بوی دستنبوی شیرازی شامه‌ات را می‌نوازد. عطر سبزی‌های بهاری احساس می‌شود. ماه رمضان است. این خاصیت روزه‌داری است که درک تو را نسبت به محیط پیرامون قوی‌تر می‌کند. بازار دیگر همچون گذشته نیست. دیگر رونق ندارد. تقریبا خلوت‌تر از روزهای ورود منحوص کروناویروس، است.

این رعایت و اجتنباب آنچنان هم بد نیست، چرا که مردم، عمق شرایط قرمز را در منطقه احساس کرده‌اند و تلاش می‌کنند تا در خانه بمانند. صدای مغازه‌دارها برای جذب مشتری بلند است و هر کاسبی سعی دارد مشتری‌ها را به سمت حجرۀ خود بکشاند. قیمت‌های درج شده را که ببینید، متوجه می‌شوید که قیمت‌ها بصورت کاملا تصاعدی و حتی فراتصاعدی رو به افزایش است. ردیف منظم توت‌فرنگی‌ها... سیب قرمز... گوجه‌فرنگی... گوجه‌سبز که تازه به بازار آمده و میوه‌ای نوبرانه است، این نعمت‌های خداوند، آنچنان چشم‌نواز هستند که قادرند هر مشتری را دقایقی معطل می‌کند.

قیمت‌هایشان نامناسب است. پیداست ضربان قلب بازار به هم‌ریخته. هنوز خطر کرونا به طور کامل برطرف نشده است. همچنان نگرانی‌ها پابرجاست؛ اما زخمی که بر تن شرایط امروز، در حال خودنمایی است، افزایش قیمت افسارگسیخته‌ایست که مردم را می‌رنجاند. کسی نمی‌داند دلیل بی‌ثباتی قیمت‌ها چیست. البته شرایط بحرانی اقتصادی در پساکرونا، صرفا مختص کشور ایران نیست و دنیا درگیر این موضوع است، اما اقتصاد ما علاوه بر تبعات ناشی از کروناویروس به تحریم نیز دچار است و در طول همه سال‌های گذشته، مردم ما، بارها نشان داده‌اند که از یک فرهنگ غنی برخوردار هستند و توانسته‌اند بحران‌های متعدد و سرسختانه‌ای را با همدلی پشت‌سر بگذارند و اینبار نیز.

تحریم ظالمانه

به گزارش گروه اجتماعی شاخه‌سبز؛ وجود تحریم‌های ظالمانه تا حدودی کار را برای ایرانیان مشکل کرده است؛ اما این پایان کار نیست و تحریم‌ها نمی‌تواند ایران را از هم فرو ریزد. هرچند  این روزها اگر سری به بازار زده باشید، نارضایتی را هم از جانب مشتری خواهید دید و هم از سوی فروشندگان و کاسب‌ها. فارغ از مشکلات و معضلات بیکاری و دست‌تنگی مردم، گرانی اولین و مهمترین امر بعد از کروناست. اینجا گرانی کمرشکن شده است و کمی قیمت‌ها خودساخته است، چرا که عده‌ای فرای رفتارهای همدلانه ـ انسانی، سودجویانه به دنبال منفعت‌های شخصی هستند. نظم بازار به هم‌ریخته شده است. اگر تولیدات از خارج از کشور تامین می‌شد، توجیحی داشت؛ چرا که ارز به آن تعلق گرفته بود اما تولیدات داخلی است. خشکبار داخلی است. صیفی‌جات وارداتی نیست و از داخل کشور تامین می‌شود که به نوعی با یک معضلی به نام گران‌فروشی و شاید کمی عدم نظارت روبرو هستیم.


پدربزرگی معترض
پدربزرگ یک پاکت میوه در دست چپش و عصایی زیر دست دیگرش داشت. قبل از اینکه کیسه میوه را از فروشنده بگیرد، در حالی که بهای خریدهایش را باید می‌پرداخت، معترضانه گفت: چرا هر روز قیمت‌ها بالاتر می‌رود... اما جوابی از فروشنده نشنید. فروشنده در حال جذب مشتری بود و به او توجه نکرد. این نکته را اضافه کنیم که همه سالمندان از نظر ما پدربزرگی برای جامعه هستند.

پس‌انداز بدبختی
مرد میانسال، در حالی که تصمیم دارد انبوهی از خریدهای خود را داخل خودرو خود بگذارد، مدام با خودش حرف می‌زند. آقای محمدی هم مانند سایر مشتریان، معترض است و می‌گوید: یک کارمند هستم با هزار بدبختی و انواع قسط و قرض. حقوق کارمندی هم کفاف این افزایش قیمت‌ها را نمی‌دهد. بنزین 3 برابر شده است. قیمت پوشک بچه به نوعی. نمی‌دانیم چطور دخل و خرجمان را جوابگو باشیم. نمی‌دانیم در سبد غذایی‌ خودمان از کدام دسته مواد مورد نیاز حذف کنیم. مواد پروتئینی؟ حبوبات؟ سبزیجات؟.... این تازه بخش خوراک روزانه و حداقلی هر انسان است. پس‌اندازی دیگر نداریم. این بازار نیاز به نظارت دارد.

سبد خالی
بانویی جوان، بسته‌ای کوچک از مرغ و گوشت بوقلمون را به همراه‌ خود دارد. محتوای خرید این بانوی جوان بدلیل بی‌رنگ بودن پاکتی که از فروشگاه گرفته است و یک الزام است، کاملا مشخص است. با نگاهی به کیسه خرید، کمی می‌هراسد. کیسه را زیر چادر می‌گیرد، باد چادرش را کنار می‌زند و محتوای درون کیسه پیدا می‌شود. این شهروند می‌گوید: گرانی چندسالی است که گریبان ما را از بن گرفته و ول نمی‌کند اما امسال شدت آن بیشتر شده است. امیدوارم مسؤولان بیشتر به فکر مردم باشند. او در ادامه گفت: همسر من یک کارگر روزمزد است و داستان‌هایش. درآمد روزمزد او کفاف یک کیلو گوشت نیست. 8 ماه است گوشت قرمز نخورده‌ایم. گوشت سفید هم عوارض خودش را دارد که گاهی بخاطر تندرستی بچه‎‌هایمان مجبوریم از این فرآورده استفاده کنیم. هرچند این تندرستی هم ندارد و چه بسا برای سلامتی نسل آینده خطرناک هم باشد.

سلطانی خشکبار
سرآمد افزایش قیمت‌ها امروزه در خشکبار بیشتر نمایان است. خشکبار را در دست فردی می‌بینم که مادرش سکته کرده و استفاده از آسیاب شده این موادغذایی، برای او یک ضرورت است. او را می‌شناسیم. به گفته این شهروند، استفاده از آجیل همیشه از روی تفنن نیست. گاهی از سر اجبار است و چاره‌ای جز خریدنش نیست، مثل حالا که ضرورت سلامت یک فرد در خانواده ارجح بر توجه به افزایش قیمت است اما این دلیلی نیست که نظارتی روی بازار نباشد. او در حالی که از فعالیت برخی واسطه‌ها شاکی است، می‌گوید: این افراد نقش موثری در افزایش قیمت دارند و بنابراین اصلا برایشان مهم نیست که به مردم چه فشاری وارد می‌شود و آیا دخل و خرج من نوعی جوابگوی این وضعیت است یا خیر. این قشر افراد که دلال هستند، متاسفانه معمولا علاقه به پول بی‌زحمت دارند و معمولا بسیار بی‌انصاف هستند که عاملی مهم و اساسی به برهم‌ریختگی نظم بازار دارند. این‌ها به نوعی عادت کرده‌اند تا به سود و منافع خود فکر کنند نه انسانیت.

حباب حبوبات
وقتی به قیمت حبوبات نگاه می‌کردم، هرکدام بیش از چنددرصد از عرف، افزایش قیمت داشت. به شهروندان حق می‌دادم که از این موضوع گلایه‌مند باشند. یکی از افرادی که با ما در این مصاحبه همراهی کرد نیز گفت: ما به شخصه عادت نداریم زیاد از فرآورده‌های گوشتی استفاده کنیم و استفاده از حبوبات هم می‌تواند جایگزین مناسبی برای پروتئین‌های دامی شود که آنهم امروز بی‌مقدمه گران شده است.


اما صحبت مسؤولان...
مختص قم نیست
«سیجانی رئیس سازمان صنعت ـ معدن و تجارت قم» در جلسه تنظیم بازار با اشاره به اینکه گرانی حبوبات در کل کشور رخ‌داده و مختص قم نیست گفت: نرخ ارز حبوبات از ارز دولتی به ارز نیمایی تغییر پیداکرده است. همین عامل باعث افزایش قیمت حبوبات در کشور شده است. (قابل به ذکر است از بهمن‌ماه سال 1396 زمزمه‌هایی درباره‌ی تشکیل بازار متشکل ارزی به گوش ‌رسید که درنهایت بانک مرکزی در اردیبهشت 1397 از سامانه ارز نیمایی رونمایی کرد. نیما درواقع مخفف شده‌ی عبارت «نظام یکپارچه‌ی معاملات ارزی» است و این سامانه باهدف سازماندهی بازار ارز در زمینه تجارت، واردات و صادرات کار خود را آغاز کرد. لزوم وجود ارز نیمایی و سامانه متشکل ارزی زمانی پررنگ شد که در سال گذشته شکاف عمیقی بین نرخ ارز دولتی و نرخ ارز بازار آزاد به وجود آمد و این موضوع نگرانی بسیاری از تجار و بازرگانان واردکننده را به همراه داشت. این موضوع سبب شد روند توسعه این سامانه سرعت بیشتری گرفته و نقش مؤثری را در کنترل نرخ ارز ایفا کند.)
سیجانی افزود: تولید حبوبات در کشور جوابگوی نیاز داخلی نیست و همواره بخشی از حبوبات که به کشور وارد می شد مدتی است دچار مشکل شده است.
«ابراهیم صحفی، رئیس اتحادیه بنکداران و عمده‌فروشان موادغذایی قم» در خصوص گرانی حبوبات اعتقاد دارد که؛ با بسته شدن مرزهای وارداتی و صادراتی، بعضی از کشورها صادرات برخی از محصولاتشان را محدود و ممنوع کردند و همین امر سبب شده است تا افرادی که بار غلات و حبوبات دارند، محصولاتشان را با قیمت بیشتری بفروشند، این افزایش قیمت به خاطر کمبود یا کسری بار نیست، بلکه به خاطر سودجویی برخی افراد در فروش بارشان بود.
وی عنوان کرد: به لطف الهی تعداد واحدهای عرضه کالاهای موردنیاز مردم در سطح استان آن‌قدر زیاد است که پلمب واحدهای متخلف خللی در روند توزیع کالا در بازار قم به وجود نمی‌آید.

نظر فرماندۀ اقتصادی
«مهرداد غضنفری، معاون اقتصادی استاندار قم» با اشاره به این‌که نظارت بر بازار استان به‌صورت مستمر دنبال می‌شود،‌ گفت: گران‌فروشی به‌هیچ‌عنوان قابل‌پذیرش نیست، آن کالاهایی که قیمت مصوب دارد که باید به همان نرخ عرضه شود،‌ قیمت‌گذاری سایر کالاها نیز باید بر اساس دستورالعمل‌ها باشد و هرگونه تخلف در این رابطه در بازار قم،‌ با برخورد قانونی همراه است.
وی بیان کرد: افزایش قیمت حبوبات دربرخی واحدهای صنفی و فروشگاه‌های استان به‌هیچ‌عنوان قانونی نیست و ما درقم کمبودی در این زمینه نداریم،‌ بنابراین قیمت این محصولات باید هرچه سریع‌تر اصلاح و با متخلفان برخورد شود تا مردم حبوبات را که ازجمله محصولات غذایی مهم است باقیمت متعارف تهیه کنند.