زن با لحنی که پیداست ناراحت و کلافه است می گوید " نه آقا لطفا عصر بیاید وسیله رو ببرید من پشیمونم. شده 200تومن ضرر می دم ولی وسیله شما رو نمی خوام. ماجرای این بانو از چه قرار بود ؟ یک ماه پیش یک ماشین ظرفشویی خریداری کرده بود اما هنوز کار نکرده برد وسیله دچار مشکل شده بود دوبار هم نمایندگی آمده بود ولی کاری از پیش نرفته بود، این بانو گلایه داشت که به ما می گویند کالای داخلی بخرید اما خبر ندارند که جنس خوب دست مشتری نمی دهند، کلی پول بالای وسیله دادم ، سابیدگی مهره گردن دارم نمی توانم کارهای خانه را انجام دهم دکتر تاکید کرده با دست نه لباس بشویم نه ظرف. ماشین ظرفشویی تنها یک ماه به خانه ما آمده کار نمی کند وخراب است.
شاید برای همه ما این سوال باشد چرا به وجود تاکید بر استفاده از کالاهای داخلی همچنان مردم ما اصرار دارند که مارک و برندهای خارجی استفاده کنند چرا زوجین جوان و خانواده ها در هنگام خرید جهیزیه ترجیح می دهندکه از مارک و برندهای خارجی استفاد کنند.با توجه به اینکه همگی می دانیم خرید کالای داخلی از هر لحاظ به سود مردم و کشوراست. اما چرا رغبت برای خردی کالای داخلی در بین ما کمرنگ است.
لزوم اطمینان سازی
مسعود دانشمند، فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی در گفتگو با خبرآنلاین افزود: اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی مهمترین دارایی های یک سیستم تلقی می شومد، اگر کالایی در ایران دارای سرمایه اجتماعی شود، در حقیقت تولید ایرانی چنین سرمایه ای را از آن خود کرده است و در نتیجه ضرورت دارد تولید کننذگان به دنبال ایجاد اطمینان عمومی بروند و از کم کاری یا کم فروشی در کالا و خدمات پرهیز نمایند.
وی به سابقه تاریخی تولید در ایران اشاره کرد و گفت: متاسفانه مشکلات اقتصادی سبب شده است، نگهداری کیفیت کاری دشوار شود، طبیعی است وقتی عمر برندها کوتاه است، خدمات پس از فروش نیز عمری کوتاه می‌شود و به هر روی کارخانه ای که دیگر وجود دارد، طبیعتا سرویسی به خریداران خود بابت نگهداری وسایل ارائه نمی دهد.از سوی دیگر به مرور زمان تولیدکنندگانی هستند که بدون توجه به اهمیت نگهداری بازار و حفظ رضایت مشتری ، در مواجهه با شوک های تورمی هم قیمت را بالا می‌برند و هم کیفیت را کاهش می‌دهند.
به گفته وی همین مساله خود عاملی برای بی اعتمادی به تولید ملی در افکار عمومی است.
وی تاکید کرد: پیش‌بینی ناپذیر بودن اقتصاد ایران به دلیل بروز شوک‌های تورمی و همچنین بحران محیط کسب و کار باید جدی گرفته شود، در این صورت اگر کالا یا خدمتی متناسب با استانداردهای مورد نظر جامعه، تولید شود، با استقبال مردم روبرو خواهد شد.
عمر کوتاه تولیدات داخلی
دانشمند گفت: تولید ایرانی در این سال ها با مشکلات متعددی روبرو شده است، عمر کوتاه واحدهای تولیدی از یک سو و همچنین برخورد قهری با تولید کننده از سوی دیگر سبب شده است این مشکلات حل نشود در نتیجه کم کم این کالای ایرانی است که به اولویت خرید ایرانیان بدل نشده است.
این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه تبیین ضرورت حمایت از تولید برای مردم بسیار با اهمیت است، ادامه داد: مردم در صورتی این موضوع را می پذیرند که مطمئن باشند مواهب این حمایت به خودشان و فرزندانشان باز می گردد، به عنوان مثال بدانند ایجاد شغل از آسیب های اجتماعی ناشی از بیکاری پیشگیری می کند اما هنوز عزم لازم برای حمایت از تولید ایرانی دیده نمی شود.
مسعود دانشمند، گفت: در این مسیر اگر دولت نیز با ارائه آمار و ارقام دقیق و جلب اطمینان مردم، فعالیت کند، می تواند از سرمایه اجتماعی خویش برای مثبت تر شدن نگرش مردم به تولید ملی استفاده کند، در حقیقت ارزش و احترام تولید ملی باید همپایه ارزش و اعتبار پول ملی باشد و هر چه موقعیت تولید ملی ارتقا یابد، موقعیت پول ملی نیز ارتقا خواهد یافت؛ بی‌تردید بیان دقیق این ارتباط خود زمینه را برای تشدید حمایت مردم از تولید ایرانی فراهم خواهد کرد.
عدم یکپارچه سازی
عدم یکپارچگی اقدامات، نبود مطالعات بازاریابی و اصرار بر توزیع کالای داخلی بدون در نظر گرفتن سطح و سلیقه مشتری از یک سو و عدم ارتقاء کیفیت محصولات در اغلب محصولات تولید داخل از سوی دیگر بزرگ‌ترین مانعی است که به واسطه آن عموم مردم تمایل کافی به حمایت از این تولیدات داشته باشند.
این در حالی است که برای حفظ بازار مصرف داخلی تنها مبارزه با قاچاق و پیشگیری از واردات راهکار اصلی نبوده و لازم است برنامه‌ها با رویکرد متفاوتی در ۳ بخش مسئولین، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان تدوین گردد. چرا که در هیچ یک از جوامع تجاری دنیا نمی‌توان مشتری را به مصرف کالای داخلی کشور موظف کرد اما می‌توان با شناخت و بازاریابی دقیق نسبت به سلایق و نیازهای آنان و جلب اطمینان مشتری در زمینه کیفیت قابل قبول، قیمت مناسب و رعایت مسائل حقوقی مصرف کننده در حوزه خدمات پس از فروش آنها را به خرید این کالا ترغیب کرد.این روزها چرخه تولید لوازم خانگی یعنی تأمین مالی، تأمین مواد اولیه، خط تولید، نظارت کیفی، توزیع و در نهایت خدمات پس از فروش هر یک مورد بحث و مناقشه کارشناسان و مصرف‌کنندگان قرار دارد.
جهش نرخ ارز
شاید دراینجا گفتنش بجا باشد که پس از تحریم‌های اقتصادی تأمین مواد اولیه و قطعات وارداتی با مشکلات جدی مواجه شد. از سوی دیگر با جهش نرخ ارز هزینه تأمین این مواد چه به صورت واردات و چه به صورت داخلی رو به افزایش گذاشت. این موضوع در نهایت روی هزینه‌های تولید و قیمت نهایی محصول اثرگذاری چند برابری داشت. این افزایش چندبرابری قیمت درحالی رخ داد که در برخی موارد نیاز به واردات قطعات بسیار ساده و پیش افتاده برای لوازم خانگی داریم.
یکی از کارشناسان در این باره می گوید: درست است که ما در بخش تولید لوازم خانگی و خودرو به توانممندی رسیده ایم اما از نظر کیفیت قابل رقابت با کشورهای صاحب نام نیستیم دلایلش هم متعدد است بخشی از آن به تولید کنند بر می گردد که کیفیت و رضایت مشتری برایش مهم نیست برای نمونه تولید خودرو پراید متاسفانه ناامن ترین وسیله خود رویی بود که مردم ما مجبوربه خریدنش بودن که خوشبختانه تولیدش متوقف شد.
وی نظارت مسئولانه را حقله مفغوده صنعت تولید لوازم خانگی می داند و می افزاید: متاسفانه به علت عدم نظارت کافی در بخش تولید باعث نارضایتی مصرف کنندگان شده است به همین دلیل با وجود اینکه می دانند نخریدن آنها باعث تعطیلی کارخانه ها می شود اما ترجیح می دهند هرطور شده کالای غیر ایرانی تهیه کنند.
قطعه های گم شده جورچین حمایت ملی از کالای داخلی
اگربا دقت زیاد قطعه های گم شده جورچین حمایت ملی از کالاهای داخلی را بررسی کنیم می بینم افزایش هزینه‌ها در کنار تغییرات حقوق و دستمزد و همچنین کاهش درآمد فروش به دلیل کاهش قدرت خرید مردم منجر به افت شدید سرمایه در گردش اغلب بنگاه‌های تولیدی لوازم خانگی شده است.با در نظر گرفتن تکه‌های پازل حمایت مالی از تولید می‌توان گفت بر پایه اعتراف خود تولیدکنندگان بسیاری از تسهیلات قدیمی تبدیل به معوقات شده و بانکها هنوز نتوانسته‌اند تسهیلات پرداختی به اغلب بخش‌های تولیدی را بازپس گیرند و با این اتفاق اغلب بانکها منابع لازم برای پاسخگویی به درخواست تسهیلات ارزان قیمت تولید را ندارند.
قطعه بعدی این پازل مالیات و سایر عوارض و حقوق دولتی است که تولیدکنندگان طی سال‌های اخیر به شدت به آن اعتراض دارند. یکی دیگر از مطالبات این تولیدکنندگان نیز بسته شدن راه‌های واردات این کالاها برای انحصار در بازار و همچنین مقابله با قاچاق است. در حالی که ممنوعیت وارداتی در هر کالایی منجر به افزایش قاچاق آن خواهد شد.
با در نظر گرفتن همین دو بخش باید این سؤال را طرح کرد که با توجه به کیفیت پایین تولیدات لوازم خانگی از یک سو و معافیت‌های مالیاتی و عدم بازپرداخت تسهیلات بانکی، به دلایل موجه و ناموجه! تولیدکنندگان لوازم خانگی دیگر چه توقعی از دولت دارند؟ آیا منابع دولت تنها باید در این بخش مصرف شود تا در نهایت کالایی بدون در نظر گرفتن استاندارد، فارغ از فناوری روز دنیا و در نهایت بدون ارزش گذاری برای سلیقه و انتخاب مشتری داخلی به بازار عرضه شود؟
خدمات پس از فروش
دراین بین باید به نقش ضعیف خدمات پس از فروش لوازم خانگی در کشور اشاره کرد. موضوعی که شاید با بررسی تعداد پرونده‌های شکایت به وزارت صمت بهتر بتوان آن را به اثبات رساند. شاید بنابر گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی خدمات پس از فروش کالاهای خارجی به دلیل تحریم‌ها به طور کامل قطع شده باشد اما آیا خدمات پس از فروش تولیدات لوازم خانگی داخلی به طور کامل و با در نظر گرفتن حقوق مصرف کنندگان ارائه می‌شود؟ پرونده‌های متعددی از شکایت علیه برخی تولیدکنندگان در مراجع قضایی و همچنین وزارت صمت به ثبت رسیده است که اصولاً حضور بخشی به نام خدمات پس از فروش را زیر سؤال می‌برد.
تولید و حمایت از تولید داخلی موضوعی ملی است. اما باید این سوال را مطرح کرد که چرا مردم به جای حمایت حداکثری از تولید به حمایت از کمپین های نخریدن کالا رو آوردند؟ علت این است که این حمایت از سال‌ها قبل توسط مردم به اثبات رسیده و حال نوبت بخش تولید است که حمایت خود از مصرف کننده داخلی را با در نظر گرفتن حقوق او به اثبات برساند. پیش و بیش از آن شاید وقت آن رسیده باشد که حمایت از تولید داخلی ابتدا از کارخانه‌ها و خطوط تولید آغاز شود، وکارخانه ها با لحاظ همه موارد کالایی را تولید کنند که رضایت مشتری را جلب کند دراین صورت به طور حتم با مشکل عدم حمایت از کالای داخلی وجود نخواهد داشت.
