روزنامه شاخه سبز گزارش می دهد؛
به گزارش روزنامه شاخه سبز-هیفاء پردل- کلانشهرهای کشور از جمله شهر قم با چند شهر اروپایی و منطقه ای پیمان خواهرخواندگی دارند اما آثار این خواهرخواندگی ها در حوزه گردشگری و دیپلماسی و اقتصادی شهری ملموس نیست و تنها روی کاغذ این پیمان ها خودنمایی می کند.
روزنامه شاخه سبز-دیپلماسی شهری، از ابزارهای مهم سیاست خارجی است که حکومت‌ها آن را در اختیار دولت‌های محلی، شهرها و انجمن‌ها قرار می‌دهند و نوعی از گفت‌وگو و همکاری‌های بین‌المللی در سطح خُرد، اما با اهداف کلان سیاسی است. در این شکل از دیپلماسی زمینه توسعه و روابط صلح‌آمیز برای همه شهروندان فراهم می‌شود و یکی از جنبه‌های آن، ایجاد روابط خواهرخواندگی میان شهرها است.
خواهرخواندگی نوعی قرارداد و تفاهم میان دو شهر در سطوح ملی و بین‌المللی است که زمینه روابط گسترده‌تر سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میان شهرها و کشورها را فراهم می‌سازد؛ ر دنیای دیپلماسی و اقتصادی کنونی قراردادهایی بین سران و مسئولان اجرایی دو شهر که در ابعاد مختلف فرهنگی، گردشگری و تاریخی باهم اشتراکاتی دارند در قالب «خواهرخواندگی» بسته می‌شود که می‌تواند جدای از تقابل فرهنگی در زمینه‌های اقتصادی و گسترش بازارهای تجاری و هم‌چنین توسعه اقتصاد شهری اهمیت داشته باشد.
طبق آخرین آمارها بیش از دو هزار و ۴۰۰ خواهرخواندگی بین شهرهای دنیا منعقد شده که این امر شامل شهرهای ایران اسلامی و کشور ما هم می‌شود؛ برنامه‌های شهرهای خواهرخوانده شامل نوع منحصربه‌فردی از همکاری و مشارکت در سه ملاک مهم اصلی یک جامعه زنده و پویا یعنی حکومت محلی، تجارت و بخش‌های خصوصی می‌شود. این برنامه بیش از هر برنامه بین‌المللی دربرگیرنده فعالیت‌ها و پروژه‌ها و تبادلات متنوع و گسترده هستند.
مهم‌ترین مرحله در ایجاد خواهرخواندگی اطمینان از این مسئله است که هر دو شهر حداقل در یک زمینه دارای تشابهاتی با یکدیگر باشند. برای این کار، باید بالاترین مقام رسمی هر شهر به گفتگو با مقام ارشد شهر همسان خود بپردازد و پس از توافق نهایی، قرارداد را به امضا برساند. بعضی از این قراردادها در زمینه ارتباط فرهنگی منعقد می‌شود حال آن که در بسیاری از موارد نیز منافع اقتصادی، آموزشی و اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد.
برخی شهرها به دلیل تقابل اقتصادی و فرهنگی و برخی گردشگری و برخی دیگر بحث‌های معنوی و مذهب هم ارتباطی برقرار می‌کنند ولی سؤال قابل تأمل اینجا است که شهر مذهبی قم با این همه قابلیت‌ها و هم‌چنین ظرفیت‌هایی که دارد از خواهرخوانده‌های خود چه انتظاری دارد؟ و یا این خواهرخوانده‌ها چه انتظاری از شهر قم دارند؟
توسعه دیپلماسی شهری با پیمان خواهر خواندگی ها
یک کارشناس ارتباط بین الملل درارتباط با فلسفه خواهرخواندگی ها می گوید: یکی از راهکارهای تقویت دیپلماسی شهری، خواهرخواندگی شهرهاست که زمینه را برای افزایش ارتباطات میان فرهنگ‌ها و ارتقای تعاملات انسانی میان ساکنان شهرها فراهم می‌آورد؛ خواهرخواندگی قراردادی است بین مسوولان اجرایی دو شهر که برای ایجاد همبستگی و اتحاد بیشتر انسانی و فرهنگی بسته می‌شود.
سید مهدی کاظمینی بیان می کند: خواهرخواندگی نوعی قرارداد و تفاهم میان دو شهر در سطوح ملی و بین المللی است که زمینه روابط گسترده تر سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میان شهرها و کشورها را فراهم می سازده توجه ویژه به ابزار فرهنگی و ارزش های بومی کشورها که امروزه قوی تر از ابزار نظامی، تسلیحات و حتی مذاکرات سیاسی در سطح بین المللی عمل می کنند، باید گفت که موضوع خواهرخواندگی یکی از موضوعاتی است که در کنار موارد مشابهی مثل شبکه های دیگری که در یونسکو وجود دارد، می تواند برای ارتقاء تعاملات بین المللی فرصت سازی کند.
امروزه بیش از نصف جمعیت جهان شهرنشین هستند و تا سال ٢٠۵٠، این میزان به دو سوم جمعیت جهان افزایش خواهد یافت؛ مسائل شهرها، مسائل جهانی هستند و شهرها بازیگران جهانی و شهرداران دیپلمات هایی از جنس دیپلماسی شهری خواهند بود لذا خواهرخواندگی ها می تواند به توسعه دیپلماسی شهری و اقتصادی آنها کمک کند.
خواهرخواندگی ها و رونق گردشگری
اما یک کارشناس امور گردشگری و توریسم در این باره معتقد است؛ دولت ها با ایجاد چنین پیوندی، به دنبال دستیابی به شهرهای جهانی و گسترش صلح و پیشرفت پایدار هستند. زمانی که دو شهر به عنوان خواهرخوانده یکدیگر انتخاب می شوند، تعاملات مردم در این شهرها، بیشتر می شوند.
سیامک یکتایی می افزاید: اما همین موضوع دلیلی می شود تا مردم دو شهر یکدیگر را بشناسند. گردشگران هم می توانند اطلاعات خود را بیشتر کنند با این پیوند گردشگری رونق و توسعه خواهد یافت.
به گفته وی؛ در کشورمان ایران می توانید نزدیک به ۴۸ شهر را بشمارید که با دیگر شهرهای جهان خواهرخوانده هستند. هر شهری تنها با یک شهر پیوند خواهرخواندگی ندارد و ممکن است با چندین شهر، این پیمان بسته شوند. برای نمونه، شهر تهران با ۲۲ شهر در جهان، پیوند خواهری دارد.
قم و خواهرخوانده های آن
مدیر امور بین‌الملل شهرداری قم در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه شاخه سبز در ارتباط با فلسفه خواهرخواندگی بین شهرها می گوید: قم یکی از شهرهای مهمی است که در بعد گردشگری مذهبی ظرفیت‌های بالقوه‌ای دارد؛ گردشگری یکی از راهکارهای درآمد پایدار و رشد اقتصادی هر شهر است که می‌تواند منجر به ارتقاء و جهش اقتصادی شهر و شهروندان شود و زمینه توسعه بیشتر شهر و رفع کمبودها را به وجود آورد.
سید مهدی کلانتر زاده می افزاید: شهر قم باوجود بارگاه منور حضرت فاطمه معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران، بقاع امامزادگان، حوزه‌های علمیه، توانمندی‌هایی در حوزه صنایع تولیدی، درمان و پزشکی، صنعت چاپ در کنار سایر ظرفیت‌های بالای تاریخی خود می‌تواند مقصدی برای جذب گردشگران مذهبی و رونق این صنعت در شهر قم باشد.
به گفته وی؛ از سوی دیگر با معرفی ظرفیت‌های گردشگری مذهبی سایر شهرها در قم، امکان بهره‌مندی شهروندان قمی از این مقاصد گردشگری به وجود خواهد آمد و به‌نوعی تعامل در جذب و پذیرایی از گردشگران بین شهرهای مختلف از طریق عقد پیمان خواهرخواندگی ایجاد خواهد شد.
کلانترزاده در ادامه می افزاید: قم به دلیل ظرفیت‌های زیارتی، معنوی و هم‌چنین بعد گردشگری و اقتصادی که دارد با ۷ شهر مهم تفاهم و خواهر خواندگی دارد که این شهرها را می‌توان به بعلبک و نبطیه لبنان، کربلا و نجف اشرف در عراق، بوداپست در مجارستان و هم‌چنین ایوتایای تایلند و سانتیاگو د کمپوستلا در اسپانیا اشاره کرد.
ایران سه شهر مذهبی مهمی مانند قم؛مشهد و شیراز دارد و با توجه به پیوند خواهرخواندگی بین شهرهای کربلا و نجف با شهرهای قم و مشهد آن طور که باید و شاید نه در دیپلماسی شهری و نه اقتصاد شهری و حتی گردشگری مذهبی اتفاق خوشایندی رخ نداده است و بیشتر این پیوندها روی کاغذ این پیمان خودنمایی می کند در حالی که می تواند ظرفیتی برای رونق اقتصادی بین شهرها باشد..
