تاریخ : 1401/04/20 12:20
شناسه : 401101

فاطمه مداح نظری - ساختار حکومتی و سیاستِ بحران آفرین آمریکا سبب شده است که 93 درصد از عمر بحران زیست خود را در جنگ و خونریزی، ایجاد ناامنی، غارت و زورگویی سپری کند.

صفحات تاریخ جهان مملو از فجایعی است که ایالات متحده آمریکا در پوشش حقوق بشر، آزادی، امنیت انسانی و با شعارهای انسان‌ دوستانه، جنایت‌های پیدا و پنهان بسیاری را در اقصی نقاط جهان ثبت کرده‌ است که ذکر یکایک آنها نوشته ای طولانی می طلبد؛ حتی مرور اجمالی آن جنایت ها نیز در این نوشته نمی گنجد و باید به صورت گزینشی انتخاب و مرور گردد.

ساختار حکومتی و سیاستِ بحران آفرین آمریکا سبب شده است که در طول مدت 240 ساله شکل گیری این کشور غصبی، 93 درصد از عمر بحران زیست خود را در جنگ و خونریزی، ایجاد ناامنی، غارت و زورگویی سپری کند؛ چیزی که با منطق برتری جویی آمریکا سازگارتر است و این منطق، ایالات متحده را به رهبری نظام های سیاسی و اقتصادی جهان فرا می خواند تا به وسیله این منطق رهبری جهان را بر دست گیرد.

امریکا در دوره سوم تاریخی خود از آغاز نیمه دوم قرن بیستم تا سال 1989 (دوره جنگ سرد) جنایاتی همچون دوره های گذشته در تاریخ توحش محوری خود دارد و همچون خوناشامی است که خون مردم جهان را می مکد تا زنده بماند.

1953-1961  دوایت آیزنهاور از حزب جمهوری‌خواه

* در سال1953 بعد از طرح کودتا در ایران، مقامات انگلیس و سرویس جاسوسی ام.آی.6 موفق به جلب حمایت آیزنهاور برای کودتا در ایران می شوند. پس از به قدرت رسیدن جمهوریخواه ها، کودتای 28 مرداد 1332 (19 اوت 1953) در ایران انجام می گیرد و دولت دکتر محمد مصدق، نخست وزیر ایران که صنعت نفت ایران را ملی کرد، با پشتیبانی سیا و رئیس جمهور وقت امریکا، ساقط می شود و شاه دوباره به قدرت باز می گردد و زمینه برای سرکوب اعتراضات مردمی (در 25 سال بعد از کودتا) فراهم می شود که طی آن هزاران نفر در دوران سرکوب کننده حکومت شاه و ساواک، کشته شدند.

* در ژوییه 1954 دولت مردمی (جاکوبو آربنز) در گواتمالا، که املاک اتحادیه بزرگ چند ملیتی را ملی کرده بود، توسط سازمان سیا و در دوران ریاست جمهوری آیزنهاور سرنگون شد. این اتحادیه بزرگ چند ملیتی تمام زمین های کشاورزی را در دست داشتند. تخمین زده شده است که حدود 120،000 نفر روستائی گواتمالائی در دوران دیکتاتوری نظامی ایجاد شده کشته شدند. این دومین کودتای سازمان سیا و دولت جمهوریخواه امریکا در دو سال پی در پی بود. امریکا تا سال 1960 در گواتمالا ماند.

* در سال 1956 امریکا در بحران کانال سوئز، مداخله کرد.

* در سال 1957 ایالات متحده به نیروی دریایی برای مداخله در هائیتی و سرکوبی اغتشاشات داخلی آماده باش داد.

در ژوئیه سال 1958، نیروی دریایی ارتش امریکا لبنان را به اشغال خود در آورد.

* در سال 1959، امریکا در جنگ بین چین ملی و جمهوری دموکراتیک خلق چین مداخله نمود.

* در سال 1959، امریکا به پاناما تجاوز نظامی کرد.

* در سال 1960، ایالات متحده همچنین در جنگ های داخلی لائوس مداخله نمود و تا سال 1963 در لائوس حضور نظامی داشت.

* در اواخر سال 1960، امریکا با فرستادن 20 هزار سرباز، قسمت هایی از جمهوری دومینیکن را اشغال کرد که تا سال 1965 ادامه داشت.

* در سال1960 امریکا جنگ خود را با ویتنام شروع کرد. (این جنگ طولانی ترین و پر هزینه ترین جنگ امریکا بود که تا سال 1975 بطول انجامید.)

1961-1963 جان اف کندی (John F. Kennedy) از حزب دمکرات (1)

* در اگوست 1961، دیوار برلین، آلمان را به دوبخش غربی و شرقی تحت نفوذ امریکا و شوروری تقسیم کرد (که بمدت 28 سال ادامه داشت).

* از سال 1961، آمریکا کوبا را تحت تحریم اقتصادی قرار داد که به وابستگی اقتصاد این کشور به شوروی منجر شد.

* در سال 1962، امریکا مجدداً گواتمالا را به دخالت نظامی تهدید کرد.

* در سال 1962، ایالات متحده به نیروهای خود آماده باش داد و در پی آن در تایلند حضور نظامی پیدا کرد.

* در پاییز سال 1962، ایالات متحده پس از محاصره دریایی کوبا، به شوروی هشدار داد تا از استقرار موشک های میان برد در خاک این کشور خودداری کند و تهدید کرد که در صورتی که این خواست برآورده نشود، به توقیف کشتی های روسی حامل موشک های میان برد و اشغال خاک کوبا مبادرت خواهد ورزید و بحران اتمی بین دو قطب پدید آمد.
همچنین در دوران ریاست جمهوری کندی بود که به شاه ایران فشار آورده شد تا اصلاحاتی را در ایران انجام دهد. به همین دلیل علی امینی را برای سمت نخست وزیری به شاه تحمیل کردند. شاه ایران زیر فشار کابینه کندی مجبور شد دست به تغییراتی بزند که به انقلاب سفید معروف شد. همان انقلابی که طرفداران حکومت پهلوی آن را بزرگترین دستاورد حکومت محمد رضا شاه می دانند.

1963- 1969 لیندون جانسون (Johnson Lyndon) از حزب دموکرات

* در سال 1963 امریکا بطور غیر مستقیم و با همکاری سربازان بلژیکی و در امور کنگو مداخله کرد و با کمک عوامل داخلی چون (موسی چومبه)، رئیس جمهور کنگو (پاتریس لومومبا) را به قتل رسانده و دولت کنگو را سرنگون کردند.

* در سال 1963، ایالات متحده، اندونزی و فیلیپین را تهدید به حمله نظامی نمود و به ارتش آماده باش داد.

* در سال 1964، امریکا با حمله مجدد به پاناما این کشور را اشغال کرد.

* در آگوست 1964، ایالات متحده به ویتنام شمالی حمله کرد و آنجا را اشغال نمود.

* در سال 1965، امریکا با مداخله در اندونزی، در این کشور کودتا کرد.

* حین جنگهای اعراب و اسرائیل، در سالهای 1967 تا 1973، امریکا کمک های فراوان نظامی و مالی به اسرائیل کرد.

* در سال 1967، امریکا مداخله سیاسی در امور یونان، به روی کار آمدن سرهنگان در این کشور کمک شایانی نمود.

1969-1974 ریچارد نیکسون (Richard M. Nixon) از حزب جمهوریخواه (2)

(دوره ریاست جمهوری نیکسون یکی از مهمترین و پرفراز و نشیب ترین دوره های تاریخی امریکاست؛ چراکه در این دوره بیشترین کودتا در زمان یک رئیس جمهور، (تقریباً هر سال یک کودتا) طراحی و انجام شد و کادر رهبری امریکا به چیزی جز مداخله نظامی و جنگ نمی اندیشید و نهایتا با افتضاح سیاسی واترگیت، نیکسون مجبور به استعفا شد.)

* در سال 1969 زمانی که آتش جنگ ویتنام به کامبوج هم سرایت کرد، نیکسون ارتش امریکا را به کامبوج فرستاد.

* در سال 1971، امریکا از کودتای بولیوی حمایت و آنرا رهبری کرد.

* سال 1972 یکی از شگفت انگیزترین و ماندگارترین فصل ها در تاریخ سیاسی امریکا است. در این سال دو روزنامه نگار جوان واشینگتن پست بنام های باب وودوارد (Bob Woodward) و کارل برنشتاین (Carl Bernstein) جاسوسی سیاسی نیکسون و حزب جمهوریخواه را بر علیه حزب دمکرات کشف و بر ملا کردند. اکنون که مجموعه ای نزدیک به 500 ساعت نوار از صحبت های نیکسون در آرشیو ملی امریکا برای استفاده عموم موجود است، نکات تازه و حیرت آوری در 6 ماهه نخست سال 1972 در مذاکرات او با وزرا و مشاورانش بر ملا شد. در بخشی از مذاکرات بین نیکسون و هنری کسینجر، مشاور امنیتی کاخ سفید، در باره نحوه پیگیری جنگ ویتنام، ریچارد نیکسون می گوید: "من ترجیح می دهم از بمب اتمی استفاده شود."

* در 11سپتامبر سال 1973 دولت منتخب و مردمی سالوادور آلنده در شیلی، توسط کودتای نظامی که توسط سازمان سیا طراحی و کمک شد، سرنگون شد. آلنده کشته و بیش از 30،000 نفر در خشونت های بعدی کشته شدند. پینوشه دیکتاتور نظامی بر سر کار آمد و بیش از 25 سال با استبداد و دیکتاتوری در شیلی حکومت کرد.

* در سال 1973، امریکا با اجرای کودتای نظامی در اروگوئه، دولت این کشور را سرنگون کرد.

* در سال 1974، با مداخله مستقیم سازمان سیا، امریکا علیه (مارکیوس) در قبرس کودتا و وی را سرنگون کرد.

(ریچارد نیکسون برای فرار از محاکمه و مجازات جریان جاسوسی سیاسی، که به واترگیت معروف شد، در 8 اوت 1974 استعفا داد. و جرالد فورد جای او را گرفت.)

* در سال 1967، امریکا، اتیوپی را به مداخله نظامی تهدید کرد و به ارتش آماده باش داد.

* در تابستان 1976، امریکا همچنین کمک های زیادی به فرانسه برای سرکوبی قیام مردم (شابا) در کشور زئیر نمود.

1977-1981 جیمی کارتر (Jimmy Carter ) از حزب دمکرات

(کارتر با شعار برقراری حقوق بشر در جهان در مبارزات انتخاباتی علیه جرالد فورد، که بعد از استعفای ریچارد نیکسون در پی رسوایی واترگیت رئیس جمهور شده بود، به پیروزی رسید. شاه ایران نیز که از پیروزی جیمی کارتر احساس نگرانی می کرد، با وجود کمک های مالی فراوان به فورد نتوانست مانع پیروزی جیمی کارتر شود.)

* در سال 1978، ایالات متحده با دخالت در امور ایران، ارتشبد ازهاری را به امید جلوگیری از سقوط رژیم پهلوی در ایران بر روی کار آورد.

* در سال 1980، امریکا در کره جنوبی کودتای نظامی ایجاد کرد.

* در سپتامبر 1980 نیز امریکا، کودتای نظامی در ترکیه را رهبری کرد.

* در ماه می 1980، با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و در پی آن اشغال سفارت امریکا، ایالات متحده برای آزادی گروگان ها، اقدام به دخالت نظامی در ایران نمود که در طبس با شکست مواجه شد.

1981-1989 رونالد ریگان (Ronald Reagan) از حزب جمهوری‌خواه

* در سال 1981، بعد از به قدرت رسیدن رونالد ریگان، با تحریکات کابینه او ارتش عراق به رهبری صدام حسین به ایران حمله کرد و جنگ 8 ساله را به مردم ایران تحمیل کرد. در طول 8 سال جنگ تحمیلی، کمک های نظامی و اطلاعاتی کابینه ریگان به عراق باعث طولانی شدن جنگ و کشته شدن بیش از یک میلیون نفر از هر دو طرف شد.

* از سال 1982، با حمایت ریگان، انواع تجهیزات از قبیل: کامپیوتر، ماشین های نظامی، مواد شیمیایی با استفاده دوگانه، از طریق کمپانی های مختلف امریکایی داخل و خارج از کشور در اختیار صدام حسین گذاشته شد. ( این تکنولوژی ها و مواد در ساخت بمب های شیمیایی و استفاده از آن در جنگ با ایران توسط عراق بکار گرفته شد.)

* در سال 1981، سازمان سیا و ارتش امریکا در جنگ دولت دست نشانده خود در السالوادور به مقابله با انقلابیون پرداختند. این جنگ تا سال 1992 ادامه داشت.

* در سال 1981، سیا در جنگ کنتراها در مقابل ساندینیست ها، با کمک های مالی و نظامی به حمایت کنترا ها بر آمد. این پشتیبانی 9 سال به طول انجامید.

* درسپتامبر سال 1982 و در پی ترور (بشیر جمایل) رئیس جمهور دست نشانده امریکا در لبنان، نیرو های امریکایی وارد لبنان شدند تا هم از منافع امریکا دفاع کنند و هم از نیروی اشغالی اسراییل به رهبری آریل شارون دفاع و پشتیبانی شود. در همین سال بیروت به اشغال نیروهای امریکا در آمد و نیروهای سازمان آزادیبخش فلسطین از بیروت اخاج شدند.

* در اکتبر1983 ارتش امریکا، گرانادا را که یک کشور کوچک دریای کارائیب است، بعد از روی کار آمدن دولت چپ گرا در آن کشور، به بهانه نجات چند دانشجوی امریکایی اشغال کردند. در صورتی که دانشجویان بعدها گفتند که به کمکی احتیاج نداشتند. علت این حمله جلوگیری از قدرت یافتن حکومت طرفدار شوروی و کوبا در گرانادا بود.

* در سال 1984 جنگنده های امریکا، 2 هواپیمای نظامی ایران را در جنگ ایران و عراق سرنگون کردند.

* در سال 1986 دادگاه بین المللی لاهه به این نتیجه رسید که امریکا قوانین بین المللی را در مورد استفاده غیر قانونی قدرت در نیکاراگوئه را نقض کرده است. سازمان ملل متحد با رای 94-2 از امریکا خواست به رای صادره احترام گذاشته وآن را اجراکند (امریکا و اسراییل رای منفی دادند) و امریکا از انجام آن سر باز زد.

* در 14 آوریل 1986 نیروی هوائی امریکا به 5 پایگاه نظامی لیبی در نزدیکی تریپلی و بنغازی حمله کرد. هدف از این حمله تنبیه قذافی و جلوگیری از عملیات تروریستی توسط لیبی اعلام شد.

* در سال 1987، ایالات متحده به بهانه حفاظت از نفت کش های کویتی در خلیج فارس حضور یافت و با نصب پرچم امریکا بر روی نفت کشهای کویتی، در این منطقه به مداخله پرداخت.

* در 3 جولای 1988 نیروی دریایی امریکا از روی ناو وینسنس با موشک هواپیمای مسافربری ایران ایر را بر فراز خلیج فارس سرنگون کرد. در این حادثه 290 نفر مسافر هواپیما جان خود را از دست دادند.

همچنین می توان از دخالت های متعدد نظامی امریکا در السالوادور، نیکاراگوئه، گواتمالا و افغانستان یاد کرد که در زمان ریاست جمهوری رونالد ریگان به وقوع پیوست.
«در طول این دوره که مقارن با جنگ سرد میان دو بلوک شرق و غرب به رهبری امریکا و شوروی بود، ایالات متحده با انعقاد قراردادهای مختلف نظامی و سیاسی زمینه های حضور هرچه بیشتر خود در جهان و مداخله در امور کشورها را تثبیت کرد.

این معاهدات همچنین باعث تفوق قدرت اقتصادی امریکا در جهان شد. در این دوره همچنین امریکا در رقابت هسته ای با شوروی قرار گرفت. از طرفی ایالات متحده با انعقاد قرارداد یالتا با شوروی که مدت 40 سال دوام پیدا کرد، عملا در پی برتری بر شوروی و دیگر کشورها بود، اما در دهه 1960 دو مشکل در نظام دو قطبی ایجاد شد. اول اینکه اروپای غربی و ژاپن در نتیجه احیای اقتصادی در جائی قرار گرفتند که می توانستند در امور جهانی خود در مقابل امریکا ایستادگی نمایند. دوم چندین کشور از جمله چین، الجزایر، کوبا، و مخصوصاً ویتنام توانستند با موفقیت موافقتنامه یالتا را رد کنند. جنگ ویتنام فشار فوق العاده ای از نظر اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی بر امریکا وارد آورد که سرانجام منجر به شکست این کشور در جنگ و خارج شدن از ویتنام شد.

* در این راستا ایالات متحده در دهه 1970، تلاش کرد تا از کاهش قدرت تسط خود در امور بین المللی جلوگیری کند و لذا به سیاست "انعطاف پذیری چند جانبه" یا "Soft Multilateralism" روی آورد. این سیاست شامل سه بخش اصلی بود:

1- ایالات متحده با ارائه طرح (شراکت) به اروپای غربی و ژاپن آنها را وادار کرد که سعی در استقلال سیاسی نکرده و به دنباله روی از ایالات متحده در دوران جنگ سرد ادامه دهند.

2- ایالات متحده کوشش کرد که با مخالفت شدید با گسترش سلاح های کشتارجمعی (WMD) از برتری نظامی خود دفاع کند.

3- ایالات متحده کوشش کرد که ایدئولوژی )توسعه طلبی( یا (Developmentlism) که در سال های 1960 بر جهان حکمفرما بود را به ایدئولوژی (نئولیبرالیسم جهانی) یا (Neoliberalism Globalization) تغییر بدهد تا بدین وسیله از تسلط اقتصادی خود دفاع نماید.

سیاست انعطاف پذیری چند جانبه (انعطاف پذیری به این دلیل بود که ایالات متحده در مواردی که نمی توانست به هدفش دست یابد آمادگی داشت تا این سیاست را نادیده بگیرد) تا اندازه ای موفقیت بدست آورد. اروپای غربی و ژاپن با وجود اینکه کمتر زیر بار تسلط ایالات متحده رفتند ولی بطور کاملاً مستقل هم عمل نکردند. امریکا همچنین توانست تعداد هشت قدرت اتمی جهان را ثابت نگهدارد و نئولیبرالیزم نیز سیاست توسعه طلبی را از بین برده و سیاست های اغلب دولت های جهان را هم تغییر داد. این سیاست ها تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد توسط امریکا بکارگیری می شد.»

پاسخی بگذارید