فاطمه مداح نظری - به راستی که باید از ملکه الزابت به عنوان ملکه جنگ و کودتا نام برد. الیزابت دوم، زنی که ۷۰ سال ملکه انگلیس بود و تحت حاکمیت او بر این کشور، بسیاری از کشورهای جهان از سیاست‌های لندن دچار خسران شدند، روز پنجشنبه درگذشت. مرگ «الیزابت الکساندر ماری» معروف به «الیزابت دوم» در سن ۹۶ سالگی پس از ۶۹ سال حضور در بالاترین سمت اجرایی انگلیس، روز گذشته اعلام شد.
در میان همه خبرهایی که این روزها در مورد وی و خانواده سلطنتی انگلیس منتشر می‌شود، جای خالی بررسی جنایت‌های حقوق بشری بسیار آشکار است.وی که در قالب اختیارات گسترده اش، رئیس رسمی سیستم قضایی انگلیس نیز بود، در سایه مصونیت قضایی علاوه بر مصونیت دیپلماتیک، جنایت‌های متعددی را در عرضه داخلی و خارجی مرتکب شد که هیچکدام مجازاتی در پی نداشتند.
در واقع مصونیت حاکمیتی «الیزابت دوم» که با بیش از ۱۶۰ ماده قانونی تثبیت شده بود، سبب شد تا وی هیچگاه تحت هیچگونه دادرسی مدنی قرار نگیرد؛ پلیس حق ورود به املاک خصوصی وی برای تحقیق درباره هیچگونه جرمی حتی زیست محیطی را نداشته باشد؛ امکان شکایت از وی وجود نداشته باشد؛ پلیس نتواند از وی بازجویی یا حتی مصاحبه کند؛ و هرگز مجبور به ادای شهادت در دادگاه نشود.
اگرچه تلاش می‌شد تا مصونیت‌های اعطا شده به «الیزابت دوم» محدود به منافع اقتصادی معرفی شود و وی نیز به همین منظور از اظهار نظر عمومی درباره سیاست خودداری می‌کرد، اما آن چه مشخص است این که سایه گسترده چتر چنین مصونیت توانسته بود به وی آرامش و امنیت کاملی بدهد؛ تا جایی که وی حتی در هنگام افشا شدن جنایت‌های متعدد و حتی رسوایی‌های پی درپی خانوادگی لبخندزنان دست تکان بدهد.
طنز ماجرا اینجاست که انگلیس در حالی همواره مدعی به اصطلاح دموکراسی و حقوق بشر در جهان است که «ملکه اش» فراتر از هر قدرت و قانونی بود.
ترکیب جاه طلبی‌های بی حد و حصر و مصونیت چارچوب ناپذیر «الیزابت دوم» سبب شد تا وی در دوره سلطنت خود که از عصر صنعتی تا عصر اینترنت ادامه یافت، به راحتی دست به جنایت‌های متعددی علیه مردم خودش از یک سو و علیه مردم جهان از سوی دیگر بزند.
خلاصه سیاهه هفت دهه جنایت و نقض حقوق بشر توسط «الیزابت دوم» در زیر آمده است:
مصونیت وی از قوانین ضد تبعیض سبب شد تا موضوع تبعیض و نژادپرستی علیه کارکنان «الیزابت دوم» همواره یکی از بحث برانگیز ترین موضوعات باشد.
براساس قانون مذکور، کارکنان وی در صورت قربانی تبعیض و نژادپرستی شدن، حق شکایت نداشتند؛ حتی انگلیس وقتی در سال ۲۰۱۰ قانون برابری را به عنوان مدرن ترین قانون ضد تبعیض معرفی کرد، کارکنان ملکه را مشمول این قانون ندانست.
جالب آن که «الیزابت دوم» به عنوان یک کارفرمای خصوصی از رعایت قوانین مربوط به حقوق کارگران، بهداشت و ایمنی و بازنشستگی معاف بود.
۲. مهم ترین جنایت‌های «الیزابت دوم» علیه ایران، شامل طراحی و اجرای کودتای ۲۸ مرداد و جداسازی بحرین از خاک ایران هستند.
۳. استعمارگری مناطق مختلفی از جهان می‌توانند بخش بزرگی از جنایت‌های حقوق بشری «الیزابت دوم» را آشکار کنند؛ انگلیس در سال‌های استعمارگری خود در دوران سلطنتی «الیزابت دوم»، میلیون‌ها انسان در نقاط مختلف جهان را از زندگی محروم کرده و سبب رنج آنها شد؛ ضمن این وی که تلاشی برای بهبود اوضاع قربانیان استعمارگری‌های انگلیس پیش از به قدرت رسیدن خود نکرد.
۵۳ کشور شامل ایرلند، هند، پاکستان، بنگلادش، باربادوس، زامبیا، کنیا، … همگی کشورهایی هستند که قربانی جنایت‌های استعماری انگلیس شده اند؛ همین امر دلیل مهم مردم کشورهای سابقا و در حال حاضر مستعمره انگلیس برای ابراز انزجار و ناراحتی از سیستم سلطنتی انگلیس و شخص «الیزابت دوم» است.
انگلیس در سال‌های استعمار مقادیر هنگفتی از ثروت کشورهای مستعمره را به غارت برد و همزمان مردمان کشورهای مستعمره را مورد ظلم، شکنجه، انسان زدایی و سلب مالکیت قرار داد، اما هیچگاه از این کشورها و مردمانش عذرخواهی نکرده و غرامتی نپرداخت.
شاید به همین دلیل بود که با اعلام خبر وخامت حال «الیزابت دوم» فضای رسانه‌های آنلاین کشورهای مذکور از توییت‌های اعلام انزجار از وی و انگلیس پر شده بود؛ این واکنش‌ها از دردی واقعی ناشی می‌شوند و نشان می‌دهند که اگرچه رسانه‌های حامی خانواده سلطنت انگلیس تلاش می‌کنند، وی را نمادی از لطف معرفی کنند، برای بسیاری از مردم جهان در واقعیت «الیزابت دوم» نماد زشتی‌ها و پلیدی‌ها بود.
عمده کشورهای مستعمره همچنان گرفتار فقر و توسعه نیافتگی ناشی از استثمار هستند و مردم این کشورها از «الیزابت دوم» به عنوان «ملکه نسل کشی» یاد می‌کنند.
۴. حمایت و تقدیر «الیزابت دوم» از جنایتکاران جنگی بخش دیگری از کارنامه ضد حقوق بشری وی را تشکیل می‌دهد.
انگلیس در دوره سلطنت «الیزابت دوم» بارها در کنار جنایتکاران جنگی و در مقابل مردم بی دفاع ایستاد.
انگلیس تحت حاکمیت وی در دهه ۱۹۵۰ در کنار رژیم صهیونیستی و فرانسه با مصر رها شده از نظام سلطنتی وارد جنگی خونین شد که مرگ بیش از ۲ هزار سرباز مصری را در پی داشت.
انگلیس حتی پس از شلیک موشک به هواپیمای مسافربری ایرانی در دهه ۱۳۶۰ که به شهادت شهروندان بیگناه ایرانی توسط ناو آمریکایی منجر شد، بلافاصله حمایت خود را از آمریکا اعلام و به آمریکا برای کم اهمیت جلوه دادن موضوع و پنهان کردن ابعاد این جنایت ضد حقوق بشری کمک کرد.
همراهی با آمریکا در جنگ علیه عراق و افغانستان، همراهی با عربستان در جنگ علیه یمن به عنوان فقیرترین کشور غرب آسیا، کمک‌های مختلف به گروه‌های تروریستی برای آشوب و جنگ آفرینی در مناطق مختلف جهان به ویژه در غرب آسیا، حمایت از رژیم های سرکوبگر و ناقض حقوق بشر سراسر جهان به ویژه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، … مصادیق دیگری از همراهی «الیزابت دوم» با جنایتکاران جنگی هستند.
۵. نماد و نمود بی عدالتی‌های پایدار از تجارت جنایتکارانه برده را نیز می‌توان در اشیا و جواهرات «الیزابت دوم» مشاهده کرد.
جشن جوبیلی انگلیس، جشنی عجیب رقت انگیز است که زیر سایه تبلیغات تاریخ استعمار انگلیس را گرامی می‌دارد.
«جوبیلی» یا سالگرد خاص رویدادی است که معمولا بیست و پنجمین (جوبیلی نقره ای)، چهلمین (جوبیلی یاقوت سرخ)، پنجاهمین (جوبیلی طلایی)، شصتمین (جوبیلی الماس) و هفتادمین (جوبیلی پلاتینیوم) سالگرد را نشان می دهد.
این اصطلاح که ریشه در فرهنگ یهود دارد، غالبا برای نشان دادن جشن‌های مرتبط با سلطنت یک پادشاه پس از گذشت چندین سال استفاده می‌شود.
جشن جوبیلی نخستین بار در سال ۱۵۳۲ پس از اعلام انگلیس به عنوان یک امپراتوری برگزار شد؛ امپراتوری که اشغال، استعمار و استثمار را به شبه قاره هند و بخش‌های وسیعی از آفریقا برد و حدود ۲۵۰ جنگ فقط در قرن نوزدهم برای کسب مستعمرات جدید یا حفظ مستعمرات قدیمی به راه انداخت. انگلیس اخیرا جوبیلی پلاتینیوم را برگزار کرد؛ اما این جشن برای مستعمرات انگلیس چه معنایی دارد.
به گزارش «میدل ایست آی»، به نظر می‌رسد که طراحان نمایش جوبیلی یا از تاریخ طولانی وحشیگری استعماری سلطنت انگلیس بی اطلاع هستند یا خود را به بی اطلاعی زده اند.
در واقع جشن جوبیلی تلاش رقت انگیز و احمقانه ای برای استتار امپراتوری خشونت آمیز و بربریتی انگلیس است که جهان را غارت و برای غنی تر کردن نظام سلطنتی خود خوار کرده است.
این جشن در نظر آسیایی‌ها، آفریقایی‌ها، یا مردم آمریکای لاتین به معنای گرامیداشتن برده داری، غارت، نسل کشی، نژادپرستی و سفیدبرتر پنداری است.
جهان امروز به حدی در معرض تبلیغات مخرب قرار گرفته که قادر به دیدن عظمت درد و رنجی که امپراتوری غیراخلاقی و درنده انگلیس که نسبت به حقوق بشر بی تفاوت بود، به مردم تحمیل کرده است، نیست.
اما سوال اینجاست که آیا اعضای خانواده سلطنتی یعنی همان فرزندان و نوه‌های جنایتکاران جنگی از رفتار اجداد خود در جنگ و تحمیل بدبختی، قحطی و خشونت بر ده‌ها میلیون انسان در مستعمرات احساس پشیمانی دارند؟
مرگ ملکه الیزابت دوم در حالی رخ داده است که این کشور به خاطر تبعات برگزیت و همچنین نزدیک به سه سال کرونایی و جنگ اوکراین در بحران اقتصادی کم‌سابقه‌ای به سر می‌برد. با این حال طبق اطلاعاتی که خبرنگار الجزیره ارائه کرده است، مراسم خاکسپاری ملکه انگلیس و مراسم رسمی مربوط به انتقال قدرت به چارلز بیش از ۶ میلیارد پوند هزینه دربر خواهد داشت. این هزینه گزاف در حالی صورت می‌گیرد که بنا بر اطلاعاتی که مرکز تحقیقات اقتصادی و تجاری انگلیس اوایل بهار امسال منتشر کرده بود، سطح استانداردهای زندگی در این کشور به پایین‌ترین میزان آن از دهه ۱۹۵۰ به این سو رسیده است. این مرکز در آن زمان اعلام کرده بود مردم انگلیس نسبت به سال ۲۰۲۱ مجبور هستند ۷۳ درصد پول بیشتری برای قبوض برق و گاز خود بپردازند و بهای بنزین هم ۳۰ درصد افزایش داشته است. قابل توجه آنکه این آمار مربوط به آغاز بهار امسال است و شرایط زندگی در انگلیس به مراتب سخت‌تر از قبل شده است به طوری که پیش‌بینی شده است، بهای انرژی مصرفی خانوارهای انگلیسی در بهار سال آینده به ۶ هزار و ۹۰۰ دلار برسد.
اما دردسر مرگ ملکه برای انگلیسی‌ها به هزینه گزاف مراسم خاکسپاری او محدود نمی‌شود، زیرا مرگ ملکه باعث خواهد شد تصویب قوانین برای مدتی به تعویق بیفتد. این در حالی است که به گزارش ولز نیوز، لیز تراس که روز دوشنبه هفته قبل کار خود را به‌عنوان نخست‌وزیر جدید انگلیس آغاز کرد، پیش از اینکه این سمت را به دست بگیرد به مردم وعده داده بود طی یک هفته وضعیت اقتصادی آنان را سر‌وسامان ببخشد، اما او برای تبدیل کردن طرح‌های اقتصادی خود به قانون، باید این طرح‌ها را به مجلس عوام بفرستد تا بعد از تصویب آنها در نهاد قانونگذاری انگلیس، این قوانین را به اجرا درآورد؛ اما اکنون با مرگ ملکه تا مدتی دیگر هیچ قانونی تصویب نخواهد شد و بنابراین بسته‌های کمکی که قرار بود بنا بر طرح لیز تراس در اختیار مردم قرار بگیرد، به حالت معلق خواهد ماند. ضمن اینکه بدون قانون جدید، سقف بهای قبوض انرژی طبق آنچه از قبل مصوب شده بود، اول ماه اکتبر (۹ مهرماه) به طور خودکار افزایش خواهد یافت. این در حالی است که تا پیش از مرگ الیزابت دوم بنا بود لیز تراس، جمعه شب نشست مهمی درباره تعیین این کمک‌ها برگزار کند، اما اکنون او در حال برگزاری جلسات مختلف با وزرای ارشد، پلیس و اعضای خاندان سلطنتی است تا مراسم خاکسپاری و تفویض قدرت به پادشاه جدید به خوبی و به گونه‌ای که کاخ باکینگهام در نظر دارد، انجام شود. تراس همچنین در نظر داشت ۱۹ سپتامبر (۹ روز دیگر) نشست‌هایی برای بودجه داشته باشد، اما اکنون درست در همین روز خاکسپاری ملکه انجام خواهد شد.
با این حال هر چند طبق قانون تا زمانی که مراسم خاکسپاری ملکه انجام نشود دوره عزای عمومی در انگلیس ادامه می‌یابد و وزیران دیدارها، مصاحبه‌ها، کنفرانس‌های مطبوعاتی و بیانیه‌ها را لغو می‌کنند و کشور به حالت نیمه‌تعطیل درمی‌آید، اما با توجه به شرایط اضطراری موجود، مقامات و وزرا می‌توانند بررسی کرده و ببینند آیا دولت می‌تواند لوایح درخواستی خود را به طور اضطراری به مجلس عوام بفرستد تا افزایش بهای انرژی را متوقف کند یا خیر؟ اگر آنها نتوانند این کار را انجام دهند، بهای انرژی از اول اکتبر به ۵ هزار و ۵۰۰ پوند افزایش خواهد یافت.
واکنش زخم خوردگان ملکه
مرگ ملکه انگلیس هرچند از سوی بسیاری از انگلیسی‌ها به‌عنوان رویدادی تلخ یاد شد و رهبران جهان در پیام‌هایی به خاندان سلطنتی انگلیس مرگ ملکه الیزابت دوم را تسلیت گفتند، اما در برخی نقاط جهان، مرگ ملکه الیزابت جشن گرفته شد و مردم بابت آن به شادمانی پرداختند. به گزارش مجله نیوزویک، امپراطوری بریتانیا در اوج قدرت خود به‌عنوان «امپراطوری‌ای که خورشید هرگز در آن غروب نمی‌کند»
توصیف می‌شد. این امپراطوری در سال ۱۹۱۳ بر ۲۳ درصد از جمعیت جهان حکومت می‌کرد. انگلیس در آن زمان در تمامی قاره‌ها کنترل چندین کشور را در اختیار داشت. امروز از جمع آن کشورها هنوز ۱۴ کشور وجود دارند که به‌عنوان کشورهای مشترک‌المنافع شناخته می‌شوند و ملکه انگلیس تا پیش از مرگ، ملکه آنان نیز محسوب می‌شد. از همین رو مردم کشورهایی که قبلاً تحت استعمار انگلیس بودند مانند هند، ایرلند، استرالیا و نیجریه از مرگ ملکه انگلیس خوشحال شدند و در پیام‌های خود در صفحات اجتماعی به نقش خاندان سلطنتی انگلیس در بدبختی‌های دوره استعماری کشورشان اشاره کردند.
از نگاه بسیاری از آنان، ملکه بی‌رحم‌ترین چهره تاریخ است. به گزارش نیوزویک، یکی از این کاربران شبکه‌های اجتماعی تا آنجا پیش رفت که ویدیویی از رقصنده‌های ایرلندی را که پیش‌تر جلوی کاخ باکینگهام نمایش اجرا کرده بودند با ترانه‌ای از گروه کوئین آپلود کرد.
کاربران دیگر نیز که شمار آنها به میلیون‌ها نفر می‌رسید، از زندگی‌هایی گفتند که تحت امپریالیسم بریتانیا جان خود را از دست دادند. یکی از آنها در توئیتر نوشت: «من احترام عمیقی برای ملکه الیزابت دوم به‌عنوان یک شخص، مادر و مادربزرگ قائل هستم اما او در عین حال رئیس یک پادشاهی بود که قرن‌ها از استثمار سیستماتیک ایرلند و هند سود برد.»
یکی دیگر از کاربران هم نوشت: «ملکه درگذشت. بیایید از این فرصت استفاده کنیم و به یاد آن چندین میلیون نفری باشیم که در نتیجه امپریالیسم بریتانیا در آفریقا، هند و ایرلند در دوران برده‌داری و در بسیاری از کشورهای جهان جان خود را از دست دادند. ملکه عجب زندگی طولانی و ممتازی داشت!» دیگری هم نوشت: «ایرلند، هند، جامائیکا، نیجریه، غنا و... برای جشن مرگ، ملکه متحد می‌شوند؟» و باز یکی دیگر نوشت: «به یاد آورید ملکه الیزابت بازمانده‌ای از دوران استعمار نیست. او خود یک استعمارگر بود. او با قدرت تمام تلاش کرد جنبش‌های استقلال را متوقف کند و مانع خروج کشورهای مستقل از مشترک‌المنافع شود.»
در استرالیا نیز که پس از ورود انگلیسی‌ها به این کشور در سال ۱۷۷۸ بومیان این کشور مورد تاخت‌وتاز قرار گرفتند و دچار مشکلات بسیاری شدند که تا امروز هم ادامه دارد، مرگ ملکه را جشن گرفتند. یکی از آنها در توئیتر نوشت: «با آرزوی یک روز خوب برای تمام اقوام بومی استرالیا.»
این در حالی است که برخی از اعضای جوان خاندان سلطنتی انگلیس مانند شاهزاده ویلیام و شاهزاده هری، در سال‌های اخیر بسیار تلاش کردند با بازدیدهای خود از استرالیا، دل بومیان این کشور را به دست آورند. کمتر از یک سال پیش شاهزاده ویلیام که به همراه همسرش کیت میدلتون به جامائیکا سفر کرده بود، در جریان این دیدار گفت: «وحشیگری وحشتناک برده‌داری برای همیشه تاریخ انگلیس را لکه‌دار کرده است.» او در حالی این سخنان را گفت که سفر او با اعتراض‌هایی در این کشور رو‌به‌رو شد و معترضان خواستار عذرخواهی انگلیس برای برده‌داری شده و از لندن طلب غرامت کردند.
میراث های ملکه کودتا
نگاهی به عملکرد انگلیس در ۷۰ سال سلطنت ملکه الیزابت دوم، دلایل واکنش از سر شادمانی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی را نشان می‌دهد.
یکی از بزرگ‌ترین خیانت‌های تاریخی انگلیس در دوره ملکه الیزابت به مردم یکی از کشورهای جهان، کودتای ۲۸ مرداد بود. به گزارش فارس هرچند در انگلیس ادعا می‌شود سلطنت، نهادی تشریفاتی است و پادشاه یا ملکه در امور سیاسی دخالت ندارند، اما درست دو ماه بعد از تاج‌گذاری ملکه انگلیس، کودتای ۲۸ مرداد رخ داد. شواهد تاریخی نیز نشانگر نقش مستقیم سرویس مخفی انگلیس در این کودتا است.
از دیگر اقدامات انگلیس علیه دولت ایران جدایی بحرین از ایران در سال ۱۹۷۱ و انهدام هواپیمای مسافربری ایران بود که پرونده‌هایی که به تازگی از طبقه‌بندی محرمانه لندن خارج شده‌اند، نشان می‌دهند دولت مارگارت تاچر نخست‌وزیر سابق انگلیس بلافاصله از این جنایت امریکا حمایت کرده و حتی در پنهان‌کاری آن نیز همکاری داشته است.
بحران سوئز نیز که طی آن کانال سوئز به مدت چند ماه بسته شد و دو هزار سرباز مصری کشته شدند، دیگر رویداد مهم سلطنت ملکه الیزابت دوم بود. اقدام بعدی انگلیس در این دوره جنایت علیه مبارزان جنوب یمن بود که با اشغالگری انگلیس در این منطقه می‌جنگیدند. این مبارزان در سال ۱۹۶۳ قیام بزرگی را علیه استعمار انگلیس کلید زدند که ۶ سال به طول انجامید و در نهایت حکومت استعماری انگلیس در جنوب این کشور برچیده شد.
اسناد تاریخی نشان می‌دهد نظامیان انگلیسی در طول این سال‌ها شکنجه‌های هولناکی را علیه یمنی‌های اسیر شده به کار می‌گرفتند. جنگ فالکلند هم از دیگر رویدادهای مهم تاریخی در دوران سلطنت ملکه انگلیس است. در سال ۱۹۸۲ انگلیس و آرژانتین بر سر مالکیت جزایر فالکلند واقع در جنوب اقیانوس اطلس وارد جنگ شدند. در این جنگ که در زمان نخست‌وزیری تاچر رخ داد، صدها تن از نیروهای دو طرف کشته شدند و این جزایر از آرژانتین پس گرفته شد. نقش انگلیس در جنگ اول خلیج‌فارس و جنگ‌های افغانستان و عراق و بحران سوریه نیز قابل کتمان نیست. ضمن اینکه انگلیس در ۷ سال اخیر حمایت مالی و تسلیحاتی از دولت ائتلاف عربستان در جنگ یمن کرده است.
