گروه: استان ها / قم
تاریخ : 1399/07/19 14:45
شناسه : 398546


به گزارش شاخه سبز / فرشته محقق - به سمت جنوب قم که حرکت کنید به یک کوه می رسید به نام کوه یا معدن نرداغی  که آنطور که محمد فراهانی کارشناس زمین شناسی می  گوید قدیمی ترین معدن اکتشاف شده قم است، امروز در قلب شهر قرارگرفته  هم اکنون در محاط  شهرک قدس، مهدیه وپردیسان است.

نرداغی ازجمله معدن های روباز و فعال قم محسوب می شود که به گفته فراهانی این معدن دارای 11میلیون تن مرمریت و60میلیون تن سنگ آهک است. کوه نرداغی حدود ۲۰۰ متر ارتفاع دارد واز دو جهت به بهره برداران معدنی سپرده شده است.

طبق اسناد موجود در مرکز اسناد ملی این معدن از سال 1323 تا سال 1338 در اجاره دولت بوده و از آن برداشت می شد.

وجه تسمیه کوه نرداغی :
گویا "نرداغی" ترکیبی از زبان ترکی است. داغ در زبان ترکی به معنای کوه است و جزء اول - نر - در زبان خلجی/ترکی، بنایان نره را به آجری می‌گویند که از پهنا به کار رود. شکل کوه نرداغی نیز به جهت کشیدگی به نره می‌ماند. با این وصف نرداغی، کوهی است که بر خلاف دیگر کوه‌ها که ارتفاع دارند، کشیدگی دارد. وضعیت ظاهری کنونی کوه این معنی را تائید می‌کند.

گلایه شهروندان
  هم اکنون کوهپایه های این معدن نیز فروخته شده است، عده ای از شهروندان نسبت به فعالیت این معدن گلایه دارند چرا که معتقد هستند مواد استخراجی این  معدن سلامت شهرک نشینان را در معرض خطر قرار داده است ونسبت به وضعیت جاری معدن گلایه دارندو معتقد هستند که معدن نرداغی باید متوقف شود.

دراین باره خالقی یکی از شهروندان با گلایه از وجود این معدن روباز در سطح شهر گفت: این کوه به عنوان یک از زیبایی ها محسوب می شود، اما اگر همین برداشت بی رویه وجود داشته باشد تا چند سال دیگراز این کوه خبری نیست در نتیجه باعث گرمی هوای این مناطق می شود.

وی با اشاره به نقش ریزگرد های حاصل از این معدن در نابودی فضای سبز شهرک قدس می گوید:از مسئولان می خواهیم تا دراین زمینه یک اقدام عملیاتی  انجام دهند و فعالیت این معدن را متوقف کنند.

مهیار موسوی ازاعضای موسسه بنیاد قم پژوهی از منظر زیبایی به این موضع نگاه می کند و می گوید: وجود یک معدن فعال در داخل شهر چهره شهر را زشت کرده است بنابراین لازم است که فعالیت آن متوقف شود.

حمید صادقی از دیگر شهروندان در این باره گفت: بنده ساکن خیابان خرم‌آبادی منتهی به نرداغی هستم. هر چند روز، یک لایه غبار معدنی روی گیاهان و گل‌های باغچه و تراست طبقات می‌نشیند که دائم باید تمیز گردد.

وی افزود: حدود یک‌ماه‌ پیش ریاست محترم سازمان صمت در جلسه‌ای که بنده حضور داشتم فرمودند لزوم ارزیابی مجدد زیست محیطی معدن با توجه به وضعیت کنونی آن (مجاورت با منازل مسکونی) لازم است. همچنین افزودند هنوز شکایتی از فعالیت معدن از ساکنان واصل نگردیده است. با این وصف به نظر می‌رسد درخواست‌های مردمی می‌تواند ارزیابی مجدد زیست‌محیطی فعالیت معدن را از طریق مبادی ذیربط و قانونی تسهیل و تسریع بخشد.

  یکی دیگر از شهروندان از تردد کامیون ها ناراحت است، سید مسعود فاضلی از صدای انفجار و آلودگی های صوتی ایجادشده گلایه دارد و می گوید: صدای وحشتناک انفجار که معمولا ظهرها انجام می شود وحتی باعث لرزش پنجره ها ی قدیمی می شود این موضوع ساکنان قسمت های کم تراک شهرک قدس و دانشگاه را آزار می دهد.

مسئولان دراین باره چه می گویند؟
کاظم زاده معاون معدن سازمان صمت درگفتگوی اختصاصی با خبرنگار ما می گوید: همه مباحث  مربوط به معدن نرداغی زیر سر دلالان زمین در شهرک قدس است که می خواهند با این دست خبرها بهای زمین های این منطقه بالاببرند.

وی معتقد هنوز هیچ پژوهش علمی ثابت نکرده که ریزگردهای معدن نرداغی آسیب زاست و از طرفی هم نمی شود به صرف ادعای افراد مانع از اشتغال و توسعه شویم.

این کارشناس افزود: ما بارها کارشناس به آنجا اعزام کردیم حتی خودمان حضور یافتیم وبا قطع به یقین می گویم که هم انفجار وهم استخراجی که آنجا صورت می گیرد کاملا اصولی است.

وی می گوید: دربسیاری از کشورها معادن رو باز در سطح شهر است وهیچ گله و شکایتی هم وجود ندارد. 

کاظم زاده به قدمت معدن نرداغی اشاره می کند و می گوید: عده ای در دولت وقت با هدف کسب سود رفتند پشت کوه نرداغی زمین ارزان قیمت گرفتند وآنجا را تبدیل به محل مسکونی کردند تا الان که زمین های پشت کوه را به قیمت های چند صد میلیونی می فروشند وحتی بخشی از حریم معدن را نیز تصاحب کرده اند.

معاون معدن سازمان صمت می گوید: بخش قابل توجهی از پودر سنگ ها و آهک کشورتوسط این معدن تامین می شود واین درست نیست 

وی با بیان اینکه سلامت شهروندان برای ما مهم است می افزاید: همیشه دو مهندس کارشناس هستند و شرایط را کنترل می کنند انفجارهای که در آنجا صورت می گیرد محدود ،اصولی و کنترل شده است.

کارشناس زمین شناسی گفت: معدن نرداغی هیچ نوع آلودگی زیست محیطی برای قم ندارد اگر کسی هم شاکی است حتما باید کارشناس شود این معدن اشتغال زیادی ایجاد کرده و درامد حاصل از آن هم متعلق به کمیته امداد قم است.

وی می افزاید:بهره برداراین معدن تابع دستور ما است در مقطعی که بلوار مرجعیت در دست ساخت بود مجبور شدند بهره برداری را متوقف کنند و کردند، اما فعالیت این معدن  از نظر زیست محیطی آنچنان آسیب زا نیست.

* انتقاد ها علمی نیست 

محمد فراهانی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگارما افزود: یکی از محصولات این معدن آهک است که کمتراز یک دهم درصد سیلیس دارد و این مقدار سیلیس درفضا هیچگونه خطرزیست محیطی برای شهروندان ایجاد نمی کند.

وی با بیان اینکه معدن نرداغی از قدیمی ترین معادن قم محسوب می شود و دارای مجوز بهربره داری است تصریح کرد: طبق برآورد 11میلیون تن ذخیره سنگ مرمریت و 60میلیون تن ذخیره آهک را در خود جای داده است.

این کارشناس زمین شناسی بیان کرد: هم اکنون این معدن ذخیره 50کارخانه کشور را تامین می کند وبرای 2هزار نفر اشتغال ایجاد کرده است وسالانه 200تا 300تن مواد معدنی از این کوه استخراج می شود.

فراهانی تصریح می کند: همه مخالفت ها و انتقادهایی که درباره وجود این کارخانه مطرح می شود علمی نیست درحالی که در چنین موضوعاتی نظرات کارشناسی حرف اول و آخر را می زند.

*قدمت 70ساله معدن نرداغی
وی قدمت این معدن را 70سال عنوان کرد و افزود: کسانی که این معدن را دستآویز قرارداده اند وخواستار تعطیلی این معدن فعال هستند بیشتر سود شخصی را دنبال می کنند، چرا که شهرک سازی ها وساخت و سازها بعد از معدن ایجاد شده است کسانی که مجوز ساخت و ساز داده اند براین موضوع اشراف داشتند و می دانستند که نباید در شعاع و محدوده این معدن فعال ساخت و سازی صورت می گرفت.

این کارشناس زمین شناسی با بیان اینکه ایمنی و آلودگی این معدن قابل کنترل است، افزود: متأسفانه برخی افراد زیادهخواه به عنوان زمینخوار مدعی معدن و منتظر تعطیلی آن هستند؛ برخی از افراد نیز به دلیل بی اطلاعی تصور می کنند ادامه فعالیت این معدن برای زندگی آنها مشکل ساز است.

*معدن نرداغی فاقد آلودگی ست
فراهانی تاکید کرد: معدن نرداغی فاقد هرگونه آسیب اجتماعی و آلودگی صوتی است؛ زیرا سنگ آهک به صورت خام هیچ گونه آلودگی ندارد.

احمد شفیعی معاون فنی سازمان محیط زیست قم در گفتگو با خبرنگار ما دراین باره می گوید: با توجه به اینکه شهر قم وسعت پیدا کرده و به دامنه این کوه رسیده است بطوری که معدن در قلب شهر پردیسان، مهدیه و قدس قرار گرفته است و ساکنین از فعالیت این معدن گلایه دارند البته خوشبختانه با اقداماتی که انجام شده است تا حدودی در بهره برداری تعدیل صورت گرفته است و آلودگی های آن کاهش یافته اما بازهم شهروندان این قسمت از شرایط موجود راضی نیستند.

وی تاکید می کند:بهره برداران اگر برنامه جامعی در نظر بگیرند و تمهیداتی را لحاظ کنند که هم آلودگی صوتی و هم ریز گردهای حاصل از استخراج را تعدیل کنند می تواند به فعالیت خود ادامه دهد.

احمدزاده مسئول واحد نظارت و پایش محیط زیست استان قم معتقد است وضعیت معدن نرداغی در شرایط فعلی بحرانی نیست و می تواند با تغییر روش استحصال  به فعالیت خود ادامه بدهد. 

وی می افزاید: سابقه برداشت این معدن طولانی است و سود برداشت از آن به حساب مدد جویان کمیته امداد امام خمینی (ره) واگذارشده می شود اما روش های دیگری از استخراج وجود دارد که آلودگی محیطی کمتری را ایجاد می کند.

مسئول واحد نظارت و پایش محیط زیست استان قم بیان می کند: پس از برداشت لاشه سنگ هایی که بجا می ماند و گرد  وغبارهای حاصل از انفجار و برش سنگ ها الودگی بر جا می گذارد که راهکارهایی وجود دارد که سطح آلودگی آن کمتر شود.

* توقف معدن نرداغی مطالبه شهروندان
حسن صبوری مدیرکل مسکن و شهرسازی قم  در گفتگو با خبرنگار ما می گوید: درطرح  تفصیلی توسعه شهر قم به سمت جنوب شهر در نظر گرفته شده است به همین علت خانه ها به سمت کوهپایه رشد یافته است بنابراین فعالیت در داخل شهر هیچ توجیحی ندارد معدن نرداغی باید تعطیل و یا متوقف شود و این مطالبه حقوقی شهروندان است، چرا که این معدن هم  آلودگی زیست محیطی و صوتی دارد. 

وی با بیان اینکه معدن نرداغی باید از داخل شهر خارج شود تصریح می کند: مکان فعلی شهر برای 300هزار نفر طراحی شده است  و دیگر گنجایش یک میلیون 300هزار نفر گنجایش ندارد و چاره ای نیست باید  ساخت و ساز به سمت جنوب شهر برود.

صبوری به ریل آهن اشاره می کند و می گوید: این ریل زمانی کاربرد داشت، ولی حالا شرایط فرق کرده و ریلی که از مرکز شهر می گذشت باید جمع آوری شود چرا به اینکه لازمه شهر است درزمینه معدن نرداغی هم شرایط به همین گونه است، باید همه مدیران همت کنند و معدن نرداغی از محدوده شهر خارج شود.

مطالبه شهروندان
  اما دغدغه سید محسن محسنی به عنوان یکی از قم پژوهان قابل تامل است.

سید محسن محسنی یکی از قم پژوهان می گوید: به عنوان یک شهروند مطالبه گر درخصوص کوه نرداغی چندین سوال از مسئولین دارم :

1.  آیا بهره‌برداری معدنی از کوه نرداغی سابقه تاریخی دارد؟ اگر دارد تفاوتش با بهره‌برداری کنونی چه بوده است؟

2. مالک رسمی و ثبتی کوه چه دستگاهی است؟

3. بهره‌بردار کنونی از کوه دقیقا چه موسسه‌ای است و سابقه بهره‌بردار کنونی به چه زمانی بر می‌گردد؟

4. آیا مالک رسمی و بهره‌بردار یکی هستند؟

5. منافع بهره‌برداری از کوه نرداغی دقیقا (تاکید دارم دقیقا و مستندا) کجا مصرف می‌شود؟

6. با توجه به این که کوه مزبور در محدوده شهر واقع است، آیا بهره‌برداری از آن توجیه قانونی دارد؟

7. آیا بهره‌برداری از کوه آلودگی محیط‌زیستی به‌خصوص برای ساکنان مناطق همجوار یعنی شهرک پردیسان و شهرک قدس و شهرک مهدیه، ایجاد می‌کند یا خیر؟

8. آیا نهادهای نظارتی و تخصصی همچون محیط زیست و سازمان صنعت و معدن و تجارت، نظارت بایسته خود را اعمال می کنند؟

9. آیا در محل معدن، فراوری معدنی هم انجام می‌شود؟ اگر پاسخ مثبت است آیا مجوز دارند؟

10. آیا در کوه نرداغی برج قره‌سوران (محل نگهبانی محافظان قدیم راه‌ها چیزی مثل پلیس راه کنونی) یا به تعبیر جناب خالقی "گهواره دید" وجود داشته است؟ اگر آری، چرا تخریب شده است؟

   11. آیا بهره‌برداری از کوه صرفا از یک جا است یا از چند جا؟ و در صورتی که از چند جا بهره‌برداری شده است یا می‌شود، چرا این کار انجام می‌شود؟

12. آیا بهره‌برداری کنونی، موجب کاهش بازدهی فضای سبز بوستان علوی و فضای سبز شهرک مهدیه (حدود ۵۰۰ هکتار) می‌شود یا خیر؟

  13. آیا بهره‌برداری کنونی موجب آلودگی دیداری/ اغتشاش بصری برای شهر نشینان قمی می‌شود یا خیر؟

14. در فرضی که بهره‌برداری کنونی توجیه قانونی داشته باشد، اقدامات حفاظتی از جمله ایجاد فضای سبز مخصوص بهره‌برداری معدنی به دست بهره‌بردار انجام شده است یا خیر؟

15. آیا نظر ساکنان شهرک‌های اطراف کوه در خصوص بهره‌برداری معدنی پرسیده شده است یا خیر؟

16.‌آیا کوه نرداغی نباید به عنوان کوهی تاریخی برای آیندگان بماند؟ وی تاکید کرد: ما انتظار داریم مسئولین به مطالبات ما پاسخ دهند چون ما نگران آینده شهر هستیم.

امیداواریم مسئولین شهرمان برای این سوال های مطرح شده پاسخ داشته باشند پرسیدن وظیفه ماست و پاسخگویی وظیفه مسئولین، باید بدانیم بلاخره کوه نرداغی برای قم می ماند یا معدن نرداغی به کار خود ادامه می دهد ولو به قیمت نارضایتی شهروندان؟!




انتهای پیام /

پاسخی بگذارید