مطالبه بانوی کار آفرین از مسئولان :
زهره مهرنوروزی-به شهرک امام حسن علیه السلام قم می رویم انتهای کوچه 25هرچه قدر نزدیکتر می رویم صدای آرام ومنظم شانه زدن های فرشبافان به گوش می رسد. زیر زمین مسجد چهارده معصوم جایی است که قرار است با بانوی کار آفرین شهرمان گفتگویی داشته باشیم. او با کمک یک گروه جهادی کارگاه فرش دستباف قم را تاسیس کرده است.
قم شهری تاریخی و مذهبی است ، این شهر در حال حاضر جایگاهی ویژه ای در صنعت فرش دستباف ابریشم دارد.اگرچه قالیبافی تا صد سال گذشته در قم صنعت بزرگی محسوب نمی شد اما استفاده از پشم و ابریشم با کیفیت و مرغوب در کنار رنگ ها و نقش های شگفت انگیز آن را تبدیل به کالایی لوکس و البته جزو گران قیمت ترین فرش های دستباف کرده است که در دنیا شناخته شده و بسیار محبوب است.
اوایل فرش های قم به دلیل بهره نبردن از مواد اولیه مرغوب و بافت های درشت در رجشمار های 400 دارای کیفیت مطلوبی نبود و شهرت فعلی را نداشت. پس از سال ها تغییراتی اساسی در این زمینه ایجاد شد، قالیبافان مجرب و ماهر با مهارت و کاردانی فرش های تمام ابریشم ریزبافت در رجشمارهای بالا تولید کردند. این فرش های با ارزش و گرانبها با ظریفترین الیاف ابریشمی به عنوان گل ابریشم به بازار عرضه شد. اما امروز فرش قم از نفیس ترین فرش های دنیا محسوب می شود که رقیب ندارد. بانو سیده مریم موسوی نژاد از بانوان خوش فکر شهر ما به این فکر افتاد در زمینه کار آفرینی به سمت کاری برود که زمانی از افتخارات قم محسوب می شده است. به گفته خودش وقتی زنان را دیدم که دنبال یک کار با آبرو می گردند و حاضر هستند در صورت فضای کارگاه تولیدی همکاری کنند به فکر تاسیس کار گاه فرش دستباف افتادم چون خودم قالیبافی را بلد بودم و از چم و خم کار اطلاع کافی داشتم.
او می گوید: یک قالیباف باید در وهله اول با مواد اولیه کار آشنا باشد، نحوه چه کشی و کوج بافی را بلد باشد باید بداند وقتی نخی در حین کار پاره شد چگونه آن تار را دوباره گره بزند. باید ابعاد همه فرش ها را بداند به انواع گره ها تسلط کافی داشته باشد برای مثال ما در ایران گره ترکی باف داریم که به یک گره معروف است و گره ترکی باف که به دو گره معروف است.
سیده مریم گزارش ما در فعالیت هایی که موسسات خیریه دارد متوجه می شود که به زنان بد سرپرست و بی سرپرست بجای کمک نقدی بهتر است شرایط کار و درآمد زایی ایجاد کند بنابراین با کمک یک گروه جهادی اقدام به تاسیس کارگاه تولید فرش می کند می گوید: از دختر 16ساله گرفته تا بانوی 50ساله در کارگاه تولید فرش مشغول هستند 15نفر در کارگاه مشغول هستند و 10نفر هم که شرایط حضور در کارگاه را ندارند برون سپری کرده ایم و تهیه مواد اولیه کار با ما است.
وی می گوید: یکی از مشکلات جدی ما بعد از تهیه مواد اولیه و نقشه تهیه جایی برای تاسیس کارگاه بود خیلی فکر کردیم چطور می توانیم یک کارگاه داشته باشیم که هم اجاره بهایی کمتری بدهیم در عوض دستمزد بافنده ها را بیشتر کنیم با زحمت فراوان زیر زمین مسجد چهارده معصوم فراهم شده بانک علوی و بسیج در تجهیز کارگاه به ما از نظر تسهیلات کمک کردند و من توانستم برای 25بافنده فضای تولید کار فراهم کنم.
این بانوی کار آفرین گفت: اشتغال بانوان در شهری مانند قم که همه اعتبارش به بانوی کریمه اهل بیت فاطمه معصومه علیهاالسلام است باید خیلی حساب شده و دقیق باشد باید بانوان در کارهایی فعالیت کنند که در شان آنها باشد حال آنکه ما می بینم زنان ما در شیف شب جذب می شوند که اصلا مناسب خانم نیست.
وی بیان کرد: یکی از نیازهای جدی ما تهیه نقشه بروز قالی است نقشه ای که مناسب ذائقه بازار باشد مشتری های فرش ایران زیاد است ما باید بتوانیم بر اساس نیاز بازار تولید کنیم که مجبور نشویم کارهای تولیدی بانوان را ارزان بفروشیم.وقتی برای تهیه یک نقشه بروز رفتم طراح که اتفاقا منصف است گفت هزینه اش 32میلیون تومان می شود من راضی هستم حتی یک استاد کار طرح بیاید مهارت نقشه کشی را آموزش دهد ولی چنین استادی نداریم واین را اضافه کنم که نقشه کشی کامپیوتری اصلا به خوبی نقشه کشی سنتی نیست به همین علت ترجیح می دهم طراح به صورت سنتی برایم نقشه قالی را طراحی کند.
وی گفت: هزینه جاری کارگاه ماهانه 35میلیون تومان است چون به بافندگان دستمزد می دهم و همه آنها را بیمه کرده ام یعنی علاوه بر دستمزد بیمه آنها را نیز پرداخت می کنم تا بعد از باز نشستگی یک مستمری داشته باشند.
خیلی از ماها با موسیقی یک دست ریشه زنی مادرامان به خواب رفته ایم مادرانی که در حفظ حریم خانه و خانه داری در اقتصاد خانه کمک خرج همسران خود بودند.
زمانی در این شهر در هر خانه ای یک دار قالی بود و این هنر از مادر به دختر منتقل می شد اما از آنجا که هنر قالی بود مورد غفلت و بی مهری متولیان فرهنگی قرار گرفت دار قالی از خانه ها برچیده شده و دختران و زنان برای کسب در آمد راه بیرون از خانه را پیش گرفتند این شد که ما شاهد افول هنر فرش بافی در این شهر هستیم.
خانم موسوی نژاد خیلی اهل گلایه نیست بیشترش نگاهش مثبت است و خدای را شاکر است که توانسته برای زنانی که واقعا مهتاج و نیازمند بودند فرصت در آمد زایی ایجاد کند. او می افزاید: ما برای ادامه کار به کمک مسئولان نیاز داریم در مناطق مختلف شهر رفته ایم بافنده هست اما از نظر کارگاه مکان مناسبی را پیدا نمی کنیم که بتوانیم بافندگان را در یکجا متمرکز کنیم اجاره بها زیاد است، و انتظاری که داریم از نظر تامین کارگاه تولیدی شهرداری به کمک ما بیاید و مکان هایی را که مناسب کارگاه است به ما معرفی کند مکان های که عام المنفعه است و قابلیت استفاده کارگاه قالیبافی را دارد به عنوان کارگاه در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم فرصت اشتغال را با بانوان شهر فراهم کنیم.
وی معتقد است باید مسئولان در اینگونه شرایط به کمک کار آفرینان بیایند چون حوزه اشتغال بانوان نیازمند حمایت است، می افزاید: ما مسئولان انتظار حمایت داریم ولی انطور که باید پای کار نیستند و از ما کار آفرینان در حوزه بانوان حمایت نمی کنند.
سیده مریم تا به امروز به کمک همسر و فرزندانش برای تشکیل کارگاه فرش بافی خیلی از خودش هزینه کرده است، اما مسئولان هم در این زمینه وظیفه دارند در چنین شرایط موانع را هموار کنند و از ظرفیت های شهر برای توسعه اشتغال آفرینی بانوان آن هم در زمینه یک هنر اصیل که بیش از یک قرن است که قم داعیه دار تولید آن است. امیدواریم مسئولان ما بیش از گذشته بار از دوش کارآفرینان شهر بردارند تا مسیر اشتغالزایی بانوان هموار و هموارتر شوند.
