زهره مهرنوروزی-در خبرها آمده است 20 کشور به نظام پرداخت روسیه میپیوندند تا از سلطه دلار آمریکا بکاهند. روسیه اعلام کرده است که در حال حاضر بیش از ۱۵۹ متقاضی خارجی، خواستار جایگزینی هستند که این کشور برای سوئیفت در نظر گرفته است.
دلار زدایی یکی از راهکارهای بانک مرکزی ایران برای کم اثر کردن تحریمها و ایجادی راهی عملیاتی برای بهره بردن اقتصاد از ارزهای دیگر است، اما شاید عدهای معتقد باشند، دلارزدایی تنها در دستور سیاستگذاران اقتصادی ایران است، اما حقیقت آن است که دلارزدایی امروز تبدیل به یک رویه بین المللی کشورهای زیادی شده است که یکی از دلایل آن کاهش ارزش دلار در بازار جهانی است. آخرین اطلاعات منتشر شده در ایالات متحده، انتظارات مبنی بر کاهش نرخ بهره فدرال رزرو در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ را تقویت کرد، با وجود کانال نزولی دلار در سال اخیر که همچنان پابرجاست احتمال کاهش ایندکس دلار باز هم وجود دارد. نرخ مبادله یورو به دلار (EUR/USD) به بالاترین سطح ۴ ماهه بالای ۱.۱۰۳۰ رسید و یورو در سال میلادی که گذشت توانست وضعیت خود را نسبت به دلار بهتر کند. نرخ مبادله پوند به دلار (GBP/USD) نیز به بالاترین حد خود بالای ۱.۲۷۴۰ رسید و دلار نسبت به پوند انگلیس هم در سال اخیر تضعیف شد، بعد از برنامه دولتهای مختلف به ویژه سازمان بریکس حجم معاملات دلار در جهان کاهش یافته و ریسک معاملات با دلار افزایش یافته است.
به گفته بارکلیز یکی از تحلیلگران جهانی ارز، مدل اختصاصی متعادلسازی دلار در پایان سال میلادی ۲۰۲۳ نشاندهنده سیگنال فروش قوی دلار تا پایان سال برابر همه شرکتهای بزرگ است. شاخص قیمت PCE ایالات متحده در ماه نوامبر ۰.۱٪ در مقایسه با انتظارات برای عدم تغییر در ماه کاهش یافت و افزایش سالانه از ۲.۹٪ به ۲.۸٪ کاهش یافت. دادهها به این معنی است که ششمین نرخ بهره سالانه به سطح هدف ۲ درصدی فدرال رزرو کاهش مییابد و نشانه قوی دیگری خواهد بود که مشکل تورم و این دیدگاه که فشارهای تورمی اساسی «چسبنده» هستند، دیگر صادق نیستند.»
با این حال، یک تغییر بیشتر برای ماه می با افزایش نرخ به عنوان یک قطعیت وجود داشت در حالی که محتملترین نتیجه اکنون به عنوان دو کاهش نرخ به ۵.۰۰٪ دیده میشود. در نتیجه انتظارات فدرال رزرو به تضعیف حمایت خالص از دلار ادامه دارد و احتمالاً دلار در سال ۲۰۲۴ نیز وضعیت نزولی خواهد داشت. هم روسیه و هم ایران، که به تازگی به بریکس پیوسته است، از تحریمهای غرب آسیب دیدهاند؛ ضمن اینکه سایر کشورها از اقدامات مشابه غرب علیه خود هراس دارند و به همین دلیل بریکس به دنبال راهی برای تقابل با سلطه دلار در جهان است و تلاش برای ایجاد جایگزینی برای سوئیفت غربی نیز در همین راستا صورت گرفته است. روسیه و ایران بدنبال راهی برای به چالش کشیدن نظام پرداخت غربی بودند که یکی از جنبههای اصلی زیرساخت ائتلاف بریکس بوده است که سامانه پیامرسان مالی روسیه (SPFS) میتواند جایگزین آن باشد. در بیشترِ سال ۲۰۲۳ میلادی، ائتلاف اقتصادی بریکس برنامههای خود به منظور «دلارزدایی» را دنبال کرده است. به نظرمی رسد با پایان یافتن آقایی دلار آمریکا بیش از پیش در جهان منزوی خواهد شد. چرا که هم اکنون اقتصاد آمریکا بر روی دلار می چرخد اما با سیاست دلار زدایی ایران و روسیه روزهای ناخوشایندی در انتظار بایدن و دولت های پس از وی در پیش خواهد بود.