مدیر مسئول
گرچه حافظه تاریخی ملت ما کوتاه است اما حوادثی
در تاریخ پر فرازو نشیب ایران اتفاق افتاده که هیچوقت دچار فراموشی نمی شود. روز
17 شهریور سال 1357 و کشتار مردم در تهران در تاریخ خونبار انقلاب اسلامی از نقاط
برجسته ای است که هنوزداغش پس ازگذشت بیش از چهل سال بر سینه مردم ایران است .
نسل اول انقلاب که خود نظاره گر ماجرا بود و در
بطن حادثه حضور داشت و نسل دوم نیز بصورت ملموس حس کرده بود و اما نسل سوم واینک نسل چهارم انقلاب
شایددرک درستی از آن نداشته باشد . سرگرم کردن فرزندان معصوم ما به فضای مجازی و
مشغول شدن پدران نسل اولی و دومی به معیشت و کار اقتصادی و تشریفات باعث شده گرد
غم بار فراموشی بر چهره روزهای به یاد ماندنی و تاثیر گذار در تارخمان بنشیند .و
این موضوع به حدی رسیده که در فضای مجازی جولان کوردلان برای معرفی چهره ای مصلح
از شاه مخلوع بسازند و همسر بی بهره از
شعور اورا برای بازگشت به ایران به طمع بیاندازد . گویی حوادث سینما رکس آبادان و
آتش زدن مردم و جزغاله شدن آنها و همچنین
کشتار مردم در مسجد جامع کرمان همچنین به گلوله بستن مردم تبریز در 29 بهمن و 19
دی مردم قم .کار از ما بهتران و یا حکومت دیگری بوده ؛واقعه 17 شهریور یکی از
حودثی است که چهره واقعی و خون آشام رژیم
پهلوی را آشکار ساخت و آغازی شد بر پایان حکومت مستبدمحمدرضا پهلوی .
قیام 17 شهریور 1357 از نقاط عطف تاریخ انقلاب
اسلامی است؛ به طوری که اغلب صاحب‌نظران برآنند که از این تاریخ شمارش معکوس برای
سقوط رژیم پهلوی آغاز شد. با این وجود با گذشت بیش از چهار دهه از آن واقعه سرنوشت‌ساز،
هنوز بسیاری از ابعاد آن رخداد تاریخی ناشناخته مانده است؛ چه بسیار اسنادی که از
گنجینه آرشیوها بیرون کشیده نشده‌اند و چه بسیار خاطراتی که درون سینه‌ها مانده
است.
۱۷
شهریور از یوم‌الله‌های بزرگ انقلاب اسلامی ایران
است که صولت و پشت پهلوی را شکست و مهم‌ترین سلاح این رژیم را که ارتش بود،
از کار انداخت، در واقع عنوان ۱۷ شهریور را باید با زیباترین خط و با بهترین مرکب نوشت و در اعلی‌ترین
نقطه نصب کرد.
حادثه تظاهرات ۱۷ شهریور که به
«جمعه سیاه» معروف شد، به واقعه کشتار و شهادت تظاهرکنندگان در میدان ژاله (شهدا)
در یکی از محلات جنوب تهران، توسط نیروهای نظامی ارتش شاهنشاهی شهرت یافت، این
واقعه روز جمعه هفدهم شهریور سال ۱۳۵۷ و در جریان اعتراضات مردمی به رژیم ستمشاهی بود که در نهایت حضور یکپارچه
مردم در سراسر کشور مقابل ستم های طاغوت به پیروزی انقلاب ایران در این سال انجامید.
مقامات نظامی تلفات آن روز را جمعاً ۸۷ کشته و ۲۰۵ زخمی اعلام
کردند اما انقلابیون و مخالفان شاه اعلام کردند که تعداد کشته شدگان به بیش از
چهار هزار نفر می‌رسد و فقط در میدان ژاله ۵۰۰ نفر کشته شدند.
مردم ایران در ۱۷ شهریور سال ۱۳۵۷ با حضور در میدان
ژاله تهران خواستار تغییر حکومت شدند. این حرکت را می توان نخستین و موثر ترین
عامل پیروزی انقلاب دانست.
در روز ۱۸ شهریور، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سید
محمدرضا گلپایگانی، سید محمد کاظم شریعتمداری و سید روح الله خمینی در روز ۱۸ شهریور در
واکنش به کشتار خونین میدان ژاله بیانیه‌هایی را منتشر کردند تا این عمل جنایت آمیز
دولت پهلوی را محکوم کنند. به دنبال آن، مردم و بازاریان در شهرهای مختلف اعتصاب کردند.
کارگران پالایشگاه نفت تهران هم در اعتراض به این عمل دست به اعتصاب زدند.
پیام امام خمینی (ره) پس از کشتار ۱۷ شهریور ۵۷
امام خمینی (ره) پس از کشتار ۱۷ شهریور پیامی
را به هموطنان مظلوم ایران فرستادند و اعمال وحشیانه رژیم پهلوی را محکوم کردند:
چهره ایران امروز گلگون است و دلاوری و نشاط در
تمام اماکن به چشم می‌خورد. آری این چنین است راه امیرالمؤمنین علی علیه السلام و
سرور شهیدان امام حسین علیه السلام. ای کاش خمینی در میان شما بود و در کنار شما
در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته می‌شد. باید علما و روشنفکران ملت در زیر چکمه
دژخیمان خرد شوند تا کسی خیال آزادی به خود راه ندهد. شما ای ملت محترم ایران که
تصمیم گرفته‌اید خود را از شر رژیم شاه خلاص گردانید، در رفراندومی که در سوم و
چهارم شوال در برابر ناظران سراسر جهان انجام دادید، به دنیا نشان دادید که رژیم
شاه جایی برای خود در ایران ندارد.
مردم در تظاهرات ۱۷ شهریور با حضور
در خیابان‌ها شعار "مرگ بر شاه" و "درود بر خمینی" سر دادند.
آنها با سر دادن شعار "نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی ” فریاد آزادی خود را
به گوش جهانیان رساندند. پس از وقوع فاجعه ۱۷ شهریور، خبر
حمایت کارتر از شاه ایران در رسانه‌ها منتشر شد. اگر چه تا پیش از این آمریکا خود
را حامی حقوق بشر معرفی کرده بود اما کارتر در تماسی با محمدرضا شاه، این عمل
خشونت‌آمیز را تایید کرد. هویت اصلی واقعه 17 شهریور این بود که بازی آمریکا
را به هم زد. مناسبت‌های تاریخی هر زمان که به بلوغ می‌رسند، هویت خاصی پیدا می‌کنند.
به نظر من همانند 19 دی که توانست برای خود هویت مستقلی بین رویدادهای تاریخ
انقلاب کسب کند، 17 شهریور هم توانست هویت سیاسی و معنا‌داری به خود اختصاص دهد. قیام
17 شهریور، این گزاره را که «قدرت‌های بزرگ - مثل آمریکا - تاریخ را رقم می‌زنند»
باطل کرد و طوری بازی آمریکا را بهم زد که آنها (آمریکایی‌ها) نتوانستند فریاد
مردم را خفه کرده و نیت خود را عملی کنند.
