فرشته محقق- بیش از دوهه است که کم آبی در کشور ما آن روی خود را نشان داده است. درسال های اخیر اوضاع کم آبی بحرانی تر شد و لزوم مدیریت بهینه آب را چند برابر کرده است تهدید بحران کم آبی برای کشور ما جدی است. دربسیاری از شهرها برای مدیریت مصرف آب سند سازگاری با کم آبی تدوین شده است و کشت محصولات زارعی پرآب مانند برنج ، هندوانه و یونجه ممنوع شده است.
رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ضمن تشریح آخرین وضعیت بارش‌ها و خشکسالی در کشور گفت: در این شرایط به مسئله پایداری سرزمین توجه کنیم و بی‌مهابا از آب‌های زیرزمینی استفاده نکنیم چراکه مشکل فرونشست زمین در کشور بسیار جدی است.احد وظیفه درگفتگو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه از ابتدای سال آبی جاری تاکنون در کشور ۱۲۷.۱ میلیمتر بارش داشته‌ایم، اظهار کرد: این میزان نسبت به میانگین بلندمدت کشور حدود ۸۷ میلیمتر - ۴۱ درصد - کمتر است.
وی در ادامه با بیان اینکه بارش در تمامی استان‌های کشور کمتر از نرمال گزارش شده است، تصریح کرد: شدت کم بارشی در برخی از استان‌ها بسیار بیشتر از سایر نقاط است. برای مثال بارش‌ها در استان سیستان و بلوچستان ۸۲ درصد، در استان هرمزگان ۸۶ درصد و در استان کرمان ۶۵ درصد کمتر از میانگین بلند مدت گزارش شده است.
کاهش ۱۷ تا ۲۳ درصدی بارش در استان‌های پربارش
به گفته رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، میزان بارش‌ها از ابتدای مهر ماه تاکنون در استان‌های پربارشی مانند گیلان و مازندران نیز به‌ترتیب حدود ۲۳ و ۱۷ درصد کاهش داشته است. از سویی دیگر اوضاع در نوار شرقی کشور بدتر است و استان‌های گلستان ۳۸ درصد، سمنان ۳۹ درصد، خراسان رضوی ۴۷ درصد، خراسان جنوبی ۴۶ درصد و خراسان شمالی ۳۶ درصد کم بارشی داشته‌اند.
وظیفه در ادامه درباره وضعیت بارش‌ها در تهران تصریح کرد: از ابتدای سال آبی تاکنون در تهران ۲۱۱.۴ میلیمتر بارش داشتیم که این میزان نسبت به نرمال ۴۴ میلیمتر کمتر است. این یعنی در این استان با کاهش ۱۷ درصدی بارش‌ها مواجه هستیم.
۱۴۰۰-۱۳۹۹ یکی از بدترین سال‌های آبی ایران
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی به دلیل کاهش بارش و ذوب برف، ذخیره آبی در مناطق کوهستانی به‌شدت کاهش پیدا می‌کند، گفت: این وضعیت ما را در شرایط تنش آبی قرار خواهد داد. درحال حاضر نیز می‌توان گفت که بسیاری از نقاط ایران در جنوب و شرق کشور در شرایط تنش آبی هستند و کاهش بارش‌ها می‌تواند حتی روی تامین آب شرب نیز اثرات خود را نشان دهد.
کمبود آب جدی است
رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در پایان تصریح کرد: درحال حاضر نیاز آبی کشور نسب به گذشته بیشتر شده است و باید از به‌صرفه‌ترین راهکارها برای آبیاری زمین‌های کشاورزی استفاده کرد. ما باید در این شرایط به مسئله پایداری سرزمین توجه کنیم و بی‌مهابا از آب‌های زیرزمینی استفاده نکنیم چراکه مشکل فرونشست زمین در کشور بسیار جدی است و می‌تواند سرزمین را از شرایط زیستی خارج کند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم با اشاره به کاهش شدید بارندگی‌ها گفت: سال بسیار چالش‌برانگیزی را ازنظر اقلیمی در کشور به‌ویژه در استان قم پیش رو داریم.
علی جان صادق پور در جلسه‌ای به تشریح وضعیت منابع آبی در سال جاری پرداخت و اظهار داشت: با توجه به کاهش چشمگیر نزولات جوی، سال چالش‌برانگیزی را ازنظر اقلیمی در کشور به‌ویژه در استان قم پیش رو داریم.
وی با اشاره به اینکه تأمین آب برخی از مناطق استان به‌صورت مستقیم با بارندگی ارتباط دارد، خاطرنشان کرد: در همین راستا پیش‌بینی می‌شود که با مشکلاتی درزمینهٔ تأمین آب در این مناطق مواجه شویم.
صادق پور اطلاع‌رسانی، مدیریت بهینه و ارتباط مستمر با مردم را برای عبور از وضعیت کم‌آبی ضروری دانست و تأکید کرد: در این زمینه رسانه‌ها می‌توانند نقش تأثیرگذاری برای گذر از این شرایط ایفا کنند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم بابیان اینکه باید با برنامه‌ریزی و مدیریت به استقبال چالش‌های آینده برویم یادآور شد: شرکت آب و فاضلاب برنامه‌ریزی‌های لازم را در این خصوص انجام داده اما لازم است مردم نیز به کمک رسانه‌ها از اقدامات انجام‌شده اطلاع پیدا کنند و هرکجا که لازم شد یاری‌رسان ما باشند.
اما هم اکنون چه راهکار عاجلی برای رفع مشکل کم آبی وجود دارد؟ کارشناس محسن هدایت پورپاسخ می دهد:
این کارشناس گفت: اینکه یک وزارتخانه وظیفه خود را تنها تولید آب بداند به هر قیمت، وزارتخانه دیگر خود را موظف به تامین آب کشاورزی، سازمان دیگر وظیفه‌اش حفظ محیط زیست و دیگری گسترش فضای سبز؛ اینکه مدیران آب به دلیل گرایشات سیاسی‌شان انتخاب شوند و پس از مدتی اندک عزل و در جایی دیگر مشغول به کار گردند؛ اینکه انتخاب مدیران و روسای سازمان‌ها سلسله‌وار از وزیر تا معاون سازمان کوچک دولتی انتصابی باشد و مدیران قدرت بی‌حد عزل و نصب داشته باشند بدون وجود سیستم نظارتی و بازخواست؛ اینکه شرکتی طرح بدهد، دیگری اجرا کند و دولت در نهایت بهره‌بردار باشد و هیچکس جوابگوی مشکلات عدیده در پروژه نباشد. با این ساختار نمی‌توان انتظار مدیریت بلندمدت و یکپارچه منابع آبی را داشت.
این کارشناس گفت:نیاز اصلی کشور تدوین و اجرای قوانین و سیاست‌های مناسبی است که ساختار دولت و تمام ارکان و سازمان‌های تصمیم‌گیرنده در امور آب را به طور مداوم بازبینی و اصلاح کند.
وی بیان کرد: مدیریت آب کشور نیازمند سازمانی است مرکزی متشکل از تکنوکرات‌ها بدون اثر‌پذیری از گرایشات سیاسی و حزبی، که مسوولیت آن تامین آب، کنترل و قیمت‌گذاری مصرف (کشاورزی، صنعتی و شهری) و حفظ کیفیت آب و خاک باشد.
هدایت پور تصریح کرد: دولت نیازمند تدوین قوانین و سیاست‌های مناسب برای حمایت مالی دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه تکنولوژی‌های آبی است. شرکت‌های بومی که قادر باشند طراحی، ساخت و بهره‌برداری بلندمدت پروژه‌های آبی را بر عهده بگیرند و نسبت به عواقب پروژه‌های‌شان مسوول باشند.
وی تاکید می کند: حل مشکلات آبی کشور نیازمند اتخاذ راهکارهای متنوع برای مصرف بهینه و چند باره قطره قطره آب است نه کنترل و استحصال کامل منابع آبی. ﺑﺎ ﺭﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻗﻠﻴﻢ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩای ﻧﻪ ﭼﻨﺪاﻥ ﺩﻭﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ با خشکسالی و گسترش بیابان‌ها ﺭﻭبه‌رﻭ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاﺭﻱ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺩاﻧﺸﮕﺎﻫﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺮاﻱ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ و ﻧﻮ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺁﺏ ﺑﺎﺯاﺭ اﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺑﺮاﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ اﻳﺠﺎﺩ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮﺩ.
این کارشناس گفت: ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺁﺏ ﺑﺮاﻱ اﻳﺮاﻥ، اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺲ اﺯ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ، ﻧﻪ ﺩﺭ ﺻﺎﺩﺭاﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ و منابع ﺁبی ﺑﻠﻜﻪ ﺩﺭ ﺻﺎﺩﺭاﺕ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱهای تامین و ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺁﺏ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
