پی آمدهای عملی این فرضیه، همچنان گریبان گیر زنان متأهل است و چنان از بدیهیات عقلی به شمار می رود که به ندرت مورد تردید یا اعتراض قرار می گیرد. با شروع انقلاب صنعتی، نقش های سنتی زنان تا حدودی دگرگون شد، به گونه ئی که به جای کار صرفا خانگی، بخش عمده ئی از زندگی آنها صرف فعالیتهای بیرون از خانه گشت. اما این امر موجب جدایی زن از وظایف طبیعی خود نشد. امروزه، هنوز زنان می دانند که پس از سپری کردن آخرین ساعات کار، نقش های سنتی و خانه داری در انتظارشان است، نقش هایی چون کدبانوگری، فرزند داری، همسرداری، تیمارداری و ... پژوهش های متعدد در سراسر جهان نشان می دهد که زنان همواره در فعالیتهای درون و بیرون منزل با تضاد و تعارض نقش روبه رو هستند. شناخت این تعارض ها برای کاهش مشکلات برآمده از آن، اهمیت پژوهش در موضوعاتی از این دست را نشان می دهد.
انقلاب صنعتی و آغاز اشتغال زنان
بر اساس تقسیم کار جنسی، معمولا مردان نان آور تلقی می‌شوند، در حالی که زنان باید عهده دار اداره‌ی امور درون خانه باشند. با شروع انقلاب صنعتی نقش‌های سنتی زنان تا حدودی دگرگون شده به گونه ای که به جای کار صرفا خانگی، بخش عمده‌ای از زندگی آنها صرف فعالیت‌های بیرون از خانه می‌شود؛ وضعی که در حال حاضر روند پرشتابی را طی کرده و روز به روز بر تعداد این زنان افزوده می‌شود.
در این میان، نه تنها زنانی که به دلایل اقتصادی ناچار به کار در محیط بیرون از منزلند که زنان سرپرست خانوار از اهمیتی ویژه برخوردارند. زنان بسیاری هستند که به دلیل برخوردار شدن از حقوق برابر با مردان و ظاهر شدن در عرصه عمومی سعی می‌کنند از آنها عقب نمانده و با اخذ مدارک تحصیلی عالی در صددند به جایگاهی والا در مشاغلی خاص دست یابند و چه بسا تاریخ هم گواه چنین موفقیت‌هایی در عرصه‌های مختلف بوده است.
در هر حال جدا از انگیزه‌های اشتغال، باید گفت امروزه زنان بیشماری عهده‌دار مناصب و جایگاه‌هایی در همه کشورها هستند. بطوری که در ایران بر اساس آخرین تحقیقات و گزارش‌ها حدود ۴ میلیون از زنان شاغلند و چنین وضعیتی از این باب حائز اهمیت است که می توان یک نگاه آسیب شناسانه به مساله اشتغال زنان داشت.
دشواری‌های کار زنان
هر چند نقش موثر و مثبت زنان در عرصه‌های مختلف جامعه غیر قابل انکار است اما آنها باید هم در برآورده‌ کردن انتظارات و توقعات شغلی و هم در برآورده‌کردن انتظارات خانوادگی موفق عمل کنند.
این نقش‌های چندگانه‌ به عوامل متعددی مانند زمان، توجه و تمرکز نیاز دارد و همین مسئله، ایجاد تعادل بین کار و زندگی را برای زنان دو چندان دشوار کرده است. در حقیقت تعداد وظایف تنها مساله زنان امروز نیست بلکه از دید زنان شاغل، پدیده ی خاص عصر حاضر، تنوع و تعارض این وظایف است که مشکلاتی را به بار آورده است.
اشتغال زنان و نقش خانگی آنها
اشتغال زنان موجب جدایی زن از وظایف طبیعی خود نشده است. امروزه هنوز زنان می‌دانند که پس از سپری کردن آخرین ساعات کار، نقش‌های سنتی و خانه‌داری در انتظارشان است و می‌توان در این زمان گفت اشتغال آنان بار مضاعفی را بر دوششان گذاشته است. این در حالی است که مردان بعد از ازدواج به اصطلاح سر و سامان گرفته و با استقلالی که پیدا می‌کنند، کیفیت زندگیشان بهتر می‌شود و می‌توانند راحت‌تر مشکلات کاری خود را برطرف کنند. در اغلب موارد نیز زنان بسیاری از وظایف را بدون همیاری مردان انجام می‌دهند. بطوری که «آندره میشل» پژوهشگر اجتماعی با مطالعات خود در کشورهای مختلف نتیجه می‌گیرد که حتی اگر زن در بیرون خانه کار کند، سنگین‌ترین وظایف مربوط به کار خانه را بر دوش دارد.
در این مورد زنان سرپرست خانوار باید بسیار دیده شوند. آنها که بعضا جزو آسیب پذیران جامعه شناخته می‌شوند و به دلیل سطح سواد اندک ناگزیرند مشاغلی با حقوق اندک بیابند، یک تنه باید نقش‌های مختلف با وظایف متعدد و متفاوت را برعهده  بگیرند. این شرایط به مرور زمان نه تنها  آنها را به لحاظ جسمی خسته و ملول می‌کند بلکه به لحاظ روحی و روانی نیز شکننده و روان پریش می‌سازد. در هر حال بسیاری از تحقیقات حاکی از حجم فزاینده نارضایتی زنان شاغل در عدم درک و همکاری همسرانشان در محیط خانه و انجام وظایف خانه است که همین نیز می‌تواند رفته رفته مشکلات جدی‌تری را در بستر خانواده ایجاد کند.
نقش مادری و اشتغال
زنان برای آنکه بتوانند بیرون از خانه کار کنند، ناچارند کودکان خود را به مادربزرگ یا خویشان دیگر بسپارند که در جوامع امروزی به علت پراکندگی اقوام چنین امکانی میسر نیست. در نتیجه فرزندان خود را در قبال پرداخت دست مزد به دیگران یا مهدهای کودک می‌سپارند. گذاشتن کودکان در مهدهای کودک با اثرات روانشناختی بسیار همراه است که از جمله آنها احساس رها شدگی برای کودک و احساس نگرانی و اضطراب برای مادر است.
«استفانی گرت» در کتاب «جامعه‌شناسی جنسیت» بیان می‌کند که تصور می‌شود مادر شاغل نسبت به فرزند خود قصور و کوتاهی می کند. کودکی که مادر شاغل دارد، رها شده انگاشته می‌شود و ادعا می‌شود که غیبت مادر ممکن است بر ثبات شخصیت آینده‌ی او اثر منفی بگذارد. همچنین چند تربیتی شدن فرزندان به دلیل پرستاران، مهدهای کودک و والدین خود مساله دیگری است که برخی از روانشناسان آنرا در رابطه با شغل مادر می دانند.
از طرفی اثرات اشتغال مادر و دوری وی از فرزند تنها شامل حال فرزند نمی‌شود و در این بین مادران نیز به این دلیل که ساعت‌ها از فرزند خود دور هستند دچار اضطراب و نگرانی می‌شوند.
نقش همسری و اشتغال
یکی دیگر از موارد توجه به اشتغال زنان به محیط خانوادگی و روابط زناشویی آنها برمی‌گردد. روانشناسان در این زمینه معتقدند که زنان شاغل به علت وقتی که بیرون از خانه صرف می‌کنند، وقت کمتری برای گفت و گو و تبادل نظر با همسرانشان دارند. از سویی بسیاری از مردان دوست ندارند اعتماد به نفس همسرشان از آنها بیشتر باشد.  بنابراین اولین چیزی که در این بین آسیب می‌بیند رابطه‌ی زن و شوهر است. زیرا هر یک با این تصور زندگی می کند که دیگری او را درک نمی کند. وجود روابط فرازناشویی و افزایش نارضایتی از جمله مواردی است که روانشناسان آنرا در رابطه با اشتغال زنان می‌دانند و در جامعه امروز افزایش پیدا کرده است.
زنان و نقش کارمندی
محیط کار و شرایط کاری نیز نقش مهمی در بروز مشکلات زنان متاهل شاغل دارد. «سوده مقصودی» و «زهرا بستان» در مقاله‌ای تحت عنوان بررسی مشکلات ناشی از هم‌زمانی نقش‌های خانگی و اجتماعی زنان شاغل شهر کرمان عنوان کردند ساعات کار، نوع کار، ربطه با مدیران همکاران، محیطی که فرد در آن مشغول به کار است، دستمزد و امکانات رفاهی سازمان، همه و همه بر رضایت شغلی وی اثر می‌گذارد. میزان رضایت شغلی فرد نیز با میزان مشکلات ناشی از نقش‌های خانگی مرتبط است.  همچنین تحقیقات گذشته ثابت کرده که زنانی که در خارج از خانه مشاغل سخت و درازمدت را تجربه می‌کنند، در ایفای نقش‌های خانگی احساس خستگی و بی حوصلگی بیشتری نسبت به زنان خانه دار دارند. این مساله زنان را بیش از پیش دچار مشکلات روحی می‌سازد.
زنانی که به عنوان زن شاغل در جامعه حضور دارند باید همزمان به ایفای نقش های مختلف بپردازند و معمولا تمایز خاصی بین آنها و زنان خانه دار در این زمینه وجود ندارد و جامعه از هر دو انتظارات یکسانی دارد.
نگرانی مردان از شاغل بودن زن
امروزه بسیاری از زوجین اساس زندگی خود را بر پایه شاغل بودن همزمان زن و مرد می‌گذارند تا بتوانند امکانات رفاهی زندگی شان را تا حد امکان به دست آورند. اما با این وجود هنوز هم برخی از باورهای سنتی در اعماق وجود افراد وجود دارد و به همین دلیل نمی‌توانند با شاغل بودن زنان به راحتی برخورد کنند. بر همین اساس گاهی اوقات مشکلاتی میان زن و شوهر ایجاد می‌شود. برای مثال برخی مواقع بر سر انجام کارهای خانه با مشکل مواجه می‌شوند و یا مرد نمی‌تواند نقش اقتصادی زن را در خانواده به راحتی قبول کند و یا همسرش را به‌خاطر داشتن فرزند و عدم رسیدگی درست به او ماخذه می‌کنند.
مشکلات زنان شاغل متاهل در خانواده
با توجه به باورهای سنتی افراد، شاغل بودن زن مشکلاتی را در میان زوجین ایجاد می‌کند. به طور کلی این مشکلات شامل موارد زیر است.
نگرانی مرد از درآمد زن
این امکان وجود دارد که مرد به طور ناخودآگاه از استقلال مالی همسرش نگران باشد و احساس خطر کند. فرهنگ جامعه ما از گذشته به این صورت است که قدرت در خانه بر عهده مردان بوده و تامین نیازهای مالی نیز وسیله‌ای برای اعمال قدرت مرد در خانه محسوب می‌شود. اما با شاغل شدن زن و استقلال مالی، ممکن است که این اعمال قدرت تا حدی کاهش پیدا کنند. به همین دلیل مرد از شاغل بودن همسرش احساس نگرانی می‌کند و سعی می‌کند که با کم اهمیت جلوه دادن شغل و درآمد زن، همچنان قدرت خود را حفظ کند.
تعارض‌های ذهنی زنان
به طور معمول، زنان به شاغل بودن خود اهمیت زیادی می‌دهند و از استقلال مالی خود لذت زیادی می‌برند و حتی به این وضعیت خود افتخار می‌کنند. اما گاهی مواقع ذهنیت و طرحواره‌های سنتی‌شان به این نقش مدرن شاغل بودن غلبه می‌کند و دچار تعارض‌های ذهنی می‌شوند. فرهنگ جامعه ما به این صورت است که مرد وظیفه تامین مالی را به عهده دارد و زن نقش مصرف کننده دارد. ممکن است زن شاغل با خود فکر کند که با کار کردن و داشتن درآمد، در حق خود ظلم می‌کند و مسئولیت‌های همسرش را کاهش می‌دهد. همچنین ممکن است فکر کند که بار خانواده را به دوش می‌کشد و در نهایت همسرش تبدیل به فرد تنبلی می‌شود.
راه‌های رفع مشکلات زنان شاغل متاهل
راهکارهای زیادی وجود دارد که می‌تواند به حل مشکلات فوق کمک کند. با استفاده از راهکارهای زیر می‌توانید مشکلات را تا حد بسیار زیادی کاهش دهید و از زندگی خود لذت ببرید. این راهکارها شامل موارد زیر است.
حرف زدن از راه‌های رفع مشکلات زنان شاغل متاهل
حرف زدن مهم‌ترین و کلیدی‌ترین راه برای حل مشکلات می‌باشد. اگر احساس می‌کنید که کمک‌های مالی همسرتان شما را آزرده می‌کند، با او صحبت کنید. شاید همسرتان در شرایط ناگواری، به خاطر کمک‌های مالی‌اش حرفی به شما زده باشد و باعث ناراحتی شده باشد، صحبت کردن می‌تواند بسیاری از این مشکلات و ناراحتی‌ها را از بین ببرد. البته توجه داشته باشید که صحبت کردن به زمان و شرایط مناسبی نیاز دارد. در غیر این صورت تنش و استرس افزایش می‌یابد و مشکلات جدی‌تر می‌شوند.
تقسیم وظایف
کارهای خانه و امور اقتصادی خانه را به خوبی تقسیم کنید. مثلا مشخص کنید که اجاره خانه به عهده یکی از زوجین و خرید مایحتاج خانه بر عهده دیگری باشد. همچنین مسلم است که با وجود شاغل بودن زن، نمی‌توان توقع داشت که تمام کارهای خانه را مثل زنان خانه دار انجام دهد. به همین دلیل بهتر است که امور مربوط به خانه را نیز میان خود تقسیم کنید. با تقسیم وظایف و امور اقتصادی، مشکلات و بحث‌های مربوط به آن نیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
حمایت کردن از راه‌های رفع مشکلات زنان شاغل متاهل
همان طور که گفته شد، تقسیم وظایف کمک زیادی به حل مشکلات می‌کند اما گاهی اوقات لازم است که زوجین از وظایف فراتر بروند و یکدیگر را حمایت کنند. برای مثال ممکن است که زن به دلیل مشغله زیاد و جلسه طولانی، کمی دیر و خسته به خانه برسد. اگر شما آن روز زودتر رسیده‌اید، می‌توانید با مرتب کردن خانه از همسرتان حمایت کنید و احساس امنیت و آرامش را به او القا کنید.
خلاصی از افکار سنتی
از شر افکار مزاحم و سنتی خلاص شوید. اینکه همسر شما در امور اقتصادی به شما کمک کند نشانه کاهش قدرت و اهمیت شما در خانه نیست. در واقع زمانی که شما امکان شاغل بودن را برای همسرتان مهیا می‌کنید، به رشد و شکوفایی او کمک کرده‌اید و در عین حال کیفیت زندگی‌تان را نیز افزایش داده‌اید.
فاطمه نظری/