معصومه نظری -  از چند سال گذشته چین متعهد شده بود 'یوان' پول ملی این كشور جهانی شود و بسیاری از كشورها و مناطق دنیا هم چند سالی است از این ارز برای تبادلات تجاری استفاده می كنند.

توسعه سریع اقتصادی چین و برتری جویی آمریکا و فشارهای فزاینده واشنگتن بر پکن و افزایش تنش ها میان طرفین، زمان برای جهانی شدن یوان فرا رسیده است و این فرایند اجتناب ناپذیر تر از هر زمانی است.

علاوه بر این اقتصاد آمریکا ضعیف تر از گذشته است و این بر روی نرخ تسعیر دلار تاثیر می گذارد و آن را در شرایط بی ثبات تری قرار می دهد و همین باعث می شود تا شرکت ها و بازرگانان بتدریج به دنبال ارزهایی با ثبات باشند.

داده های صندوق بین المللی پول نشان می دهد که میزان ذخایر ارزی به یوان چین هم اکنون معادل ۲۱۷ هزار و ۶۷۰ میلیارد دلار است که ۱.۹۵ درصد از ذخایر ارزی خارجی بانک های مرکزی دنیا را شامل می شود در صورتی که سهم دلار کانادا ۱.۸۸ درصد است و این نشانه پیشی گرفتن یوان از دلار کانادا در معاملات جهانی است.

جو شیایو چوان' رییس بانك مركزی چین خاطر نشان كرده است تدابیر گسترده ای اندیشیده شده است تا این هدف در زودترین زمان ممكن تحقق یابد.

در سال 2016 میلادی صندوق بین المللی پول امتیاز ویژه ای برای این پول ملی در كنار ارزهای مهم دنیا از جمله دلار و یورو قایل شد و روند بین المللی شدن یوان پول چین را تسریع كرد.

چین اعلام كرده است اكنون بیش از 60 كشور و منطقه در سراسر جهان برای معاملات تجاری خود از ارز یوان (پول ملی چین) استفاده می كنند.

اكتبر سال 2016 صندوق بین المللی پول با توجه به اینكه چین دومین قدرت اقتصادی دنیا محسوب می شود تصمیم گرفت تا یوان ارز ملی این كشور را در سبد حقوق ویژه ارزهای بین المللی در كنار دلار، یورو، ین و پوند انگلیس قرار دهد.

این موجب شد تا استفاده از یوان كه نام دیگر آن 'رن مین بی' است بتدریج افزایش یافته و نهایتا اكنون اتحادیه اروپا 500 میلیون یورو از پول های خود را به صورت یوانی مورد مبادلات تجاری قرار می دهد.

آمارهای بانك مركزی چین نشان می دهد كه تا پایان سال 2016 میلادی از یوان در بخش های مرزی چین برای مبادلات تجاری به میزان یكهزار و 490 میلیارد دلار استفاده شده است.

هم اكنون بیش از 260 هزار شركت در داخل چین برای بسیاری از مبادلات تجاری خارجی خود نیز از یوان استفاده می كنند.

بر اساس ارزش پرداخت های جهانی سهم یوان 1.85 درصد است كه بر این مبنا یوان چین ششمین ارز مهم و مورد استفاده فراوان برای معاملات در دنیاست.

روند جهانی شدن یوان اما به گفته رییس بانك مركزی چین از سال 2009 شروع شد و از آن زمان بیش از 30 كشور و منطقه با چین توافقنامه های سوآپ ارزی برای استفاده از یوان در تبادلات تجاری امضا كرده اند.

وزارت بازرگانی چین هم در بیانیه ای آورده است چین تا سال 2035 میلادی به یك كشور بسیار مهم تجاری جهانی تبدیل خواهد شد و در سال 2050 میلادی در بسیاری زمینه ها جزو برترین های دنیاست.

کارشناسان چینی می گویند که این شرکت ها نشانه های انزوای آمریکا را مشاهده می کنند و با سیاست های برتری جویانه این کشور آشنا هستند و معاملاتشان با چالش مواجه شده است و در واقع رویگردانی آنها از دلار نتیجه همین فشارهای آمریکا و سلطه جویی ها و زورگویی ها است.

شی با اشاره به منزوی شدن فزاینده آمریکا می افزاید: شمار شرکت هایی که از مبادلات با دلار دست می کشند بیشتر شده است و علت آن هم سیاست های آمریکا است هرچقدر تحریم های آمریکا ضد چین بیشتر شود شرکت های بیشتری در این کشور و کشورهای دیگر خواستار استفاده از یوان برای معامله با پکن خواهند شد.

اکنون با افزایش فشارها بر چین از سوی آمریکا و تحمیل تحریم بر این کشور در زمینه های تجاری، فنی، اقتصادی و نگرانی فزاینده بانک های چین، هر روز تلاش های پکن برای جهان کردن یوان پول ملی این کشور سرعت می گیرد.

در واقع هر چقدر فشارهای آمریکا بر چین افزایش می یابد شرکت ها و موسسات بیشتری در چین به این اندیشه فرو می روند که خود را از دلار جدا کنند و به دنبال راهکارهایی هستند که یوان جایگزین دلار شود و معاملات بین المللی آنها نیز با این ارز چین انجام شود.

سرعت جهانی شدن یوان به مراتب بیش از گذشته است که طبیعتا باید آن را معلول برتری جویی و سلطه طلبی آمریکا و فشارهای بی امان این کشور بر چین دانست یوان هم اکنون پنجمین ارز در سبد ارزی دنیا برای معاملات تجاری بین المللی است و بسیاری از معاملات چین با کشورهای همسایه و مناطق هم مرز با یوان انجام می شود.

افزون بر این در کنار شرکت های چینی، موسسات مختلفی در سراسر دنیا هستند که به این نتیجه رسیده اند تدابیر دولت دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا می تواند تجارت آنها را مختل کند و برای همین گرایش آنها نیز به استفاده از ارز چین بیشتر شده است.

در سال ۲۰۱۹ میلادی کل پرداختی و دریافتی بانک هایی که درگیر معاملات مناطق همسایه و مرزی چین بودند به دو هزار و ۸۳۰ میلیارد دلار معادل ۱۹ هزار و ۶۷۰ میلیارد یوان رسید که نشان می دهد نرخ استفاده از این ارز در تبادلات تجاری آنها فراتر از ۲۴ درصد بوده است.

اکنون سهم یوان در تبادلات ارزی خارجی به ۴.۳ درصد رسیده که ۰.۳ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۶ میلادی است با همین ارقام می توان دریافت که یوان جایگاه پنجمین ارز بین المللی را در سبد ارزهای مهم دنیا به خود اختصاص داده است.

"جو یو" از آکادمی علوم اجتماعی شرق چین می گوید: بدیهی است که جهانی شدن یوان سرعت گرفته است این فرایند تسریع در دنیا بخوبی به چشم می خورد و از کسی پوشیده نیست.

وی می افزاید: شرکت های خارجی که با چین کار می کنند بسرعت در حال فاصله گرفتن از دلار هستند و به همان نسبت استفاده از یوان را افزایش داده اند این ناشی از اقدامات دولت آمریکا است.

رئیس دانشگاه مردمی و عضو کمیسیون سیاست ارزی بانک مرکزی چین «چن یویلو» پیشبینی کرد که بعد از 30 سال یوان چین می‌تواند به ارز جهانی تبدیل شود.وی در راه به سوی جهانی شدن یوان سه مرحله را می بیند. در مرحله اول همسایگان نزدیک چین به گستردگی از پول یوان بهره گرفته و مرحله دوم همراه با تحکیم واحد پولی چین در سراسر آسیا بوده و هدف مرحله سوم معمول کردن نهایی پول یوان و برقراری آن در مقیاس جهانی خواهد بود.

با این حال طرح جهانی تبدیل یوان به ارز جهانی وجود دارد. چین بجای اینکه با یک ضربه دلار را از مسند جهانی براندازد قصد دارد به تدریج مواضع پول آمریکایی را یکی پس از دیگری از آن خود سازد. تصمیمگیری ماه دسامبر سال 2008 در باره استفاده از یوان در محاسبات تجارت مرزی چین با هنگ کنگ، ماکائو و کشور های آسیا و اقیانوس آرام یک مرحله مهم بود.

قبلاً از یوان در بازرگانی مرزی با کشور های همسایه از جمله در تجارت با روسیه استفاده می شد. در سال 2012 میزان استفاده تجاری در محاسبات با کشور های همجوار تا حدود 40 درصد افزایش یافت.مثل اینکه همه چیز مطابق برنامه مقرر به پیش می رود، لیکن به عقیده «میخایل دلیاگین» رئیس انستیتوی مطالعه مسایل مربوط به فرایند جهانی شدن، در این روند تعداد بیش از حد زیاد نکات نامعیین وجود دارد تا بتوان مهلت دقیق ترویج جهانی یوان را اعلام کرد. این کارشناس گفت:"چین حتی امروز هم می‌تواند یوان را به ارزی تبدیل کند دارای قابلیت تبدیل به پول‌های اصلی جهانی. اما در این صورت یک وسیله بسیار مهم اداره اقتصاد کشور خود و دیگر کشور ها را از دست خواهد داد.

معمول کردن تبدیل آزادانه یوان مساله ای چندان اقتصادی نیست بلکه یک مساله سیاسی است و در حال حاضر و در سال‌های نزدیک این موضوع اصلاً به درد چینی‌ها نمی‌خورد".این کارشناس اشاره کرد که چین بصورت ادواری پیشرفت می‌کند و حالا کمتر کسی می‌تواند پیشبینی کند که با اقتصاد چین پس از سال 2020 چه خواهد شد. این سؤال مهم مطرح است که آیا رهبری چین خواهد توانست مدل پیشرفت افتصادی خود را بر پایه صدور کالاهای تولید شده با نیروی ارزان کار عوض کند. نا گفته نماند که اطمینان به چشم انداز پیشرفت اقتصاد چین عامل مهم تعیین کننده پشتوانه و اعتبار به واحد پولی آن کشور است.اکنون تولید کنندگان چین بر اثر سقوط تقاضای محصولاتشان در بازار های عمده جهانی بشدت ضرر می بینند.

آمریکا فشار خود را به چین افزایش داده و طلب می‌کند که پکن ارزش پول ملی خود را بالا ببرد. گاه و بی گاه جنگ‌های تجاری چین با آمریکا و کشور های عضو اتحادیه اروپا شعله‌ور می شوند. الان چین سعی می‌کند از زد و خورد مستقیم با بازیگران جهانی اجتناب ورزد اما، در آینده دوری جستن از رویارویی آشکار دلار و یوان دشوار خواهد بود. جهان مبتنی بر دلاری که بواسطه آن داد و ستد اکثر مواد خام انجام می‌شود به زحمت می‌تواند جهان دارای معملات گسترده بوسیله یوان را تصور کند. بسیاری ناظران شبح پیدایش قدرت جدید جهانی را در اعتلای پول چینی می بینند.

در آخرین اخبار اعلام شده، داده‌های بانک مرکزی چین نشان داد ذخایر ارزی خارجی این کشور در ماه آگوست رشد کرده و به ۳.۱۶۴۶ تریلیون دلار رسیده است.

به گزارش شین‌هوا، داده‌های بانک مرکزی چین نشان داد ذخایر ارزی خارجی این کشور در ماه آگوست رشد کرده و به ۳.۱۶۴۶ تریلیون دلار رسیده است. این در حالی است که در ماه جولای میزان این ذخایر ۳.۱۵۴۴ تریلیون دلار بود.

این رشد ۰.۳ درصدی پنجمین رشد متوالی ماهیانه ذخایر ارزی چین بود و حالا میزان این ذخایر به بالاترین سطح خود از اکتبر ۲۰۱۶ تا کنون رسیده است.

وانگ چونیینگ، سخنگوی اداره تبادلات ارزی خارجی چین، می‌گوید: این افزایش ذخایر به عوامل مختلفی مانند تغییر مثبت نرخ‌های برابری ارزهای ذخیره شده و افزایش قیمت دارایی‌هایی مانند طلا مرتبط است.

یوآن چین ماه گذشته در برابر ارزهای مهم جهان تقویت شد. شاخص کامپوزیت یوآن سیستم تبادلات ارزی خارجی چین در ماه آگوست ۱.۵ درصد در برابر سبد ارزهای مهم جهان جهش کرد و به ۹۲.۷۹ واحد رسید.

طبق داده‌های بانک مرکزی چین، میزان ذخایر طلای این کشور در ماه آگوست در ۶۲.۶۴ میلیون اونس ثابت ماند که ارزش کنونی آن معادل ۱۲۲.۶۲ میلیارد دلار است.

طبق پیش‌بینی مورگان استنلی، با تلاش‌های پکن برای افزایش استفاده بین‌المللی از یوآن، ارز چینی می‌تواند ظرف ۱۰ سال آینده به سومین ارز ذخیره بزرگ جهان (پس از دلار و یورو) تبدیل شود.

به گزارشی از راشاتودی، طبق پیش‌بینی مورگان استنلی، با تلاش‌های پکن برای افزایش استفاده بین‌المللی از یوآن، ارز چینی می‌تواند ظرف ۱۰ سال آینده به سومین ارز ذخیره بزرگ جهان (پس از دلار و یورو) تبدیل شود.

تحلیل‌گران این بانک آمریکایی در گزارش جدید خود می‌گویند سهام یوآن در ذخایر ارزی خارجی جهان می‌تواند به دو برابر ۲ درصد کنونی برسد و از ین ژاپن و پوند انگلیس پیشی بگیرد.

طبق تخمین‌های آنها ارز چین که نام رسمی آن رنمینبی یا آرام‌بی، است می‌تواند تا ۲۰۳۰ بین ۵ تا ۱۰ درصد کل ذخایر ارزی خارجی جهان را به خود اختصاص دهد.

جیمز لرد، استراتژیست بین‌الملل مورگان استنلی، گفت: این هدف به لطف بازگشایی بازارهای مالی چین و رشد یکپارچه‌سازی بازارهای مالی جهانی و افزایش فرصت‌های تبادلات برون‌مرزی چین با رنمینبی، دور از دسترس نیست.

بیش از ۷۰ بانک مرکزی و موسسه بزرگ مالی در سراسر دنیا هم اکنون دارای ذخایر یوانی هستند در این میان رشد فزاینده تجارت چین با کشورهای دیگر بخصوص کشورهای همجوار و هم مرز برای تجارت بین المللی این کشور با یوان اهمیت زیادی پیدا کرده است ضمن آنکه همکاری های چین و روسیه هم برای فاصله گرفتن از دلار نزدیکتر شده است در سه ماهه اول سال ۲۰۱۸ میلادی ۷۵ درصد از تجارت دو کشور دلاری بود اما در مدت مشابه سال ۲۰۲۰ میلادی به ۴۶ درصد کاهش پیدا کرده و برای اولین بار زیر ۵۰ درصد بوده است نزدیک به ۳۰ درصد هم با یورو بوده و سهم یوان هم بالای ۱۷ درصد اعلام شده که خبر مسرت بخشی برای دو کشور است.