فاطمه مداح نظری- سوریه کشوری است هفتاد و دو ملت. اگرچه حدود هفتاد درصد سوریها سنیمذهب هستند، گروههایی از علویان، مسیحیان و دروزیها نیز سالهاست در سوریه زندگی میکنند.
تصاویری که این روزها از سوریه میآید، با تصاویر شادی مردم از سقوط بشار اسد نسبتی ندارد. تنها چند هفته پس از قدرت گرفتن هیئت تحریر الشام، حالا دائما اخبار سرکوب گروههای اقلیت به گوش میرسد. پس از تعرض به کلیسا و آرامگاه مسیحیان، به نظر میرسد حالا نوبت علویان است.
از همان روزهای نخست قدرت گرفتن هیئت تحریر الشام، رسانههای غربی تلاش کردند با ترسیم چهرهای تازه از این نیروهای بنیادگرا چنین القا کنند که اقلیتهای سوری در دوران حاکمیت جانشینان اسد زندگی راحتتری خواهند داشت. حاکمان جدید سوریه نیز دائما به اقلیتهای مذهبی و قومی اطمینان میدادند که حقوق آنها حفظ خواهد شد.
خیلی زود اما روشن شد شبهنظامیان تحریر الشام نه تنها به حقوق مسیحیان وعلویان و کردها اعتنایی ندارند، که در سوریه جدید جان آنها نیز در خطر است. روز سهشنبه صدها مسیحی سوری در اعتراض به آتش زدن درخت کریسمس تظاهرات برپا کردند و یک روز بعد، هزاران علوی به هتک حرمت از بارگاه یکی از علمای برجسته خود واکنش نشان دادند. تمامی این اعتراضات با سرکوب شدید نیروهای هیئت تحریر الشام روبرو بود. روز پنجشنبه، اداره ارتش سوریه اعلام کرد که با هدف حفظ امنیت و مقابله با عوامل حکومت بشار اسد که هنوز در استان طرطوس فعال هستند، عملیاتی را آغاز کرده است. این بیانیه در واقع نشانهای بود از عزم جدی دولت انتقالی سوریه برای تثبیت قدرت خود در استانهای ساحلی غرب سوریه؛ مناطقی که از قدیمالایام پایگاه علویان است.
روز چهارشنبه ویدئویی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد نیروهای شبهنظامی سوریه به بارگاه «حسین به حمدان الخصیبی»، از علمای برجسته علوی، حمله کردهاند.
هرچند مقامات جدید سوریه همان روز اعلام کردند که این ویدئو قدیمی و مربوط به زمان آزادسازی سوریه است، علویان در سراسر کشور دست به اعتراض زدند. این اعتراضات بهانهای شد تا نیروهای هیئت تحریر الشام علیه علویان لشکرکشی کنند. حالا، هرروز تصاویر جدیدی از شکنجه علویان در ملاعام و اعدامهای دستهجمعی آنها منتشر میشود.
ویدئوهایی که این روزها از مناطق غربی سوریه منتشر میشود، نشان میدهد تحریر الشام شمشیر خود را از رو بسته است. در یکی از این ویدئوها نیروهای بنیادگرای سوری در استان طرطوس علیه علویان شعار میدهند: «ای رافضیان ما آمدیم، با نفرت از شما آمدیم. از خون شما برای مسلمانان قلعه میسازیم.»
همزمان با این کشتارها، خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داده است که تعداد زیادی از روستاهای حومه حمص در چند روز اخیر زیر آتش توپخانهای قرار داشته است. گفته میشود گروههای مسلح وابسته به اداره عملیات نظامی مسئولیت بمباران این روستاها را که حدود پنج هزار ساکن دارد، بر عهده دارند.
یک کاربر سوری با توجه به اتفاقات اخیر سوریه در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «روندی جدید در سوریه تحت کنترل جولانی شکل گرفته است. تروریستهای هیئت تحریر الشام اقلیتهای دینی از جمله کودکان را دستگیر کرده و آنها را مجبور میکنند پس از شکنجه، مثل سگ پاس کنند. بسیار دموکراتیک و سکولار!»
هیئت تحریر الشام اینگونه توجیه میکند که اکثر کسانی که عملیات کشتار را انجام میدهند یا عناصر خارجی هستند یا کسانی که دارای افکار داعشی هستند مانند گروه نورالدین زنگی. این در حالی است که ویدئوهایی از تظاهرات حامیان هیئت تحریر الشام در ساحل طرطوس منتشر شده است که در آن شیعیان را تهدید به قتل میکنند.
به گزارش العالم، شعارهای طایفهای، اعدامهای میدانی و مردان نقابدار، عنوان مرحله فعلی در سوریه است. کشتار بر اساس هویت، در حال حاضر با سیطره گروههای مسلح بر سوریه شیوهای رایج شده است. شبکههای اجتماعی مملو از فیلمهایی است که سوریه در این روزها شاهد آن است. همه چیز با تهدید و شکنجه و سپس سرنوشت نامعلوم آغاز میشود.
منابع محلی سوری میگویند اقلیتهای علوی و مسیحی سوری تنها در همین مدت زمان کوتاه از اقدامات هیئت تحریر الشام به ستوه آمدهاند؛ علویان برخلاف توصیه رهبران خود خواستار مقاومت علیه نیروهای بنیادگرا هستند و مسیحیان نیز به مقاومت مسلحانه فکر میکنند. آن طور که به نظر میآید، تمامی تلاش دولتهای غربی برای سفیدشویی از چهره تروریستهای بنیادگرا بینتیجه مانده است؛ آن طور که نمیتوان از آیندهای روشن برای کشوری حرف زد که در هر تکه از آن، مردم سرکوب و قتلعام میشوند.
این نقضها و تجاوزات نشان میدهد که هیئت تحریر الشام یا از کنترل گروههای مسلح عاجز است و یا آنکه عهد و پیمانهای خود را نقض کرده و دست به اقدامات انتقامجویانه و قتلهای طائفی و مذهبی میزند؛ این در حالی است که قبلا تضمین کرده بود که امنیت اقلیتهای مذهبی و طائفی را تامین کند.
هیئت تحریر الشام اینگونه توجیه میکند که این جنایتها اقداماتی فردی است و عاملان آنها را بازخواست خواهد کرد؛ اما تاکنون کسی بازخواست نشده است و روز به روز بر این تجاوزات و شکنجهها و اعدامهای میدانی افزوده میشود.
