان اشعار هفتاد شاعر مشهور از مشروطه به بعد مورد بررسی قرار گرفته است که از این میان حدود بیست شاعر به صورت مستقیم و یا به صورت ایهام و کنایه از قم یاد کرده اند. برای نمونه در وجه تسمیه قم اگرچه معروف ترین نظریه این است که قم معرب کومه است اما برخی نیز آن را واژه عربی از فعل امر قم به معنی برخیز می گیرند که شاعرانی چند مانند شهریار معنی اخیر از قم در شعر خود استفاده کرده اند و از آن قافیه ساخته اند.

حیدری فرد در ادامه افزود: قافیه به همراه عنصر وزن و تخیل از عناصر اصلی شعر در نزد پیشینان بوده است با این وجود محدودیت شعر کلاسیک در زمینه وزن و قافیه باعث می شد اندیشه فدای رعایت قالب شود از این رو همواره شاعرانی بوده اند که در تنگنای وزن و قافیه، معنی را فدای قافیه کرده اند که اشاره برخی از شاعران به قم نیز از این قاعده مستثناء نیست.

وی تصریح کرد:«نسیم شمال» نیز بهار قم را اینگونه توصیف کرده است: دل می برد طراوت فصل بهار قم / بوی بهشت می وزد از لاله زار قم، اما دراین بین توصیف «نادرپور» که به ظاهر در سال 1338 آنرا سروده است تامل برانگیز است چرا که توصیفی او شباهت عجیبی با نوشته صادق هدایت درباره قم: چندین هزار زن / چندین هزار مرد/ زنها، لچک بسر/ مردان ، عبا بدوش....

وی تاکید کرد: : «ملک الشعرای بهار» در قالب ترکیب بند «آینه عبرت» که منظومه ای است تاریخی در چند مورد به قم اشاراتی دارد.

حیدری فرد در ادامه افزود:«نسیم شمال» از دیگر شاعران معاصر است که در اشعار خود به قم اشاراتی دارد این شاعردر بخشی از اشعارش به سوغات قم نظر دارد.

وی همچنین از دیگر شاعران به نام که در اشعارش به قم پرداخته است از ایرج میرزا نام برد و بیان کرد: او نیز یکی از وقایع سیاسی و مهاجرت علما به قم را به نظم کشیده است که از قضا خود ایرج میرزا نیز در این سفر آنان را همراهی می کرده است.

مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی قم اظهارکرد: برخی دیگر از شاعران در آثار خود بیشتر به بیان خاطره های شخصی از قم پرداخته اند اما شهریار در بارگاه سعدی ضمن شکایت از روزگار و سختی های آن، گوشه چشمی به سوغات قم دارد.

حیدری فرد به سروده خانم طاهره صفارزاده شاعر و مترجم معاصر به نام «سروش قم» اشاره کرد و گفت: او را می توان آغازگر شعر انقلاب اسلامی دانست که حتی پیش از انقلاب نیز مضامین انقلابی در شعر او به وضوح یافت می شود چنانکه در شعر «کودک قرن» که در نخستین مجموعه شعری خود«رهگذر مهتاب» به چاپ رساند اعتراض فرح پهلوی را برانگیخت و ممنوع الانتشار شد چرا که صفارزاده وضعیت تیره آن زمان را بیان می کند.

مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی قم اظهارکرد: صفار زاده در دیگر آثار خود مانند «طنین دلتا» روح کاملا ضد استعماری خود را بروز می دهد و در دهه 50شعر او بیشتر از گذشته مذهبی می شود و در سال های مقارن با انقلاب کاملا همسو با جریان انقلاب به پیش می رود به طوری که در سال 55مژده انقلاب را می دهد و طاغوت را محکوم به فنا می داند.

حیدری فرد گفت: این بانوی شاعر در زمان تبعید امام خمینی (ره) در پاریس شعری به نام «سروش قم» می سراید که با توجه به نزدیک شدن زمان ورود امام به ایران روزنامه آیندگان این شعر را منتشر کرد و معروف است که این شعر به صورت یک نامه سرگشاده در کشور توزیع شده بود.

وی تصریح کرد: در شعر «سروش قم» چنانکه در تمام ادبیات پایداری، جدال حق و باطل و غلبه نهایی حق منعکس شده است.

انتهای پیام /