تاریخ : 1399/02/1 19:31
شناسه : 240492


صدای جیغ زن در راهرو پیچیده است. همسایه‌ها نگران به در خانه می‌پایند تا مگر زن برای نجات خودش، از خانه بیرون بزند. این اولین باری نبود که همسایه‌ها شاهد این ماجرا بودند. بوی سوختگی غذا به مشام می‌رسد. صدای گریه بچه‌ها که قادر نیستند مانع از کتک خوردن مادر شوند، شنیده می‌شود.

کودکان با گریه و التماس از همسایه‌ها می‌خواهند که به آنها کمک کنند و مادر را نجات دهند اما از آنجایی که در گذشته این اتفاق رخ داده بود و پدر بچه‌ها با همسایه‌ها دعوا کرده بود که به شما هیچ ارتباطی ندارد و چهار دیواری اختیاری است؛ در این مورد هم همسایه‌ها از دخالت ترس داشتند. مرد گویی به رسم ارباب نوکری، می‌خواهد نوکرش را تربیت کند. با کوبیدن زن به در و دیوار، تصمیم دارد که عقده‌های درونی خود را خالی کند. این در حالی است که ما همسایگان، خانم همسایه را زنی با نجابت و باحیا می‌شناسیم.

بی‌شک این زن بینوا، برای داشتن یک تکیه‌گاه و یک زندگی خوب ازدواج کرده بود و ابدا به خواب خود ندیده بود که مردی چنین بدرفتار قسمتش باشد. تا به امروز سوخته است و ساخته است. متاسفانه آنچه که ما می‌دیدیم این بود که  مرد خانواده، کمترین حقی برای همسرش قائل نیست. ایام، شرایط خاصی است که مردان و اعضای خانواده چاره‌ای جز ماندن در خانه ندارند. بنابراین مردهایی که مانند مرد این داستان دارای عدم سلامت روان هستند، با ماندن در خانه، شدت بدرفتاری آنها افزایش یافته است که این از عواقب کروناست اما می‌شود که سرانجام خوبی داشته باشد.

به گزارش گروه اجتماعی شاخه‌سبز؛ «محمدرضا موسوی کارشناس خانواده» می‌گوید: متاسفانه بحثی بنیادین در امر خانواده وجود دارد، آنهم اینکه به تشکیل خانواده به صورت اصولی توجه نمی‌شود. به این معنی که همه افراد جامعه هرچند از غرایز جنسی برخوردار هستند. به بلوغ عاطفی نرسیده‌اند. صلاحیت تشکیل خانواده را ندارند. شروع این زندگی توالی یک بدبختی است.

از دیدگاه روان‌شناسان افرادی که قلدرمآبانه تربیت شده‌اند و سلطه‌گر هستند، اینها صلاحیت تشکیل خانواده را ندارند. چرا که آنها برای افراد مقابل خود ارزشی و حقی قائل نیستند و همین نوع دیدگاه سبب می‌شود که یک زندگی مشترک بی‌دوام و همراه با نزاع و درگیری باشد.

کارشناس خانواده اظهار کرد: طبق گفته اکثر جرم شناسان، تمام مجرمان که به جرمی مرتکب می‌شوند بدون استثنا در دوران کودکی و نوجوانی خود از زندگی خانوادگی خوبی برخوردار نبوده‌اند. در خانه آنها یا پدر و یا مادر هر کدام به نوعی از مشکلات روحی و خلقی برخوردار بوده‌اند که نتیجه این زندگی در فرزندان خانواده بروز پیدا کرده است.

زمانی که کودک یا نوجوان در خانواده خود به آرامش نرسیده باشد، بطور ناخودآگاه به سمت گروه‌های همسال کشیده خواهد شد. در این گروه‌های همسال نیز آفت‌هایی به مراتب از خانواده برخوردار هستند؛ چرا که در ترکیب گروه همسالان نیز، افرادی هستند که از تربیت صحیحی برخوردار نبوده‌اند و بنابراین دارای انحرافات جنسی، اعتیاد و دیگر معضلات اجتماعی حاصل همین گروه‌های همسان است که به گروه‌های ناباب معروف است.

این گروه همسالان در عصر ارتباطات بسیار خطرناک‌تر هستند و در شبکه‌های مجازی عضو می‌شوند که خود خطری بالقوه است.

این عواقب زندگی‌هایی است که یکی از طرفین صلاحیت تشکیل زندگی مشترک را ندارد. راهکاری که وجود دارد این است که همه افراد اجتماع پیش از تشکیل زندگی مشترک، تست سلامت روان را بدهند. تستی که در جامعه ما هیچ اهمیتی ندارد. بنابراین بعد از تشکیل هر زندگی مشترک جامعه‌شناسان نگران هستند که این دو نفر که قرار است زندگی زیر یک سقف را تجربه کنند، آیا صلاحیت ادامه یک زندگی مشترک شیرین را دارند یا خیر. کما اینکه در سال‌های اخیر ما شاهد طلاق‌های زیادی هستیم که گویای نقصی در شروع زندگی مشترک است.

وی تاکید کرد به نظر می‌رسد در این زمینه باید ارگان‌های مرتبت با موضوع مهم خانواده، تحقیقات گسترده‌ای را برای حفظ نظام خانواده انجام دهند و نتیجه آن در قالب تست سلامت روان، اعم از زن و مرد، پیش از شروع زندگی مشترک انجام شود. مثل آزمایش خون.

متاسفانه در این روزها که شهر درگیر کرونا بود و خانواده‌ها با محدودیت‌هایی روبرو بودند ما شاهد مشاجرات قابل توجهی از خانواده‌ها اعم از فرزند و والدین و زوجین بودیم.

ارائه برنامه برای کاهش اختلافات خانوادگی در بحران کرونا

مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری قم گفت: با توجه به مشکلات خانوادگی که به احتمال زیاد در خانواده‌ها رخ می‌دهد ما اقدام به ارائه برنامه‌هایی برای کاهش اختلافات خانوادگی در بحران کرونا و پس از کرونا انجام داده‌ایم.

«صدیقه صدیق‌تقی‌زاده» تصریح کرد: تعدادی کلیپ و‌ اینفوگرافیک‌های نمایشی با محتوای مهارت‌های خانوادگی تهیه شده است که بوسیله رسانه و فضای مجازی در اختیار خانواده‌ها قرار خواهد گرفت.

وی افزود: در این برنامه‌ها چگونگی واکنش نشان‌دادن در موقعیت‌های مختلف و راهکارهایی بر اساس مطالعات علمی گنجانده شده است.

مدیر کل امور بانوان و خانواده با اشاره به استفاده از کارشناسان حوزوی و مشاوران خانواده از سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره، در تهیه محتوا بیان کرد: باید قبول کنیم که متاسفانه بخاطر فضای قرنطینه و بحث کرونا که پیش آمده، آسیب‌های زیادی متوجه خانواده‌های ما شده است. بنابراین لازم است تمهیداتی برای این شرایط پیش‌بینی کنیم تا تبدیل به بحران نشود.

وی گفت: مشکلات فردی بوجود آمده اعم از وسواس، اضطراب و افسردگی تا اختلافات خانوادگی، سلامت شهروندان و خانواده‌ها را تهدید می‌کند که وجود اختلافات کاملا طبیعی است. بنابراین باید از ادامه و گسترش آن جلوگیری کرد.

صدیق‌تقی‌زاده عنوان کرد: متاسفانه بحران کرونا همه کشورها را در برگرفته است و این نگرانی اکنون وجود دارد که در کشور و شهرقم نیز شاهد اختلافات بیشتر باشیم و اگر هدایت نشود منجربه طلاق شود و یا افزایش خشونت را در پی داشته باشد.

این مسؤول تاکید کرد: یکی از مهمترین مسئولیت‌هایی که از طرف ستاد مبارزه با کرونا و همچنین ستاد پیشگیری و پاسخ به بحران استانداری بر عهده امور بانوان گذاشته شده است، افزایش مهارت‌های زوجین است.

وی با بیان اینکه ان‌شاءالله به زودی نتایج تحقیقات جامعه علمی قم را که بسیار غنی است، اجرائی می‌کنیم، اظهار کرد: بحث مشاوره‌ و درمان اختلالات خلقی برای خانواده‌ها بحث بسیار جدی است که سازمان بهزیستی و سازمان بهداشت و مجموعه‌های حوزوی، بر اساس شیوه‌نامه‌هایی در تهیه آن نقش داشته‌اند.

صدیق‌تقی‌زاده گفت: در بحران بین‌الملی ایجاد شده، بخش زوجین تنها یک بخش از موضوع است و بخش عمدۀ این بحران، فرزندان هستند که آسیب‌ها و عادتهای ناصحیح ایجاد شده نیاز به اصلاح دارد تا مشکلات جدی‌تری را برای فرزندان و نسل‌های آینده ایجاد نکند.

وی با تاکید بر لزوم شناسایی آسیب‌های دوران کرونا خاطر نشان کرد: اکنون باید دنبال راه‌حل‌هایی باشیم و سعی کنیم در جلساتی که با تمامی اعضایی که در این زمینه دخیل هستند، مشکلات را احصاء کنیم و راه‌حل‌های علمی ـ عملی را در نظر گرفته و به دستگاه‌های مختلف ابلاغ کنیم.

بایدهای زندگی مشترک

«سرکار خانم محمدی دانش‌آموخته حوزه علمیه» می‌گوید: در دین اسلام بنیانی مقدس‌تر از زندگی مشترک وجود ندارد. همانطور که در آیه 32 سوره نور می‌خوانیم: «وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ (و البته باید مردان بی‌زن و زنان بی‌شوهر و کنیزان و بندگان شایسته خود را به نکاح یکدیگر درآورید، اگر آن مردان و زنان فقیرند خدا به لطف و فضل خود آنان را بی‌نیاز و مستغنی خواهد فرمود و خدا رحمتش وسیع و نامتناهی و (به احوال بندگان) آگاه است(.» تاکید خداوند در اینجا تشکیل زندگی مشترک و ازدواج است.
محمدی خاطر نشان کرد: ازدواج از نظر اسلام پیمان مقدسی است که برقراری آن بر اساس مقررات، آداب و رسوم، تشریفات، سنن و قوانین خاصی صورت می‌گیرد. معمولا می گویند که خانواده مسؤول بسیاری از عیوب و بدبختی‌های جامعه است. این مطلب قابل قبول است، ولی در عبارتی گویاتر و رساتر می‎گوییم: در واقع، عدم خانواده به معنای واقعی - کلمه است که مسؤول عیوب و بدبختی هاست و این اغلب بدان دلیل است که در تشکیل آن فکر و هدف ارزیابی شده وجود نداشته است.

این دانش‌آموخته علوم دینی بیان کرد: بسیاری از جوانان با افکار از پیش ساخته و اندیشه‌های رؤیایی وارد زندگی زناشویی می‌شوند و می‌خواهند از راه تصادف و شانس، زمینه را برای داشتن یک کانون سالم پدید آورند، در حالی که تن دادن به ازدواج بدون هدف و روش سنجیده همانند قرار دادن اساس ساختمان بر روی زمینی سست و لرزان است که محلی برای زندگی اطمینان بخش نخواهد بود.

وی گفت: خانواده از قدیم الایام، مرکز هرگونه ثروت اجتماعی و کانونی برای تولید و پرورش شخصیت‌هاست، سرنوشت و حیات آن به سرنوشت و حیات جامعه بستگی دارد و نقش آن در وحدت و عظمت یک جامعه فوق العاده اساسی است. لذا، چنین مهمی را نمی‌توان به مسامحه و سهل انگاری نگریست. انسان در زندگی نیازهایی دارد که باید تامین شود و همان‌گونه که از نظر غذا و دوا و لباس و مسکن نیازمند است، از نظر غریزه جنسی و دیگر غرایز فکری و اخلاقی نیز نیازمند است.
بی‌‌شک سؤال اینست که چرا با همه وسواس‌هایی که اسلام در تشکیل زندگی مشترک به خرج داده است اما ما شاهد زندگی‌هایی ناموفق از زوجین هستیم. زوجینی که در همان ابتدای راه، خطا را به لقا می‌بخشند و قید زندگی مشترک را می‌زنند.

به خوبی مشخص است که این افراد، نه از پشتوانۀ دینی مناسبی برخوردارند که با استفاده از آموزه‌های دینی، ناملایمت‌های زندگی را پشت سر بگذارند و نه از حمایت‌های اجتماعی برخوردارند تا به آنها مهارت‌های لازم در یک زندگی مشترک را آموزش دهند.

پس طبیعی است که با کمترین تکانه، ما شاهد نزاع‌ها و فروپاشی زندگی‌های مشترک باشیم. بنابراین لازم است تا همه ارگان‌ها بسیج‌وار در این زمینه ورود کرده و برنامه‌های قابل اجرایی ارائه دهند تا جامعه انسانی نجات دهند.

هر بار ماجرای زن همسایه در ذهنم مرور می‌شود، به این فکر می‌کنم که کرونا کمک کرد تا ما بدانیم، شروع زندگی مشترک بدون برنامه و قانون نباید باشد، چرا که تست سلامت روان به اندازه آزمایش خون مهم است. چرا که کمک می‌کند، تا زوجین و خانواده‌هایشان بدانند که آیا برای زندگی مشترک آمادگی دارند یا خیر.

بدون تردید، اگر سلامت روان خانواده برای ما مهم است باید که تست سلامت روان برای زوجین، الزامی شود.

در دین اسلام، تاکید بر کدام زندگی مشترک و کدام ازدواج است؟
این کارشناس حوزوی تصریح کرد: ازدواج نخستین سنگ بنای تشکیل خانواده و بالطبع، جامعه و اجتماع است و میزان اندیشه و تدبر در آن در میزان پیشرفت یا انحطاط و صعود یا سقوط جامعه تاثیر دارد. ازدواج دارای آثار و نتایج بسیاری است; از جمله آنها می‌توان به: ارضای غریزه جنسی، تولید و بقای نسل، تکمیل و تکامل انسان، آرامش و سکون، پاک دامنی و عفاف اشاره کرد. از این رو، اسلام - به عنوان یک مکتب آسمانی - آن را نه تنها کاری محبوب و مقدس دانسته، بلکه جوانان را مؤکدا بدان توصیه کرده است.

وی گفت: هر ازدواجی دارای اهداف خاص خود است، ولی در این میان، برخی از اهداف کم ارج و کم اهمیت و در نتیجه، ناپایدارند و نمی‌توانند برای همیشه و یا حتی مدتی دراز خوشبختی زوجین را تضمین کنند. برخی نیز ارجمند، مهم و در نتیجه پایدارند. بنابراین، شایسته است ازدواج با توجه به این اهداف در نظر گرفته شود.

محمدی افزود: ازدواج از این نظر که عاملی برای نجات از آلودگی، موجبی برای نجات از تنهایی و سببی برای بقای نسل است، خودداری از آن همیشه سبب ایجاد بی تعادلی، نابهنجاری رفتاری و زمانی هم فساد شخصیت و حتی بیماری جسمی می‌گردد. بنابراین، بهترین و بالاترین نعمت ها برای هر زن و مرد از نظر اسلام تشکیل خانواده است.

این کارشناس تاکید کرد: گمان نمی‌رود از بین مکاتب و مذاهب، هیچ مذهبی به اندازه اسلام درباره ازدواج بحث کرده باشد. ازدواج از نظر اسلام امری مستحب، مورد تاکید و از سنن انبیا علیهم السلام معرفی شده و جوانی که بدان تن دهد در حقیقت، همگام با آفرینش و سعادتمند است.


محمدی خاطر نشان کرد: ازدواج از نظر اسلام پیمان مقدسی است که برقراری آن بر اساس مقررات، آداب و رسوم، تشریفات، سنن و قوانین خاصی صورت می‌گیرد. معمولا می گویند که خانواده مسؤول بسیاری از عیوب و بدبختی‌های جامعه است. این مطلب قابل قبول است، ولی در عبارتی گویاتر و رساتر می‎گوییم: در واقع، عدم خانواده به معنای واقعی - کلمه است که مسؤول عیوب و بدبختی هاست و این اغلب بدان دلیل است که در تشکیل آن فکر و هدف ارزیابی شده وجود نداشته است.

این دانش‌آموخته علوم دینی بیان کرد: بسیاری از جوانان با افکار از پیش ساخته و اندیشه‌های رؤیایی وارد زندگی زناشویی می‌شوند و می‌خواهند از راه تصادف و شانس، زمینه را برای داشتن یک کانون سالم پدید آورند، در حالی که تن دادن به ازدواج بدون هدف و روش سنجیده همانند قرار دادن اساس ساختمان بر روی زمینی سست و لرزان است که محلی برای زندگی اطمینان بخش نخواهد بود.

وی گفت: خانواده از قدیم الایام، مرکز هرگونه ثروت اجتماعی و کانونی برای تولید و پرورش شخصیت‌هاست، سرنوشت و حیات آن به سرنوشت و حیات جامعه بستگی دارد و نقش آن در وحدت و عظمت یک جامعه فوق العاده اساسی است. لذا، چنین مهمی را نمی‌توان به مسامحه و سهل انگاری نگریست. انسان در زندگی نیازهایی دارد که باید تامین شود و همان‌گونه که از نظر غذا و دوا و لباس و مسکن نیازمند است، از نظر غریزه جنسی و دیگر غرایز فکری و اخلاقی نیز نیازمند است.
بی‌‌شک سؤال اینست که چرا با همه وسواس‌هایی که اسلام در تشکیل زندگی مشترک به خرج داده است اما ما شاهد زندگی‌هایی ناموفق از زوجین هستیم. زوجینی که در همان ابتدای راه، خطا را به لقا می‌بخشند و قید زندگی مشترک را می‌زنند.

به خوبی مشخص است که این افراد، نه از پشتوانۀ دینی مناسبی برخوردارند که با استفاده از آموزه‌های دینی، ناملایمت‌های زندگی را پشت سر بگذارند و نه از حمایت‌های اجتماعی برخوردارند تا به آنها مهارت‌های لازم در یک زندگی مشترک را آموزش دهند.

پس طبیعی است که با کمترین تکانه، ما شاهد نزاع‌ها و فروپاشی زندگی‌های مشترک باشیم. بنابراین لازم است تا همه ارگان‌ها بسیج‌وار در این زمینه ورود کرده و برنامه‌های قابل اجرایی ارائه دهند تا جامعه انسانی نجات دهند.

هر بار ماجرای زن همسایه در ذهنم مرور می‌شود، به این فکر می‌کنم که کرونا کمک کرد تا ما بدانیم، شروع زندگی مشترک بدون برنامه و قانون نباید باشد، چرا که تست سلامت روان به اندازه آزمایش خون مهم است. چرا که کمک می‌کند، تا زوجین و خانواده‌هایشان بدانند که آیا برای زندگی مشترک آمادگی دارند یا خیر.

بدون تردید، اگر سلامت روان خانواده برای ما مهم است باید که تست سلامت روان برای زوجین، الزامی شود.


هدی سادات چاوشی _ حسنا مهرنوروزی

انتهای پیام /

پاسخی بگذارید