گفتگو با سید محمد میر قیصری :
قیصر سفال ایران
تنوع موجود در تولیدات صنایع دستی قم گویای وجود گنجینه گرانبهایی از پیشکسوتان و هنرمندان صنایع دستی ایران در این دیار است که نقش بزرگی در حفظ هنر صنایع دستی رابر عهده داشته اند.این بار قرعه بنام استاد سید محمد میر قیصری «قیصر سفال ایران» افتاد. هنرمندی که آوازه دست ساخته هایش زبانزد خاص و عام است نقوش طراحی شده برروی کوزه سفال هایش هر بیینده ای را مجذوب می کند، از کودکی زمانی که 7سال بیشتر نداشته دستانش با خاک و سفال آشنا شده تا به امروز که برای خودش استاد بی بدیل کوزه و سفال است برای آشنایی بیشتر با این هنرمند نامی شهرمان به نمایشگاه و کارگاهش رفتیم و مصاحبه ای انجام شده است که می خوانید:
استاد ابتدا خودتان را معرفی کنید؟
محمد میر قیصری هستم متولد سال 1334 در روستای فرک فراهان از توابع استان مرکزی چشم به جهان گشودم وزمانی که خیلی کوچک بودم خانواده ام به قم آمدند ودراین شهر ساکن شدند. حدود هفت سالم بود که در کارگاه استاد سعادتمند به عنوان شاگرد مشغول بکار شدم. هفت سال شاگردی کردم تا اینکه در 15سالگی مستقل شدم
یکی از ویژگی ها ی هنرسفالکاری شما چیست؟
در کارگاه من همه ابعاد سفال ساخته می شود از پرنده و اشیاء کوچک گرفته تا کوزه های بزرگ حجیم که درهیچ کارگاهی به این صورت کار ساخته نمی شود.
کارهای سفال شما بسیار پر نقش و نگار و پر تنوع است اگر ممکن است هم طرح هارا معرفی کنید وهم شکل کارها؟ نقش ها ذهنی است و یا طرح و نقشه ای وجود دارد؟
در واقع من کارم را در کارگاه سعادتمند بزرگ از نقاشی برروی سفال شروع کردم طرح های شامل ، گل و مرغ ، اسلیمی مینایی، شکارگاه ، گل و بوته . کارها لاله ای، ماک، مصدقی، دانشجویی ،باستانی ، پرستویی همه نقش و نگارها که بر روی کارها می بینید ذهنی است.
کار های سفال قم با دیگرشهرها چه تفاوتی دارد؟
کارهای هر شهری سبک و سیاق خودش را دارد که خاص همان شهرو همان استاد کاراست در واقع آن چیزی که کیفیت کارمان را مشخص می کند متقاضیان هستند که خوشبختانه تا بحال هرکس خریده از کارهایم راضی بوده اند.
مواد اصلی سفال شما خاکش از کجا تهیه می شود؟
سفال های من از خاک قم ساخته می شود در همین گود برداری بلوار پیامبر اعظم من سه کامیون خاک آنجا به کارگاه دیگری انتقال دادم که تا امسال از ان استفاده کرده ام .ولی ازاین بعد باید به فکر تهیه خاک جدید باشم.
چه تعداد نیرو در کارگاه شما فعالیت می کنند؟
درحال حاضر 12 نفر در کارگاه من فعالیت می کنند پسرانم امیر، سعید،حمید واصغر با من همکاری می کنند که امیر مدیر فروش است وهم درفضای مجازی مانند اینستا گرام، تلگرام کانال طراحی کرده است.
چه کنیم بتوانیم این هنر با ارزش شما را در قم حفظ و نگهداری کنیم؟
بهترین کاراموزش است ولی نه آموزش کوتاه مدت چند ماهه، شیوه من در آموز ش این است که کسی که علاقه مند به این هنراست باید چند سال شاگردی کند صفر تا صد کار را یاد بگیرد خلاقیت و نو آوری زمانی بوجود می آید که هنر مند به همه فوت و فن کار مسلط باشد آن زمان می تواند از اموخته های خود برای ساخت کاربهتر و کار نو استفاده کند.
باوجود کارهای جالبی که تولید می کنید ما دراین چند سال گذشته استاد میر قیصری را در نمایشگاه صنایع دستی نمی بینیم علت چیست؟
من معتقدم هر چهار سال یک بارباید نمایشگاه برگزار شود تا کاری که به عرضه گذاشته می شود منحصر بفرد باشد اینکه سالی چهار بارنمایشگاه گذاشته می شود دیگر کار جدید نیست چراکه همه کارها تکراری است و جذابیتی هم برای بازدید کننده ندارد.
تاکنون چه تعداد شاگرد در کارگاه خود پرورش داده اید؟
خیلی زیاد ولی نام همه آنهارا بخاطر ندارم، فردی بود به نام بختیاری در گارگاه من متخصص شد، ، حیدری که که رفت همدان و کارکاش را ادامه داد. وبسیاری دیگر شاگردان که صفر تا صد کاررا درگارگاهم آموزش دیدند
تاکنون ایا از سوی مدیران برای کارهای هنری زیبایی که تولید می کنید تشویق هم شده اید؟ این دست کارها آیا در تولید کارهای بهتر نقش دارد؟ آیا تاکنون برای دریافت درجه هنری حرکتی انجام داده اید؟
بله چندین لوح تقدیر دارم نشان عالی هنر را نیز در زمان مدیر کل سابق میراث فرهنگی دریافت کردم البته که تاثیر دارد هر هنرمندی دوست دارد دیده شود وقتی مورد تشویق قرار گیرد پیداست دلگرم تر می شود و می تواند کارهای بهتری نیز خلق کند. در جواب سوال سوم باید بگویم خیر این مسئولان هستند که باید بدنبال هنرمندان بروند و به آنها بها بدهند امروز برعکس شده هنرمند باید خودش دنبال درجه هنری برود این وظیفه مدیران است که هنرمند توجه کنند کیفیت کار او را مورد ارزیابی قرار دهند.
در سال های اخیر از تعداد هنرمندان نامی سفال قم کم شده علت را در چه می بیند؟
علت اصلی این است که پسر پیشه پدر را فرانگرفت وقتی استادان بزرگ از دنیا رفتند کسی بجای آنهانبود که جایگزین آن هنرمند شود به مرور آن پیشه در خانواده آن هنرمند به فراموشی سپرده شد. برای نمونه هستند پسرانی که چند نسل در بین انها هنر سفالگری تداوم داشته اما امروز فرزند نه تنها هنر پدرش را حفظ نکرده بله فروشنده کار شهرهای دیگر است. بعضی دیگر هم بخاطر مشکلات مالی مجبور شده اند کارگاههای خود را بفروشند و دیگر هم نتوانستند آن را احیا کنند.
آیا معتقد هستید که هنرمندان باید حمایت شوند؟
منظور از حمایت چیست اگر منظور وام و تسهیلات بانکی است من برعکس دیگران چنین اعتقادی ندارم بشخصه تا کنون برای کارهای خود از بانک ها پولی به عنوان وام دریافت نکرده ام چرا که اعتقاد دارم کسی که بدهکاری بانکی دارد کارگر بانک است. هنرمند نیاز به اراده دارد تا وام با بهره ، سرمایه اصلی او در واقع همان ، هنر ، ذوق و مهارت اوست که اگر قدرش را بداند به خود و خدایش تکیه کند می تواند به جایی که می خواهد برسد بی انکه وام دار کسی باشد.
از مراحل تولید یک سفال بگویید؟
مرحلخ اول تهیه خاک است که از صافی های بسیار ریز باید عبور کند دومرحله به گل تبدیل شده وبعداز خشک شدن آسیاب می شود ودوباره خمیر می شود در نهایت گل ورز داده شده به صورت گل روی چرخ سفال سازی آورده می شود کار بعد از ساخت شدن پخته و لعاب کاری و سپس نقاشی می شود.
مُهر و برند کار شما چیست ؟
برند کارمن زرین فام است زرین‌فام، هنر لعاب‌کاری طلا روی کاشی و سفالینه‌ها است که از زیباترین و با ارزش‌ترین هنرهای ایرانیان از گذشته‌های دور محسوب می شود که چهره‌ای زیبا به کاشی‌ها و سفالینه‌ها می‌بخشد مُهرکارهای کارگاه من به نام برند درتمام کشور مشهور است.
کمی از استاد سعادتمند بگویید؟
استاد سعادتمند که در همه هنرهای سفالگری، خرمهره سازی، لعاب کاری و نقاشی تبهر داشت و بسیار هنرمند بزرگی بود که من افتخاری شاگردی نزد اورا داشتم . در کارگاه او از آنجایی که به این کار علاقه داشتم صفر تا صد کار را طی 7سال فرا گرفتم . استاد یک فکری داشت سعی داشت یک اتحادیه و نمایشگاه بزرگ برای همه هنرمندان صنایع دستی قم ایجاد کند که در ادامه افراد دیگری تلاش کردندو این اتحادیه را ایجاد کردند.اخلاق جالبی که استاد سعادتمند داشتند این بود که به شاگردانی توجه می کرد که می دانست به این هنر علاقه دارند برای آنها وقت می گذاشت ولی اگر می دید شاگردی برای سرگرمی و تفریح درانجا مشغول شده خیلی برایش وقت نمی گذاشت . من یکی از شاگردان استاد بودم که به این هنر خیلی علاقه داشتم با کنجکاوی که داشتم حتی هنر خرمهره سازی رانیزآموختم اما به سفالگری علاقه بیشتری نشان دادم و همان را ادامه دادم.
تعریف استاد میرقیصری از هنرمند چیست؟
از دید من هنرمند به کسی گفته می شود که صفر تا صد کار هنرش را بلد باشد بعضی ها اینگونه نیستند مثلا در همین سفالگری عده ای فقط یک رشته کاررا یاد می گیرند رنگ سازی نمی دانند، لعاب سازی را یاد نگرفته اند. کاری را که می سازند ساخته خودشان نیست بلکه کار اصلی را هنرمند دیگر ی ساخته او درنهایت یک نقش و یا طرحی بر روی کار انجام می دهدد و به نام خودش عرضه می کند که از نظر من این کار هنربندی است نه هنرمندی.
ممنون استاد که وقت خود را دراختیار ما گذاشتید اگر حرف یا نکته ای باقی مانده است می شنویم؟
انتظار دارم که مسئولان قدرهنروهنرمند را بشناسند ولی بجد معتقدم که فرصت و فضا برای همه بطور یکسان فراهم است این خود هنرمندان هستند که باید دست برزانوی خود بگذارند و بلند شوند.
بی های و هوی شهرمان قم گنجینه هنرمندان صنایع دستی ایران است وامیدواریم روزی برسد که اینجا بهشتی باشد برای همه هنرمندان صنایع دستی این خطه هنر خیز.
گروه گزارش : محمدحسین حیدری فرد – زهره مهر نوروزی
-
والدین نقش پررنگی در کاهش خطرات حوادث چهارشنبه آخر سال دارند
-
ماه رمضان بهترین فرصت برای تقویت مناسبات اجتماعی دین در جامعه است
-
قم در زمینه جمع آوری صدقات حرف اول را در عملکرد کشوری میزند
-
ایجاد باغ گیاه شناسی به مساحت ۱۲۰هزار متر مربع در قم/ بزرگترین و طویلترین تونل نوری کشور در بلوار پیامبر اعظم قم ایجاد شد
-
بیابانی شدن قم رو به گسترش است/ مقابله با بیابان نخستین اولویت منابع طبیعی قم
