شاخه سبز بررسی می کند؛
شاخه سبز-هیفاء پردل- رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشورگزارش داده است؛ که استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، تهران، قم، البرز و آذربایجان غربی در صدر نیازهای مالی و توجه برای ساخت مدرسه قرار دارند.
به گزارش روزنامه شاخه سبز، عدالت آموزشی و دسترسی برابر همگان به فرصت‌های آموزشی برابر، یک اصل مهم در نظام حکمرانی است و مقدمه عدالت اجتماعی محسوب می‌شود. عدالت اجتماعی و آموزشی، یکی از کلیدی‌ترین و حیاتی‌ترین مسائل کشور است و علاوه بر آن عدالت اجتماعی از اصول بنیادین دین مبین اسلام او به اصطلاح روح شریعت به شمار رفته و ای که مردم هدف اصلی رسالت همه پیامبران اولوالعزم است.
در اصل سی‌ام قانون اساسی، عدالت آموزشی مورد توجه قرار گرفته و آمده است: «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد اما آن چه که قابل تامل است در کشور 7 استان با کمبود شدید فضای آموزشی روبرو هستند.
این کمبود حتی در مناطق مختلفی از تهران بزرگ به عنوان مرکز صقل نظام اسلامی و پایتخت ایران جای درنگ دارد شاید کسی باور نداشته باشد در تهران بزرگ با آن همه بزرگی و موقعیت سیاسی و اجتماعی کمبود فضای آموزشی به شدت قابل لمس است اما قابل تامل تر این که در شهر قم که یک شهر فرهنگی و علمی است و از سویی به خواستگاه انقلاب شهرت دارد کمبود شدید فضای آموزشی در آن سبب شده است که در جدول توزیع فضای آموزشی بعد از استان سیستان و بلوچستان باشیم.
باید از مسئولان ملی و اجرایی استان پرسید که آیا با توجه به بار جمعیت شهری قم و از سویی مهاجر پذیری این شهر و بار علمی و فرهنگی که دارد کمبود فضای آموزشی در قم جای تاسف نیست؟
اما با گشت و گذاری در دنیای مجازی و تحقیق و جستجو به آمارهای عجیبی دست یافتیم این که ؛ ۶۸ درصد کلاسهای درس کشور سامانه سرمایشی و گرمایشی دارندخوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، تهران، قم، البرز و آذربایجان غربی درگیر کمبود شدید مدرسه هستند یک میلیون دانش آموز بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارد که ۶۰درصد از آن ها در ۵ استان خراسان رضوی، استان های سیستان و بلوچستان، تهران، خوزستان و آذربایجان غربی ساکن هستند.
کمبود 40 میلیون متر مربع فضای آموزشی
مدیرکل دفتر مشارکت های مردمی سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور گفت: ستاندارد فضای آموزشی ۸.۵ مترمربع برای هر دانش آموز است که بسیاری از استان‌های کشور تاکنون به این شرایط آرمانی به دلایل مختلف دست پیدا نکردنداکنون شرایط مطلوب سرانه آموزشی در کشور ۵.۵ متر مربع به ازای هر دانش آموز است که با برنامه ریزی اصولی باید این رقم افزایش یابد.
محمدرضا قربانی افزود: ساخت مدرسه در کشور بدون حمایت و همدلی خیران امکانپذیر نیست و این نیک اندیشان برای استانداردسازی فضای آموزشی هم اقدام کنند .
اما آنچه که اعداد و ارقام آماری می گویند؛ با توجه به حضور بیش از 700 هزار دانش‌آموز اتباع در کشور، نیاز به ساخت مدارس جدید بیشتر احساس می‌شود. کمبود مدرسه در برخی مناطق، به‌ویژه تهران، باعث دوشیفته شدن اکثر مدارس شده است که به‌اذعان بسیاری از کارشناسان، میزان یادگیری دانش‌آموزان در شیفت بعدازظهر کمتر است.
وضعیت اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای سازمان نوسازی مدارس نشان می‌دهد که عملاً با تخصیص اندک به این سازمان، حدود 25 درصد پروژه‌های مهم مدرسه‌سازی یا بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس در وضعیت بحرانی قرار دارد.
سنگ هایی که مانع از تحقق عدالت آموزشی می شوند
روح الله عابدینی، پژوهشگر اندیشکده سیاست گذاری تعلیم و تربیت هجرت در آخرین مقاله خود با اشاره به فاکتورهای تحق عدالت آموزشی بیان کرد: مدرسه، چهار پایه اساسی دارد که برآیند آن ها خروجی سیستم را ایجاد می کند: نیروی انسانی (مثل معلمان و مدیر مدرسه)، ساختمان و امکانات مدرسه، برنامه درسی و قواعد و قوانین مدرسه (غیر از برنامه درسی). درنتیجه، خروجی نامناسب سیستم، ناشی از کژکارکرد یک یا تعداد بیشتری از این موارد است. از همین رو در این بخش به بررسی هر یک از این عوامل پرداخته می شوداگر قرار باشد کلاس های درس با تراکم استانداردی که شورای عالی آموزش و پرورش تعیین کرده است برگزار شوند، حدود ۳۰۰ هزار نیرو در تمام عناوین شغلی معلمی کمبود وجود دارد. از طرفی همین آموزش و پرورش، در حدود ۵۰ هزار نیرو نیز مازاد دارد. نیروهای مازاد نیز از لحاظ جنسیت، تخصص، ناحیه خدمت و … طوری هستند که نمی توان ادعا کرد با توزیع مناسب این نیروها می توان کمبود بخش های دیگر را به طور قابل توجهی حل کرد؛
وی در ادامه افزود: کمبود فضاهای آموزشی نه‌تنها بر کیفیت یادگیری تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند پیامدهای روانی، مانند افت انگیزه و عدم علاقه به تحصیل را ایجاد کند، در واقع، کمبود مدارس و فضاهای آموزشی استاندارد می‌تواند به افزایش نرخ نابرابری آموزشی در جامعه منجر شود.
این پژوهشگر در ادامه اظهارداشت: مهم ترین مسئله فعلی، عدم وجود یک برنامه درسی همه جانبه است که با ویژگی ها و روحیات دختران سازگار باشد. این مسئله از آن جهت از بقیه مهم تر است که مسائل دیگر را با افزایش تخصص و توانمندی نیروی انسانی، می توان تا حد خوبی بهبود داد، اما در مورد برنامه درسی مختص دختران این طور نیست. درواقع، فرهیخته ترین افراد و با انگیزه ترین معلمان نیز نمی دانند دقیقا فرق اهداف و روش های آموزشی و تربیتی دختران و پسران در چیست.
قم و چالش و بحران کمبود فضای آموزشی
قم پس از استان‌های البرز و تهران رتبه سوم را در بحث کمبود فضاهای آموزشی دارد، میانگین کشوری دانش‌آموزان در یک کلاس باید تعداد ۲۵ نفر باشد اما این میانگین در استان قم در هر کلاس درس حدود ۳۵ تا ۴۲ دانش‌آموز است شاید رسانه ها مطالبات مهم قمی ها را تعیین تکلیف پروژه های نیمه تمام ذکر می کنند اما کمبود مدارس در قم غوغا می کند.
علیرضا رحیمی، مدیرکل آموزش و پرورش استان قم گفت:: زمانی مدارس در استان قم سه شیفت بودند که با تلاش همه بخش‌ها این مشکلات رفع شد، اما امروز استان با مشکل تأمین فضاهای آموزشی درگیر استیکی از بارزترین علت‌های کمبود فضای آموزشی افزایش جمعیت است که این افزایش جمعیت جوان جای خوشحالی دارد، اما باید برای تحصیل آن فکری کرد.
وی عنوان کرد: لیل دیگر اجرا نشدن قانون است، قانونی به اسم شوراهای آموزش و پرورش وجود دارد که پیش‌بینی کرده است نحوه تأمین مدرسه و فضای آموزشی چگونه باید باشدطبق این قانون تمام مجموعه‌های مسکونی با حداقل ۲۰۰ واحد مسکونی تحت هر عنوان از جمله شهرک، کوی، سازمانی، شهر جدیدالاحداث و غیرسازمانی مشمول این ماده هستند که هرکسی ساختمان احداث می‌کند، باید مدرسه‌اش را نیز بسازد، به عنوان مثال زمانی که زیربنای سایت ۵۶۰ هکتاری در نظر گرفته می‌شود به طور قطع باید مدرسه نیز لحاظ شود.
گفتنی است؛ حال با اضافه شدن شهرهای جدید التاسیس در 560 هکتاری که تاکنون زیر ساخت آموزشی برای متقاضیان لحاظ نشده است به نظر می رسد چالش کمبود مدرسه و فضای اموزشی در قم حالا حالاها قابل حل نباشد و اداره کل راه و شهرسازی هرگز به این امر اهمیت نداده است که در کنار ساخت مسکن زیرساخت اموزشی و دیگر زیرساخت ها جزیی از مهم ترین ارکان شهرسازی است.......
