تاریخ : 1399/02/2 21:32
شناسه : 240506



به گزارش گروه اجتماعی شاخه‌سبز؛ سال تحصیلی 98-99 یکی از تاریخی‌ترین سال تحصیلی کشورمان محسوب می‌شود. چرا که در این سال تحصیلی دانش‌آموزان به دلایل مختلفی مانند آلودگی هوا، آنفولانزا و شاهکار بحران جهان، یعنی کروناویروس، در تعطیلی به سر می‌بردند. در این اوضاع عده‌ای از خانواده‌ها با استفاده از کمک آموزشی‌ها، مانع از عقب‌افتادن فرزندان خود از تحصیل بودند. وقتی بحران کرونا جدی شد، طبق تصمیم جدی ستاد ملی مقابله با کرونا، به طور کامل مدارس تعطیل شد. در نتیجه نظام آموزش و پرورش تصمیم گرفت، بخشی از دروس را از صداوسیما آموزش دهد و بخش دیگر را از طریق پیام‌رسان ایتا، انجام دهد. که همین موضوع تا حدودی مشکلات دانش‌آموزان را برطرف می‌کرد، البته دانش‌آموزان بدون مشکل و معمولی. فارغ از اینکه بدانیم خانواده‌ها آیا از توان مالی تهیه گوشی هوشمند برخوردار بودند یا خیر؟ آیا خانواده‌ها از امکانات مخابراتی و اتصال به اینترنت برخوردار بودند یا خیر، که این خود مطلبی جدا می‌طلبد. اما کودکان استثنایی چه؟ کودکانی که برخی از آنها دارای معلولیت ذهنی، برخی دارای مشکلات شنوایی و برخی نیز دارای مشکلات بینایی هستند. آیا هیچ از خود پرسیده‌ایم که آموزش راه دور این کودکان با چه مشقت‌هایی همراه بود؟
در این زمینه گفتگویی را با تعدادی از مربیان و کارشناسان انجام شده است که می‌خوانید.

نیاز ویژه

«مریم فلاحی، مربی کودکان جسمی ـ حرکتی» میگوید: یکی از مشکلاتی که ما در آن درگیر بودیم، موضوع پخش دروس آموزشی بود که، دانش‌آموزان استثنایی به طور کل، آموزش‌های خاص خود را نیاز دارند. بطور مثال دانش‌آموزی که برای نوشتن نیاز به همکاری دارد از طریق رسانه، نمی‎‌تواند آموزش کامل را دریافت کند؛ چرا که این بچه‌ها استثنایی محسوب می‌شوند و باید وقت و زمان بیشتر و ویژه‌ای برای آنها صرف شود.

این معلم دلسوز افزود: شخصا برای جبران مشکلات آموزشی، کلیپ‌هایی از شبکه‌های معتبر آموزشی و همچنین فایل‌های صوتی با صدای خودم، تهیه می‌کردم و برای دانش‌آموزان ارسال می‌کردم و از خانواده آنها می‌خواستم که به دانش‌آموزان کمک کنند تا یادگیری آنها بهتر شود. هرچند که معتقدم دانش‌آموز استثنایی تنها تئوری یا آموزش صرف، نمی‌تواند مشکلاتش را برطرف کند. درواقع به این معنا که این کودکان، در کنار آموزش نیاز به حمایت روحی و روانی خاصی نیاز دارند.

وی پایین بودن سرعت بارگذاری و قطع شدن گاه و بی‌گاه در پیام‌رسان ایتا را از مشکلات عنوان شده از مربیان و دانش‌آموزان دانست و گفت: پیام‌رسان شاد هم که ویژه آموزش و پرورش است، از سرعت پائینی برخوردار است که البته برای آموزگارانی که چندپایه تحصیلی دارند هنوز فعال نشده است.

آموزگاری پای کار

«فاطمه یوسف‌پور، مربی کودکان نابینا» در اینباره اظهار کرد: ما در دو پیام‌رسان ایتا و واتساپ با بچه‌ها کار می‌کردیم. مشکلی که وجود داشت این بود که کلاس‌های مجازی برای بچه‌ها تازگی داشت و از ملزومات این نوع آموزش اطلاع کافی نداشتند. بنابراین کلاس‌های آنلاین اغلب، با 3 دانش‌آموز برگزار می‌شد و ما دائم نگران دانش‌آموزانی بودیم که به دلایل مختلف نمی‌توانستند در کلاس‌های آنلاین شرکت کنند. بنابراین از آموزش آنلاین جا می‌ماندند. متاسفانه یکی از دانش‌آموزان به دلیل بیماری خاص خود، که نیاز به تهیه دارو داشت و در آن زمان تهیه آن ممکن نبود و همچنین به دلیل مسافرت به شهرشان، نتوانست از این موقعیت استفاده کند.
این مربی پرتلاش گفت: برای جبران دوری بچه‌ها از کلاس، شخصا کلیپ‌های خاص آموزشی را تهیه کردم و در اختیار خانواده‌دانش‌آموزان قرار می‌دادم تا دانش‌آموزان در کنار خانواده خود بخشی از آموزش‌ها را فرا بگیرند.

وی خاطر نشان کرد: یکی از مشکلات مربیان کودکان نابینا بررسی تکالیف آنها بود که از طریق شبکه مجازی، تقریبا غیرممکن و سخت بود. چرا که بررسی تمرین دانش‌آموزان که از طریق عکس و خط بریل با مشکلاتی مواجه بود.
این مربی تاکید می‌کند: در طول این مدت برای اینکه بتوانم انگیزه دانش‌آموزان را افزایش دهم و نگذارم که افسرده و غمگین شوند، با آنها به بهانه‌های مختلف تماس می‌گرفتم و صحبت می‌کردم.

غمِ ناشنوایی

و اما مشکل دانش‌آموزان ناشنوا چیست؟
یکی از کارشناسان مدارس استثنایی در اینباره می‌گوید: کودکان ناشنوا در آموزش‌های غیرحضوری با مشکلات مواجه بودند. چرا که مربیان، پس از ماجرای یکی از مربیان مهربان، که در شبکه‌های مجازی دست به دست شد، دیگر تمایل نداشتند که از طریق تصویری با دانش‌آموزان خود ارتباط بگیرند.

وی تصریح کرد متاسفانه برخی از دانش‌آموزان یا سواد کافی برای انتقال فایل‌های صوتی و کلیپ‌هایی که برای آنها ارسال می‌شد، نداشتند و عده‌ای نیز فرصت پرداختن به دروس فرزندان خود را نداشتند؛ به همین دلیل بچه‌های ناشنوا در زمینه آموزش‌های غیرحضوری بیش از سایر معلولیت‌ها آسیب دیدند.

وی یکی از مشکلات جدی آموزش‌های غیرحضوری ناشنوایان را نبود تجهیزات زیرساختی می‌داند و تصریح کرد: این قبیل دانش‌آموزان، به آموزش‌های خاصی نیاز دارند که متاسفانه حتی در برنامه‌های آموزشی رسانه ملی نیز، شرایط دانش‌آموزان استثنایی رعایت نشد.

ناگفته پیداست که دانش‌َآموزان استثنایی و مربیان آنها در این دوران کرونایی با مشکلات زیادی دست به گریبان بودند. در این زمینه به برنامه کشوری دانش‌آموزان استثنایی نگاه می‌کنیم که معاون سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور به تشریح اقدامات لازم برای آموزش کودکان استثنایی در شرایط کرونایی پرداخت.

عدالتِ آموزشی

«مجید هداوند، معاون سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور»، در خصوص وضعیت آموزش به دانش‌آموزان استثنایی در روزهای کرونایی گفت: یکی از اولویت‌های برنامه‌های سازمان، توسعه آموزش‌های مجازی و دیجیتالی است.
وی با بیان اینکه برنامه‌ریزی و استفاده از فرصت‌های آموزش‌های مجازی و دیجیتالی برای جبران وقفه آموزشی ناشی از شرایط شیوع بیماری کرونا در کشور است، افزود: توسعه آموزش‌های مجازی و دیجیتالی در برنامه‌های این سازمان قرار داشت چرا که شرایط دانش‌آموزان ایجاب می‌کند تا از همه فرصت‌ها برای آموزش این دانش‌آموزان بهره‌برداری شود.

معاون برنامه‌ریزی آموزشی و توانبخشی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور از تشکیل ستاد پیشگیری از بیماری کرونا در سازمان و برگزاری جلسات روزانه جهت برنامه‌ریزی و هماهنگی خبر داد و افزود: سه دستورالعمل پیرامون پیشگیری از بیماری کرونا برای استان‌های درگیر شیوع بیماری با توجه به ویژگی‌های گروه‌های دانش آموزان با نیازهای ویژه تدوین و با عنایت به شاخص‌های مربوطه، ادارات استان‌ها موظف به ارائه گزارش روزانه به سازمان شده‌اند.

این مسؤول گفت: برگزاری ویدئو کنفرانس‌های مختلف به منظور هماهنگی با روسای ادارات آموزش و پرورش استثنایی استان‌ها و تشریح اقدامات لازم پیرامون پیشگیری از بیماری و نحوه استفاده از فضای مجازی برای آموزش در زمان تعطیلی مدارس از جمله اقدامات است.

معاونت سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور گفت: تقسیم‌بندی استان‌ها به 5 قطب و رصد و پایش فعالیت‌های آنها از طریق اعضای شورای معاونان، فعال کردن پورتال سازمان برای ارائه آموزش‌های برخط و برون خط و ارائه آموزش‌های مناسب با گروه‌های مختلف دانش آموزان با نیازهای ویژه و استفاده از آموزش‌های استان‌ها در این پورتال برای دانش آموزان با نیازهای ویژه صورت گرفته است.

هداوند ادامه داد: به منظور آسیب‌شناسی وضعیت موجود، بهبود و ارتقای روش‌های ارائه آموزش‌های مجازی و دیجیتالی، نظرات، تجارب زیسته، ایده‌های خلاقانه همکاران، معلمان و اولیای دانش‌آموزان در خصوص ابزارها، سازوکارها و روش‌های موثر مقابله با شیوع ویروس کرونا از طریق پورتال سازمان جمع آوری شده است.

وی تصریح کرد: همچنین با  شرکت در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی از طریق سازمان و واحدهای استانی اقدامات و راه‌های پیشگیری برای مخاطبین تشریح شده است.
معاون برنامه ریزی آموزشی و توانبخشی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور تدوین «دستورالعمل آموزشی، پرورشی و توانبخشی دانش آموزان با نیازهای ویژه در شرایط تعطیلی مدارس به علت شیوع ویروس کرونا» را در دستور کار دانست و گفت:  در راستای اجرایی کردن آموزش در دوران بحران، سازمان اقدام به تدوین و ارائه شاخص‌های ارزیابی کمی و کیفی و شاخص‌های بهداشتی کرده است.

هداوند طراحی دو سامانه مجازی ارزیابی کمی و کیفی و سامانه شاخص‌های بهداشتی مدارس  برای دریافت گزارش و فعالیت‌های استانی در پورتال سازمان، تهیه بانک اطلاعاتی لوح‌ها و محتوای الکترونیکی تولید شده و بارگذاری آن در پورتال سازمان برای استفاده معلمان و دانش‌آموزان و مدارس ویژه را بخش دیگری از فعالیت‌های سازمان در راستای جبران وقفه‌های آموزشی ناشی از بحران بیماری کرونا برشمرد.

هداوند تاکید کرد: ایجاد بخشی با عنوان ویروس کرونا در پورتال سازمان برای اطلاع‌رسانی و آموزش به والدین و دانش آموزان با نیازهای ویژه درخصوص راه‌های مواجهه و  مراقبت بهداشتی از خود در مقابل این ویروس از دیگر موارد است.

انتهای پیام وی ادامه داد: این گروه‌ها شامل نوآموزان و دانش آموزان با اختلال طیف اتیسم، اختلالات هیجانی- رفتاری، آسیب دیده بینایی، آسیب دیده شنوایی، معلولین جسمی- حرکتی، کم توان ذهنی و چند معلولیتی و  دانش آموزان تحت پوشش طرح تلفیقی فراگیر با هدف ارائه آموزش‌های مورد نیاز والدین، دانش آموزان و هماهنگی با معلمان صورت گرفته است.


این مقام مسؤول از راه‌اندازی شبکه جامع روش‌ها و الگوهای تدریس، ایجاد پایگاه مجازی و مدرسه مجازی در 7 استان، آموزش‌های والد محور از طریق مراکز مشاوره راهنمایی و 741 مرکز اختلالات یادگیری، 320 هزار ساعت آموزش‌مجازی و از راه دور خبر داد گفت:  توسط 22 هزار و 500 نفر از کادر اداری، مدیر، معاون، معلم، مشاور و نیروهای توان بخشی استثنایی اقداماتی صورت گرفته و در این راستا 10 هزار گروه مجازی، در 2 هزار مدرسه با 117  هزار و 583 نوآموز و دانش آموز  صورت انجام شده که از میان  این 117 هزار و 583 نفر نوآموز و دانش آموز، 73 هزار و 566  دانش آموز در مدارس با نیازهای ویژه  و در 7 طیف و 44 هزار و 17 دانش آموز  تحت پوشش طرح تلفیقی فراگیر  هستند.

این مقام مسؤول تاکید کرد: برای دانش آموزانی که به آموزش‌های دیجیتالی دسترسی نداشته‌اند، بسته‌های مداخله‌ای و شناسایی داده شده و برخی از  مخاطبین برای مشاوره‌های فردی ارجاع داده شده‌اند تا سبب کاهش اضطراب دانش آموزان با نیازهای ویژه شود.

وی یادآور شد: در این زمینه ﻣﺮاﮐﺰ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺧﺎﻧﻮاده داﻧﺶ‌آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی وﯾﮋه در اﯾﻦ ایام ﺑـﺮای ﺣﻔـﻆ ﺳـﻼﻣﺖ‌ روانی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ارائه ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره و ﻣﺪدﮐﺎری اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺑﻪﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﺣﻀﻮری ﻓﺮاﻫﻢ کرده و ﺷﻤﺎره اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺑﺮای ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده‌ﻫﺎی داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی وﯾﮋه را هم اﻋﻼم کرده‌اند.

هداوند گفت: ارسال شیوه‌نامه بهداشتی و مواجهه با ویروس کرونا برای اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﻨﺎﺧﺖ و آﮔﺎﻫﯽ واﻟﺪﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪات ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﯿﻤﺎری و ﺷﯿﻮع آن، ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت واﻟﺪﯾﻦ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدی آن‌ها و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺑﺮوز و ﺗﺸﺪﯾﺪ آﺳﯿﺐ‌ﻫﺎ و ﺧﺴﺎرات وارده از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﯿﻤﺎری ﮐﺮوﻧﺎ و ارﺗﻘﺎ ﺳﻄﺢ  مشارﮐﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اوﻟﯿﺎ از دیگر اقدامات است.

وی افزود: تاکنون 17 هزار و 243 ساعت مشاوره تلفنی در خصوص کنترل و پیشگیری از ابتلای به ویروس کرونا به والدین دانش آموزان با نیازهای ویژه داده شده است.
هداوند در پایان گفت: توسعه آموزش‌های مجازی و دیجیتالی به منظور گسترش عدالت آموزشی یکی از اولویت‌های این سازمان است.

و اما گفته‌های معاون وزیر...

معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: با توجه به ﺿﺮورت آﮔﺎﻫﯽ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ وﯾﮋه اوﻟﯿﺎ داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی وﯾﮋه از ﺗﻬﺪﯾﺪات و اﺣﺘﻤﺎل ﺷﯿﻮع وﯾﺮوس ﮐﺮوﻧﺎ از ﯾﮏ ﻃﺮف و ﻫﻢ ﭼﻨـﯿﻦ ﻟﺰوم ﻧﻈﺎرت ﺑﯿﺸﺘﺮ واﻟﺪﯾﻦ ﺑﺮﻧﺤﻮه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از اﺷﺎﻋﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﻓﺮزﻧﺪان درﺧﺎﻧﻮاده از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ دستورالعمل پیشگیری از بیماری کرونا به ادارات آموزش و پرورش استثنایی استان ها ابلاغ شده است.

دکتر سید جواد حسینی در مصاحبه با خبرنگاران  به ذکر اهداف تدوین وارسال شیوه نامه پرداخت و افزود: اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﻨﺎﺧﺖ و آﮔﺎﻫﯽ واﻟﺪﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪات ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﯿﻤﺎری و ﺷﯿﻮع آن، ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت واﻟﺪﯾﻦ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدی آﻧﺎن ، ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺑﺮوز و ﺗﺸﺪﯾﺪ آﺳﯿﺐ ﻫﺎ وﺧﺴﺎرات وارده از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﯿﻤﺎری ﮐﺮوﻧﺎ و ارﺗﻘﺎ ﺳﻄﺢ  ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اوﻟﯿﺎ از اهداف تدوین  ارسال این شیوه نامه می باشد.

وی افزود: ﻣﺮاﮐﺰ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺧﺎﻧﻮاده داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی وﯾﮋه در اﯾﻦ اﯾام ﺑـﺮای ﺣﻔـﻆ ﺳـﻼﻣﺖ روانی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اراﯾﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره و ﻣﺪدﮐﺎری اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﺣﻀﻮری ﻓﺮاﻫﻢ  کرده و ﺷﻤﺎره اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺑﺮای ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎی داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﻫﺎی وﯾﮋه اﻋﻼم  کرده اند.

حسینی گفت: تا کنون  ۱۷ هزار و ۲۴۳ ساعت مشاوره تلفنی در خصوص کنترل و پیشگیری از ابتلای به ویروس کرونا به والدین دانش آموزان با نیازهای ویژه داده شده است.
وی تصریح کرد:با استفاده از ظرفیت فضای مجازی، 2 هزار و 476 ساعت کلاس آموزش نکات بهداشتی در خصوص کنترل و پیشگیری از ابتلای به ویروس کرونا برای 71 هزار نفر از والدین دانش آموزان با نیاز های ویژه در سراسر کشور برگزار شده است.

حسینی با تاکید بر نقویت مشارکت اجتماعی و بهره جستن از تخصص اولیا اظهار داشت:  استان های کشور با بهره گیری  از  واﻟﺪﯾﻦ ﻣﺘﺨﺼﺺ در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﭘﺰﺷﮑﯽ، درﻣﺎﻧﯽ ، ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ می توانند از کمک  آنان درﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺑﯿﻤﺎری، راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان و واﻟﺪﯾﻦ  و ارائه  ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره ای بهره مند شوند

معاون وزیر با  تاکید بر نقش ﻣﺸﺎوران و ﻣﺪرﺳﺎن آﻣﻮزش

ﺧﺎﻧﻮاده در آگاهی بخشی به دانش اموزان و اولیا گفت: مشاوران و مدرسان آموزش خانواده سازمان آموزش و پرورش استثنایی  با بهرگیری از ظرفیت فضای مجازی ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﻋﻠﻤﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدی ﻣﻌﺘﺒﺮ  درﺧﺼﻮص آﮔﺎه ﺳﺎزی واﻟﺪﯾﻦ درزﻣﯿﻨﻪ ﺧﻮد ﻣﺮاﻗﺒﺘﯽ، ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﮐﻮدﮐﺎن ، ﺑﻬﺪاﺷـﺖ ﻓـﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﮐﺎﻫﺶ اﺳﺘﺮس را ارائه می نمایند.

و اما در پایان

هرچند که تمام برنامه‌ها برای آیندۀ دانش‌آموزان استثنایی در نظر گرفته شده است، که این خود گویای در حاشیه بودن دانش‌آموزان استثنایی در چرخۀ تعلیم و تربیت نظام آموزشی است، چرا که برخی از این دانش‌آموزان استثنایی به علت پایین بودن بهره هوشی آنها، نیازهای آموزشی آنها نیز کاملا متفاوت است و نیاز به توجه بیشتری دارد. اما امیدواریم عدالت آموزشی، در زمینه تمام دانش‌آموزان لحاظ شود. به امید آن روز.
مدارس با ورود ویروس ناخوانده و نامیمون کرونا، تعطیل شدند. اما ظاهرا فراموش کردیم که این گروه از اجتماع هم جزوی از این جامعه هستند. حتی سختی کار مربیان این گروه از جامعه را در نظر نگرفتیم. قبول داریم که افراد خاص، شرایط خاص دارند و شرایط عادی را برنمی‌تابند اما رعایت نمی‌کنیم و تمهیداتی را هم برای این افراد نمی‌اندیشیم. حتی حمایتی نمی‌کنیم. به سادگی از کنار این قبیل مسائل می‌گذریم.


انتهای پیام /

پاسخی بگذارید