در گفتگوی مدیرکل محیط زیست قم با شاخه سبز تشریح شد ؛
شاخه سبز - زهره مهرنوروزی، هر اندازه علم و تکنو لوزی پیشرفت می کند بشر به این نتیجه می رسد که برای ادامه زندگی بر روی این کره خاکی باید از محیط زیست خود که نعمت خدا دادی است محافظت کند.یکی از دشمنان جدی محیط زیست خود ما انسان ها هستیم که با عدم آینده نگری دست به تخریب طبیعت زده ایم، قم یکی از استان های نیمه کویری ایران است که محیط زیست آن نیاز به حفاظت بیشتری دارد. بحران گرد و غبار و آلودگی های زیست محیطی از معضلات پیش روی محیط زیست قم است برای اطلاع از برنامه های محیط زیست قم شاخه سبز گفتگویی را با خانم سیده مریم محمدی مدیرکل محیط زیست قم انجام داده است که می خوانید:
- با توجه به نزدیک شدن به فصول گرم سال برای جلوگیری از فعال شدن کانون های گرد و غبار قم چه تمهیداتی اندیشه شده است ؟
طرح مطالعات جامع مديريت مناطق بياباني و مقابله با فرسايش بادي منطقه سراجه به وسعت 52 هزار هکتار به كارفرمايي اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان قم انجام شده است که در این طرح، وظایف و تکالیف دستگاههای اجرایی ذیربط و اعتبارات مورد نیاز آنها مشخص شده و موضوع به ستاد ملی گرد وغبار جهت اجرایی شدن ارسال شده است.
عملیات نهال کاری با تمرکز بر منطقه سراجه، طی پویش های مردمی در مقاطع مختلف آغاز شده و در این منطقه و در دیگر مسیرها و عرصه های آسیب دیده ادامه دارد.
پیگیری حقابه ها و نیاز آبی تالابهای استان قم که یکی از مهمترین مسائل در بحران گرد و غبار است، از سوی این اداره کل در سطوح استانی و ملی و از طریق مسؤولان مرتبط و نمایندگان مجلس پیگیری می شود که تا کنون مقدار کمی رهاسازی انجام شده است، البته مطالعات میزان آب مورد نیاز تالابها بزودی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام و تعیین تکلیف خواهد شد.
- برای جلو گیری از آلودگی هوای قم که توسط آلاینده های موجود در شهرک های صنعتی محیط زیست چه اقداماتی انجام داده است اگر آماری از تعداد پایش ها وجود داره بفرمایید؟
به طور کلی و بر اساس سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر قم، واحدهای آلاینده واقع در شهرکهای صنعتی با فاصله 15 الی 60 کیلومتری از شهر قم، تأثیر زیادی بر آلودگی هوای شهر قم نداشته و نسبت به دیگر منابع آلاینده کمتر است، با این وجود کنترل و پایش واحدهای صنعتی واقع در شهرک ها و نواحی صنعتی در سطح استان قم به صورت منظم و مستمر و به صورت شبانه روزی توسط کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم انجام می شود.
گاهی این پایش ها در جهت رسیدگی به شکایت ها و گزارش های مردمی نیز انجام می شود که با متخلفان احتمالی قاطعانه برخورد می شود تا امنیت و سلامت مردم در خطر نباشد.
پایش های انجام شده از واحدهای صنعتی، همراه با نمونه برداری، سنجش و یا تحلیل کارشناسی بوده و منجر به صدور اخطاریه، قرار گرفتن در لیست صنایع آلاینده، پرداخت جریمه های سنگین، پیگیری حقوقی و یا پلمپ واحد می شود.
تعداد پایش های واحدهای صنعتی توسط این اداره کل، سالانه بیش از یک هزار مورد بوده که از این تعداد به صورت تجمیعی حدود 100 واحد در لیست صنایع آلاینده قرار گرفته و دهها پرونده حقوقی جهت رسیدگی به تخلفات برخی واحدها تشکیل شده است.
- موضوع دفع پسماندهای خطرناک و آلوده کننده محیط زیست یکی از برنامه هایی بود که محیط زیست قم دنبال می کرد در نهایت این سایت در البرز ایجاد شد، اما از سوی صاحبان کارخانه های تولید پسماند استقبال نشد الان در چه شرایط هست ؟ آیا دفع پسماند کارخانه ها اصولی و زیر نظر محیط زیست هست ؟
استان قم یکی از معدود استانهای دارای سایت فعال انبارش و مدیریت پسماندهای ویژه و صنعتی به صورت تخصصی است. طی سه سال اخیر بیش از 1500 مورد درخواست نقل و انتقال پسماند صنعتی در استان قم در سامانه جامع محیط زیست اعم از انتقال به سایت مذکور و یا انتقال به سایر سایت های مجاز به ثبت رسیده است.
این امر نشان دهنده آموزش و سوگیری واحدهای صنعتی به مدیریت پسماندهای ویژه و صنعتی در سامانه مذکور است که تماما تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست انجام می شود.
- یکی از مشکلات جدی محیط زیست قم کمبود نیرو محیط بانی بود. الان از نظر نیروی محیط بان در چه شرایطی هستیم و هم اکنون چه تعداد نیرو محیط بان در قم نیاز است ؟
تعداد نیروی محیط بان در استان قم در حال حاضر به 26 نفر رسیده است که حدود 20 نفر از آنها به صورت مستقیم در مناطق و زیستگاههای طبیعی استان حضور و فعالیت دارند. اما با توجه به گستردگی مناطق حفاظت شده، شکار ممنوع و تالاب های استان قم، به بیش از 3 برابر این تعداد محیط بان نیاز داریم.
درحال حاضر استان قم دارای یک منطقه حفاظت شده پلنگ دره با وسعت ۳۲ هزار هکتار و چهار منطقه شکار ممنوع کهک با وسعت ۳۳ هزار هکتار، کهندان با وسعت ۵۴ هزار هکتار، تالاب حوض سلطان با وسعت ۳۷ هزار هکتار و تالاب مره با وسعت ۳۳ هزار هکتار است.
تالابهای قم نیز با وسعت حدود ۱۰۰ هزار هکتار، حدود ۱۰ درصد از وسعت جغرافیایی استان را تشکیل داده و دارای ذخایر عظیم زیست محیطی است که به لحاظ اکوسیستم و ساختار زمین شناختی در سطح کشور کم نظیرند.
- سازمان های مردم نهاد بازوی ادارات محسوب می شوند . بفرمایید در حال حاضر چه تعداد ان جی او در قم با محیط زیست همکاری می کنند و چه برنامه هایی برای حفظ محیط زیست قم در نظر گرفته شده است؟
در حال حاضر 10 تشکل مردم نهاد محیط زیستی در استان قم ثبت شده است که فقط سه تشکل در استان فعالیت بیشتری در زمینه های آموزش، کاشت نهال، سرشماری، کمک در مواقع حریق، جذب کمک ها و مشارکت های مردمی و خیرین و ... دارند.
- یک آماری از گونه های جانوری و گیاهی در قم بفرمایید و اینکه برای گونه های رو به انقراض چه برنامه هایی دارید ؟
بر اساس آخرین مطالعات در رابطه با پوشش گیاهی استان قم، 711 گونه گیاهی در رویشگاههای کوهستانی و بیابانی استان وجود دارد که فقط در منطقه حفاظت شده پلنگ دره 420 گونه گیاهی قرار دارد.
گونه های موسیر و سریش طناز از گونه های در معرض خطر انقراض هستند و گیاهان با ارزش حفاظتی، گیاهانی همچون آویشن ، گون ، زنبق و بادام کوهی در قم وجود دارد.
اقدامات حفاظتی از گونه های گیاهی استان قم شامل نظارت بر چرای دام و گشت و کنترل بر مناطق و جلوگیری از بوته کنی با همکاری منابع طبیعی و حفظ گونه های شاخص ، برنامه پیشگیرانه از جلوگیری حریق، تامین حقابه ها و نیاز آبی تالابها و زیستگاهها
گونه های جانوری استان قم 34 گونه پستاندار 273 گونه پرنده ، 40 گونه خزنده ، دو گونه دوزیست
گونه های جانوری در معرض خطر انقراض هوبره و گربه پالاس
شاخص ترین پستانداران قوچ و میش و گراز و از سگ سانان گرگ و شغال و کفتار و از پرندگان عقاب طلایی و دلیجه و از خزندگان انواع آگاماها
- یکی از مخاطرات زیست محیطی خشکی دریاچه نمک قم هست برای پیشگیری از آسیب های این دریاچه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
جلوگیری از فعالیت های غیر مجاز معدنی در بستر دریاچه نمک با مشارکت و تعاملات سازمانی و بین استانی (قم اصفهان سمنان) و پیگیری حقابه های زیست محیطی این تالاب ارزشمند
تدوین طرح جامع مدیریت دریاچه نمک طبق مصوبات ششمین جلسه ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب های کشور با محوریت استانداران حوزه آبریز دریاچه نمک (9 استان ) با سه محور اصلی 1- جلوگیری از خشک شدن و ایجاد کانونهای گرد و غبار 2- کاهش بار آلودگی و جلوگیری از تغذیه‌گرایی تالاب 3- حفاظت و بهره‌برداری پایدار، جلوگیری از تخریب غیر قابل جبران و تصرف اراضی تالاب از برنامه های انجام شده و در دست اقدام است.
