به گزارش شاخه سبز، گاز طبیعی از جمله سوختهای فسیلی است که ازجمله انرژیهای پاک است و ۲۳% از انرژی دنیا را تامین میکند. مصرف گاز طبیعی در حال حاضر با توجه به اهمیت توسعه پایدار، کاهش آلودگی و هزینهی تمامشدهی کمتر، در جهان در حال افزایش است. ایران بعد از روسیه دومین دارندهی ذخایر گاز طبیعی در جهان است و ۲۱% از ذخایر گاز طبیعی و بزرگترین میدان گازی (میدان پارس جنوبی مشترک با قطر) در جهان را دارا است. علاوه بر این حدود ۷۳% از انرژی ایران از گاز طبیعی تامین میشود. ایران سومین تولیدکننده و چهارمین مصرفکنندهی گاز طبیعی در دنیا میباشد. ایران حدود یک درصد از جمعیت جهان را تشکیل داده اما حدود ۶% گاز طبیعی دنیا را مصرف میکند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که عمده مصرف گاز در فصل زمستان است و با آغاز فصل سرما موج مصرف افزایش می یابد.
اگر در زمستان ۱۴۰۳ سرمایی فراگیرتر و شدیدتر نسبت به زمستان ۱۴۰۲ بر کشور حاکم شود، با تشدید تقاضای مصرف گاز در بخش خانگی، امکان افزایش ناترازی تا ۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز نیز وجود دارد و این بهمعنای افزایش محدودیت در تأمین گاز بخش مولد کشور است.
در روزهای سرد زمستان بیش از یک میلیارد و 150 میلیون مترمکعب نیاز به گاز برای پوشش مصرف خانگی، تجاری، اداری، صنایع، نیروگاهها، پتروشیمیها و کشاورزی (کشتگلخانهای و دامداریها) داریم که از این رقم در بیشترین میزان، امکان تأمین 850 میلیون مترمکعب گاز را برای مصارف داخلی داریم.
در واقع با حداقل 300 میلیون مترمکعب ناترازی روزانه گاز در زمستان مواجهایم که این میزان ناترازی با تخصیص فرآوردههای نفتی به صنایع و نیروگاهها و محدودسازی و قطع گاز پتروشیمیها و صنایع جبران میشود.
اگر در زمستان 1403 سرمایی فراگیرتر و شدیدتر نسبت به زمستان 1402 بر کشور حاکم شود، با تشدید تقاضای مصرف گاز در بخش خانگی، امکان افزایش ناترازی تا 350 میلیون مترمکعب در روز نیز وجود دارد و این بهمعنای افزایش محدودیت در تأمین گاز بخش مولد کشور است.
اگر چه طبق گفته مسئولان وزارت نفت و شرکت ملی گاز هم اکنون میزان ناترازی گاز در کشورمان حداقل به حدود 260 میلیون مترمکعب در روز رسیده است، اما با این حال می گویند برای عبور از ناترازی گاز خصوصا در فصل زمستان آمادگی کامل را دارند.
هشدار زنگ خطر ناترازی گاز را در زمستان سال جاری، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور در جلسه معارفه وزیر نفت داد، به طوری که گفته می شود کشورمان در فصل سرد سال بیش از یک میلیارد و 150 میلیون مترمکعب گاز برای تامین مصارف مختلف شامل بخش های اداری، تجاری، صنعتی، خانگی، نیروگاه ها، پتروشیمی ها و تولیدات محصولات کشاورزی لازم دارد.این مهم در حالی است که کشورمان به عنوان نمونه در بیشترین میزان، تنها امکان تامین 850 میلیون مترمکعب گاز را در بخش خانگی دارد که در این روند، کسری یا ناترازی حداقل 250 میلیون مترمکعبی گاز وجود دارد. همه این پیش بینی ها در حالی صورت گرفته که بر اساس گفته مسئولان هواشناسی، امسال زمستان سردتری نسبت به سال های قبل در انتظار ایرانی هاست. به همین دلیل وزارت نفت اعلام کرده حتی اعدادی همچون 260 یا 300 میلیون مترمکعب ناترازی گاز، دور از ذهن نیست چون در این صورت مصرف گاز دوبرابر خواهد شد.
گفته می شود در صورت ادامه این روال، دولت چهاردهم در سال پایانی خود رقمی معادل 373 میلیون مترمکعب گاز را در روز به عنوان ناترازی گاز تجربه خواهد کرد. بر این اساس کارشناسان انرژی می گویند که اگر دولت بر مدیریت مصرف گاز بخش هایی نظیر پتروشیمی ها، نیروگاه ها، پالایشگاه ها و صنایع سیمان و فولاد تمرکز داشته باشد، می تواند حدود 54 درصد از کل مصرف گاز کشور را بهینه سازی کند.
معاون وزیر نفت در امور گاز در جلسه هماهنگی با مدیران عامل شرکتهای گاز استانی هشدار داد و گفت: پیامد این سرما و شروع زودهنگام زمستان در نخستین روزهای آبانماه، روشن کردن وسایل گرمایشی در اکثر استانهایی است که به ناگاه، با کاهش ۱۲ درجهای میانگین وزنی دما روبرو شدهاند.
وی با بیان اینکه شرایط امسال، شرایط بسیار سخت و حساسی است، ادامه داد: برای مدیریت درست این وضعیت، باید در نهایت هماهنگی با مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز برای گازرسانی به نیروگاهها، صنایع و …، از هماکنون آمادگی کامل داشته باشید.
توکلی با اشاره به کاهش ۱۲ درجهای دما، تصریح کرد: این کاهش دما، افزایش حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیون مترمکعبی گاز در بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده را در پی خواهد داشت.
معاون وزیر نفت در امور گاز، خط قرمز شرکت ملی گاز ایران در بحث گازرسانی را همانند هر سال، بخش خانگی عنوان کرد و گفت: فراموش نکنیم که در هر حال، برنامهریزی و هماهنگی برای پالایش و انتقال حداکثری گاز با رویکرد حفظ پایداری شبکه در دوره سرد سال و افزایش سطح تعامل درونسازمانی برای بهبود خدمترسانی به مردم، اولویت اصلی ماست.
وی در ادامه، خطاب به مدیران بهرهبرداری شرکتهای گاز استانی، اظهار کرد: بحث تعمیرات خطوط و ایستگاههای تقلیل فشار را به گونهای انجام دهید که برای زمستان پیش رو، در آمادگی کامل باشید؛ برای نتیجهگیری بهتر، برای شرایط خاص و ویژه، در حداقل زمان ممکن، سناریوهای مختلفی را آماده داشته باشید.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در ادامه، افزود: با توجه به شرایط خاص و ویژه امسال و فرارسیدن هوای سرد زمستانی زودتر از موعد، هماهنگی کامل با استانداران از بالادست انجام شده تا در تمامی موارد با مدیران عامل شرکتهای گاز استانی برای گازرسانی به صنایع و …، همکاری داشته باشند.
توکلی شرط عبوری آرام از زمستان پیش رو را مدیریت مصرف گاز در تمامی بخشها عنوان و خاطرنشان کرد: انتقال حداکثری گاز با رویکرد پایداری شبکه در دوره اوج مصرف در زمستان یک وظیفه ملی و حیاتی است و مدیران مربوطه در تمام بخشها، حسب دستورات صادره در این جلسه، موظفند با برنامهریزی منسجم نسبت به افزایش قابلیت اطمینان تأسیسات اقدام کنند.