زهره نعلبندی
شاخه سبز- قم دومین شهر مذهبی و یکی از مهمترین شهرهای ایران است که بیشتر مقصدی برای گردشگری مذهبی است، اما این استان دارای جاذبههای تاریخی و طبیعی بسیاری است که متاسفانه آنطور که باید و شاید این جاذبهها به مردم معرفی نشده است.
به گزارش خبرنگار شاخه سبز، وقتی نام قم به گوش میخورد برای اکثریت ما تنها اماکن مذهبی قم متبلور میشود، اگرچه اماکن مذهبی استان قم برایمان بسیار ارزشمند هستند اما یکی از نقصهایی که وجود دارد این است که عمده افراد حتی بعضا برخی از قمیها تصور میکنند به جز این اماکن مذهبی، جاذبههای گردشگری خاصی در قم وجود ندارد و حتی گاهی از این مسئله گله و شکایت میکنند.
اگرچه هرقدر امکانات تفریحی و گردشگری قم افزایش یابد، قطعا به همان اندازه میتوان گردشگر جذب کرد و این لازمه توسعه گردشگری در استان قم است اما آنطور هم که متاسفانه در ذهنهای مردم نقش بسته قم خالی از اماکن دیدنی جذاب نیست.
استان قم اگرچه یکی از شهرهای مذهبی ایران است و حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) و مسجد مقدس جمکران مهمترین اماکن مذهبی قم و محل رجوع زائران و مسافران هستند، اما اماکن دیدنی قم تنها به همین دو مکان خلاصه نمیشود بلکه جاذبههای گردشگری بسیاری در قم موجود است که متاسفانه مغفول و ناشناخته باقی مانده است و همین موجب شده افراد تنها به قصد زیارت به قم آمده و عمده آنان کمتر از یک روز در این استان اقامت داشته باشند.
گنیجنههای طبیعی و تاریخی قم زمینه خوبی برای توسعه گردشگری دارد و متاسفانه حتی به اذعان مسئولین مناطق و جاذبههای گردشگری قم بویژه جاذبههای طبیعی آن، آنچنان که باید و شاید برای شهروندان و زائران شناخته شده نیست.
طبق روالی که اخیرا در روزنامه شاخه سبز پیش گرفتیم تلاش کردیم تا اماکن مذهبی، تاریخی و طبیعی استان قم را به مردم معرفی کنیم و در دو شماره از ماههای گذشته به معرفی برخی جاذبههای گردشگری قم پرداختیم اکنون بنا داریم چند اماکن دیگر قم را به مخاطبان معرفی کنیم و در واقع گامی در جهت شناخته شدن بیشتر اماکن دیدنی قم برداریم.
تالاب بهشت معصومه
استان قم با وجود طبیعت کویری، دارای تالابهای متعددی است که تنها یکی از آنها در تمام فصول سال دارای آب است. از این تالاب که یکی از جاذبههای گردشگری طبیعی قم است، به عنوان تالاب بهشت معصومه یاد میشود. این تالاب در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب تالاب حوض سلطان قرار دارد و در ۳ کیلومتری حاشیه شرقی اتوبان قم تهران واقع شده است.
مقبرههای باغ گنبد سبز
مقابر گنبد سبز استان قم که به گنبدهای دروازه کاشان نیز معروف هستند، از جمله عماراتی به شمار میروند که به دلیل اصول معماری انجام شده در آن، از ارزش و اهمیت ویژهای در بین باستان شناسان و کارشناسان معماری برخوردار است.
در باغ گنبد سبز مقبره تعدادی از افراد سرشناس مربوط به گذشتههای دور قرار دارد.
در این باغ، سه بنای تاریخی با معماری فوقالعاده زیبا، برگرفته از گنبد سلطانیه زنجان و شامل گچبریهای دیدنی یافت میشوند. دو مورد از آنها دارای گنبدهای مخروطی چند ضلعی به رنگ فیروزهای و یکی دیگر دارای گنبدی کروی است.
این جاذبه گردشگری در خیابان انقلاب، جنب گلزار شهدا استان قم واقع شده است.
مسجد جامع قم
مسجد جامع از قدیمی ترین مساجد استان قم است که در کنار ارزش مذهبی و معنوی، ارزش تاریخی هم دارد. اسکلت اصلی این مسجد متعلق به قرن ششم هجری قمری است، و این بنا دارای زیباییهای معماری بینظیر ایرانی است.
طبق نقل قولی مسجد جامع قم بنا به دستور امام حسن عسکری (ع) و به دست وکیل و نماینده آن حضرت، در قرن سوم هجری ساخته شد.
مسجد جامع قم حدود ۶,۰۰۰ مترمربع مساحت دارد. قسمتهای متعددی از جمله سردر ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه و شبستان برای مسجد در نظر گرفته شده است.
این مسجد در خیابان آذر، نزدیکی دروازه ری استان قم واقع شده است.
کاروانسرای پاسنگان
کاروانسرای پاسنگان یکی از کاروانسراهای ایران است که قدمت آن به سلسله صفوی و عصر حکومت شاه عباس بازمیگردد.
از آنجایی که کاروانسرای پاسنگان قم در مسیر کویر مرنجاب کاشان واقع است و امکانات رصد ستارگان را دارد، پایگاه رصد اجرام آسمانی نیز محسوب میشود.
این کاروانسرا در سال ۱۳۲۱ خورشیدی در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است.
کاروانسرای پاسنگان قم بنایی آجری و زیبا به شمار میرود که روی پایههای سنگی بنا شده است.
حجرههای متعدد و ایوانها زینت بخش حیاط پاسنگان هستند که روزگاری مکان استراحت مسافران خسته بودند. اتاق نگهبانان، محل نگهداری چارپایان و دو آبانبار، از بخشهای دیگر هستند. این بنای مربعشکل دارای ابعاد ۵۰×۵۰ است و ۲,۵۰۰ متر مربع مساحت دارد.
برای دسترسی به کاروانسرای پاسنگان به کیلومتر ۲۰ جاده قم به کاشان که بروید. در فاصله ۱۰۰ متری از حاشیه جاده، این کاروانسرا قابل مشاهده است.
کاروانسرای منظریه
کاروانسرای منظریه جزو آثار ملی ایران و جاهای دیدنی قم است. این کاروانسرای بسیار زیبا، جزو مهمترین کاروانسراها بوده است و اهمیت تاریخی بالایی دارد.
موقعیت استراتژیک این کاروانسرا، آن را به یکی از نقاط مهم مسیر کاروانهای تجاری و زیارتی تبدیل کرده بود.
کاروانسرای منظریه مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش مرکزی، داخل پادگان منظریه واقع شده است.
موزه آستان مقدس حضرت معصومه (س)
موزه فاطمی قم در آبانماه 1314 تاسیس شده و نخستین موزه عمومی ایران محسوب میشود که اکنون در آستانه 90 سالگی قرار دارد اما با وجود دارا بودن بیش از ۳۰ هزار اثر از پنج هزار سال گذشته، همچنان در میان مردم ناشناخته است.
این موزه سالها پیش، برای نگهداری از آثار هنری و تاریخی اهدایی و همینطور لوازم قدیمی متعلق به حرم ساخته شد. در این موزه، میتوانید آثار زیادی را در بخشهایی متفاوت مانند خاتمکاری، تابلوهای خط و تهذیب، سفالگری، شیشهگری، منبتکاری، کاشیکاری، قالیبافی، فلزکاری و قرآنهای خطی مشاهده کنید.
موزه حرم حضرت معصومه (س) در میدان آستانه، جنب درب شماره یک حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) قرار دارد.
