فاطمه مداح نظری - امروزه دفاع از حقیقت، حفظ اذهان، افکار مردم و بیان واقعیتها، بزرگترین وظیفه اصحاب رسانه است . وظیفه مهمی که هدفش مقابله با انحراف و تحریف در گفتمان انقلاب اسلامی است و البته بیش از هرچیز بر رسانه تمرکز دارد.
اهمیت «جهاد تبیین» و واکاوی ابعاد مختلف آن پس از تأکید چندباره رهبر معظم انقلاب دیگر بر کسی پوشیده نیست. زمانی که ایشان میفرمایند «جهاد تبیین یک فریضهٔ قطعی و یک فریضهٔ فوری است» اجرای صحیح بند بند آن از واجبات به شمار میآید چراکه معنای جهاد در اسلام کاملاً مشخص است. بنابراین انتخاب این کلیدواژه از سوی مقام عظمای ولایت نشاندهنده میزان اهمیت و ترسیمکننده استراتژی اجرای جهاد تبیین میباشد.
پیش از این هم مقام معظم رهبری درباره لزوم اعلام درست و بهموقع دستاوردهای انقلاب و نظام اسلامی برای جامعه کم تأکید نفرموده بودند، اما آنچه این بار در بیانات ایشان شرایط ویژه روز را ترسیم میکند؛ انتخاب همین کلیدواژه جهاد است.
ایشان تأکید فرمودند: «جهاد تبیین، خنثیکننده توطئه دشمن است؛ با این جهاد، میتوان حرکتهای صحیح را منتشر کرد و به پرسشها، پاسخ داد. همچنین با جهاد تبیین، میتوان ابهامآفرینیهای موجود در فضای اجتماعی و مجازی را به نوعی مورد خدشه قرار داد و با آن مقابله کرد.»
اما با اندکی بررسی بیشتر میتوان کلیدواژههایی را در بیانات معظمله یافت که بار جهاد تبیین را بر دوش برخی بخشها سنگینتر میکند.
بهویژه آنجا که میفرمایند امروز سیاست قطعی رسانههای معاند جمهوری اسلامی و اسلام، این است که واقعیتها را تحریف کنند. آنان خبرهای مربوط به جمهوری اسلامی را با انواع و اقسام دروغها، آمیخته میکنند؛ هر چه میتوانند چهره انقلاب، چهره امام و فعالیتهای این ۴۳ سال را مخدوش میسازند.
با تعمق در این بیانات میتوان دریافت که خط حمله دشمن ازنظر رهبر معظم انقلاب در رسانههای آن تعریف شده و مهمترین کارکرد آنهم انتشار اخبار غلط و وارونه جلوه دادن فعالیتهای صورت گرفته در نظام جمهوری اسلامی است.
بنابراین میتوان دریافت یکی از مهمترین بخشهایی که وظیفه مقابله با خط مقدم جبهه دشمن را دارد، روابط عمومیها هستند. نقطه اتصال سازمان با مردم و رسانه.
«تبیین به معنای روشنگری و بیان حقیقت است، زدودن غبار بدفهمی، تحریف و کجفهمی از مفاهیم و معارف انقلاب اسلامی و همچنین فهمیدن تحلیلهای نادرست، غلط و مغرضانه از رویدادها و پیشگیری از تحریف و دریافت نادرست است؛ بنابراین، تبیین در جهت روشنگری است، بدون جهتگیری خاصی که بخواهیم مطلبی را توجیه کنیم یا امر نادرستی را درست جلوه دهیم.»
حتی اگر تبیین را در معارف اسلامی ریشهیابی کنیم، مشاهده میکنیم که اصولاً پیامبران برای تبیین آمدهاند؛ تبیین حقایق عالم، تبیین وجود خود انسان، تبیین ظرفیتهای انسان، تبیین راهی که باید برود. به همین جهت، یکی از نامهای قرآن کریم بیان است: «هَذَا بَیَانٌ لِلنَّاس»؛ قرآن تبیینکنندهای برای مردم است.
اصل تبیین ریشه قرآنی دارد و وظیفه پیغمبر، علما، اندیشمندان و قرآن شناسان است؛ تبیین فرمایش خدا این است که آیات قرآن، چه آیات تکوینی و چه تشریعی برای مردم توضیح داده شود سپس مردم راه درست را انتخاب و از آنچه خدا حرام دانسته اجتناب کنند.
رسانه صرفاً تلویزیون، خبرگزاری و رادیو نیست، بلکه منبر، خطبه نماز جمعه، کلاسهای دانشگاهی، کتابها و نوشتهها به نوعی رسانه هستند. نقش رسانه در ایجاد و عمل به تکلیف و رشد جامعه مؤثر است همچنین رسانه باید در جهت توزیع، تقویت و توسعه جهاد تبیین در بین مردم فعالیت کند.
رهبر معظم انقلاب میفرمایند باید بحث تبیین را نسبت به حقایق انجام بدهیم و خیلی از حقایق باید تبیین شوند. این جمله به این معنا است که هنوز بسیاری از حقیقتها تبیین نشده و یا به خوبی بر روی آنها کار نشده است.
در مقابل تبیین، حرکت تحریفکننده دشمن وجود دارد که از جوانب مختلف و به سوی جمهوری اسلامی ایران سرازیر شده و قصد دارد بر افکار مردم تأثیر مخرب بگذارد؛ از این رو مقام معظم رهبری فرمودند افکار عمومی را به سمت درست و منطقی و راهی که در آن عقلانیت انقلابی است، هدایت کنیم.
جهاد تبیین، خنثیکننده توطئه دشمن است. با این جهاد، میتوان حرکتهای صحیح را منتشر کرد و به سوالات پاسخ داد. همچنین با جهاد تبیین میتوان ابهامآفرینیهای موجود در فضای اجتماعی و مجازی را بهنوعی مورد خدشه قرار داد و با آن مقابله کرد.