روزنامه شاخه سبز گزارش می دهد؛
شاخه سبز-هیفاء پردل- با توجه به رشد شهرنشینی و تراکم جمعیت و به مراتب انواع خودروها در کلانشهرهای کشور که آلودگی زیست محیطی به همراه دارد توجه به حمل و نقل پاک و نوین از جمله مترو و یا همان قطار شهری بیش از پیش احساس می شود از سویی در شهرهایی که از مقاصد مهم گردشگری کشور هستند در کنار یزساخت های مهمی مانند مراکز اقامتی و تفریحی حمل و نقل نقش مهمی در توسعه صنعت گردشگری دارد.
حمل و نقل شهری یکی از مهم ترین مسایل کلانشهرهای ایران است و علی رغم اهمیتی که این سیستم در کلانشهرهای ایران دارد, برنامه ریزی راهبردی مدونی که راهنمای توسعه این سیستم باشد کم تر به چشم می خورد امروزه توسعه حمل و نقل شهری یکی ازاصلی ترین موضوعات درحل مشکلات ومعضلات ترافیک شهری به شمار می رود. حمل و نقل با توسعه پایدار شهری ارتباط مستقیمی دارد. با بررسی و مطالعه دقیق به خوبی نقش استراتژیک سیستم های حمل و نقل در توسعه پایدار شهری روشن می گردد.یکی از ضروری ترین نیازهای هرجامعه در کنار توسعه اقتصادی و اجتماعی موضوع توسعه صنعت حمل و نقل و بهبود کارایی سیستمهای حمل و نقل می باشد.
حمل و نقل نوین از اتوبوس های «بی؛آر؛تی» گرفته تا قطار شهری و هم چنین منوریل و خودروهای برقی از نیازهای اساسی کلانشهرها به شمار می روند علاوه بر کلانشهرهایی که مقصد مهم گردشگری و جهانگردی هستند در کشور سه شهر مشهد؛شیراز و قم از جمله شهرهای مهم گردشگری مذهبی هستند که سالانه میزبان زائرانی از داخل و کشورهای جهان اسلام هستند.
به نظر توجه به مقوله قطار شهری و یا حمل و نقل نوین از کارآمد ترین عنصر در بهبود وضعیت گردشگری در این شهرها به شمار می رود حمل‌ونقل ریلی در میان خطوط مختلف حمل‌ونقل، کمترین میزان مصرف انرژی و بیشترین بازدهی را دارد. مزایای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی قطار شهری برای شهرهای بزرگ بالا است و در صورت برخورداری کامل کلانشهرها از شبکه ریلی مزایای زیادی نصیب شهر و شهروندان می‌شود
طبق قانون پنجم و ششم توسعه حمل و نقل عمومی ترددهای روزانه باید به 75 درصد برسد اما در کلانشهرها این امر محقق نیافته است لذا با توجه به آلودگی های هوا چاره ایی جز حمل و نقل پاک وجود ندارد تحقق این امر نیازمند حمایت دولت برای تأمین واگن مترو است حال در این گزارش قصد داریم آخرین وضعیت راه اندازی مترو در کلانشهرهای کشور از جمله قم را بررسی کنیم.
متروی دومین شهر مذهبی کشور پشت ایستگاه وعده ها
قم را همه به نام نگین گردشگری مذهبی کشور می نامیم اما در این کلانشهر حمل و نقل عمومی آن چندان تعریفی نداردمتروی قم پروژه‌ای که حدود ۱۳ سال از مراحل احداث آن می‌گذرد و در چند سال اخیر چندین بار اخبار مربوط به تست گرم و راه‌اندازی آن به گوش رسید وقمی ها را در شوک سوار شدن بر واگن های این قطار و رهایی از بار ترافیکی که با هر مناسبت کوچک و بزرگی کل شهر را قفل می کند قرار داد اما با گذشت ۶ سال از ماجرای تست گرم وغیره هنوز متروی قم بر ریل وعده های مسئولان شهری و ملی در تاخت وتاز است انگار حرکت قطار شهری قم نیاز به عصای موسی دارد
مدیر عامل قطار شهری قم با اشاره به وضعیت قطار شهری قم می گوید: قطار شهری قم در ۲ خط طراحی شده که مناقصه آن در سال ۹۰ به مبلغ ۸۶۰ میلیارد تومان به قرار گاه خاتم الانبیا واگذار شد طبق مصوبه شورای فنی این پروژه در یک فازبندی مشخصی باید تکمیل می شدبا پیگیری‌های صورت گرفته مقرر شد ۵۵ واگن از طریق وزارت کشور برای قم تأمین شود که در حال حاضر طراحی و اقدامات پایه‌ای ساخت این واگن‌ها انجام شده است و موضوع تأمین واگن برای خطوط مترو را به صورت مقطعی در سال آینده برای قم خواهیم داشت.
انگشت باف با اشاره به اینکه میزان اوراق مشارکت اختصاص یافته برای متروی قم از ۵۰۰ میلیارد تومان در سال گذشته به ۲,۵۰۰ میلیارد تومان در سال جاری رسیده است، اضافه کرد: با هدف تکمیل فاز نخست مترو از حمله تکمیل ایستگاه‌های عبوری، دپو و خروجی‌های اضطراری ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان بودجه نیاز است.
مدیرعامل سازمان قطار شهری شهرداری قم در ادامه عنوان می کند: سیاست قطار شهری کشور راه‌اندازی پروژه‌ها به صورت فاز به فاز است، چراکه هزینه اجرایی این طرح بسیار بالا است و ایستگاه‌های عبوری به تدریج و متناسب با نیاز شهر اضافه می‌شود میزان اوراق مشارکت اختصاص یافته برای متروی قم از ۵۰۰ میلیارد تومان در سال گذشته به ۲,۵۰۰ میلیارد تومان در سال جاری رسیده و با هدف تکمیل فاز نخست مترو از حمله تکمیل ایستگاه‌های عبوری، دپو و خروجی‌های اضطراری ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان بودجه نیاز است.
دورنمایی از متروی کلانشهر مشهد.
پس از آن که متروی پایتخت راه اندازی شد شبکه مترو در شهرهای مشهد، شیراز و اصفهان وتبریز به راه افتاد به این ترتیب در حال حاضر ۵ شهر بزرگ ایران دارای خطوط حمل و نقل مترو هستند و طبق پیش بینی ها قرار است در آینده ای نزدیک ۴ شهر دیگر هم به این لیست اضافه شوند و شمار شهرهای دارای مترو در ایران به ۹ عدد برسد.
کیانوش کیامرز، مدیرعامل شرکت قطار شهری شهرداری مشهد می گوید: خط سوم مشهد اولویت نخست کاری مجموعه شهرداری است، در این راستا عملیات ریل‌گذاری شش‌کیلومتری مرحله نخست خط سوم قطار شهری از میدان شهدا تا پایانه مسافربری امام‌رضا (ع) آغاز شده و این عملیات به‌صورت سه‌شیفته در حال انجام است.
به گفته وی؛ در این راستا، به‌دنبال گرفتن مجوز از دولت هستیم تا طی سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵، چهار ایستگاه باقی‌مانده مرحله نخست خط سوم را به بهره‌برداری برسانیم و پس از این مرحله، به سراغ راه‌اندازی مرحله دوم این خط، حدفاصل میدان شهدا تا میدان امام‌علی (ع) خواهیم رفت.
متروی تبریزی روزانه 50 هزار مسافر را جابه جا می کند.
طبق بررسی های صورت گرفته شهروندان برای جابه جایی از مترو استفاده می کنند خطوط قطار شهری مهم‌ترین دغدغه شهروندان ساکن در مناطق مختلف شهر به حساب می‌آید خط یک قطار شهری تبریز با ۱۸ ایستگاه و جابه‌جایی روزانه ۴۰ تا ۵۰ هزار مسافر در حال حاضر با چندین قطار فعال است، از سوی دیگر فعالیت خط دو شامل ۲۰ ایستگاه به عنوان طولانی‌ترین مسیر شبکه ریلی کلانشهر تبریز از محدوده زمین‌های قراملک تبریز (کارخانه کود آلی) تا میدان بسیج آغاز شده و در آینده نزدیک، فعالیت خط ۳ با هدف دسترسی به مناطق پرجمعیت شهری نیازمند اهمیت و تأکید روزافزون است.
شهردار شهر تبریز معتقد است؛ دو سوم بودجه عمرانی صرف سامان دادن به پروژه خط ۲ می‌شود، اضافه کرد: حفاری تونل غربی (فاز اول از قراملک تا دانشسرا) تا پایان آذر سال جاری به اتمام خواهد رسید، هم‌زمان عملیات ایستگاه‌سازی در حال اجرا است و دستگاه حفار شرقی (حد فاصل استانداری تا باغمیشه) نیز تا خرداد سال آینده به اتمام خواهد رسید.
مترو نیاز اساسی اهوازی ها است.
...کلانشهر اهواز با توجه به تراکم جمعیتی و محدودیت وجود تاکسی و ون وجود قطار شهری از نیازهای اساسی این کلانشهر می باشد خط نخست این پروژه به طول ۳۲ کیلومتر شرق و غرب اهواز را با گذر از زیر رودخانه کارون به هم متصل می‌کند دارای ۳۲ کیلومتر است که در مجموع ۲۸ درصد پیشرفت دارد، تکمیل فاز اول و دوم این خط به طول ۱۱ کیلومتر برای تکمیل در دستور کار قرار گرفته است.
مسائل و مشکلات ایجاد شده بر سر راه احداث قطار شهری اهواز، ادامه دار بوده و در طول سال‌های گذشته به دلیل مشکلات حقوقی و اختلاف با پیمانکار این پروژه بلاتکلیف مانده بود که با روی کار آمدن دولت جدید و اراده‌ای که برای تکمیل پروژه قطار شهری اهواز وجود داشت، با ورود دستگاه قضا حکم خلع ید پیمانکار صادر و در حال حاضر مراحل تغییر و تحول کارگاه‌ها طی می‌شود
طبق گفته های مدیران شهری این کلانشهر مهم کشور ؛ بیشترین تقاضای سفر به مرکز وهسته شهری کلانشهر اهواز تمرکز دارد و به دلیل اینکه سایر موارد حمل‌ونقل عمومی از جمله اتوبوس، ون و تاکسی در اهواز با محدودیت روبه‌رو است، تکمیل قطار شهری اهواز نسبت به سایر کلان شهرها ضرورت و اهمیت بالاتری داردبا توجه به طولانی شدن پروژه قطار شهری در اهواز اختصاص اعتبار برای آن امری حیاتی است..
متروی تهران مهم ترین ناوگان حمل و نقل پایتخت
اما در کلانشهری مانند قم با آن جمعیت بسیار بالا و موقعیت استراتزیکی که به عنوان پایتخت کشور یدک می کشد مطالعات انجام شده نشان می‌دهد احداث خط متروی پرند تا حد قابل توجهی آلودگی هوا و ترافیک را کاهش خواهد داد و پیش‌بینی ما پذیرش تا ۱۵ هزار نفر مسافر در روز است.
با مساعدت شخص رئیس‌جمهور و اضافه شدن واگن‌ها تا سال آینده، این سرفاصله کمتر خواهد شدشبکه متروی تهران امروز ۳۰۳ کیلومتر مسیر و ۱۵۵ ایستگاه فعال دارد در حالی که ۴۶ کیلومتر مسیر و ۱۵ ایستگاه جدید طی دو سال گذشته به متروی تهران اضافه شده است.
کمبود 18 رم قطار در نصف جهان اصفهان
خط یک متروی اصفهان به‌طول ۲۱.۲ کیلومتر و با ۲۰ ایستگاه در حال بهره‌برداری است، اما کمبود ۱۸ رام قطار که هرکدام پنج واگن دارد موجب شده است سرفاصله آن ۱۳ دقیقه باشد، زیرا این خط طبق طرح باید ۳۲ رام داشته باشد و سرفاصله آن ۲.۵ دقیقه باشد، اما در حال حاضر ۱۴ رام قطار دارد .
خطوط مترو باید در شورای ترافیک کشور تأیید شود، اما در حال حاضر سه خط مصوب در اصفهان وجود دارد که خط یک به بهره‌برداری رسیده و خط دوم در حال فعالیت و نقشه‌ها و طراحی فاز دو خط سوم نیز آماده است.
گفتنی است؛ به نظر باید دولت سیزدهم بیشترین تمرکز و توجه خود را بر توسعه ناوگان شهری از جمله قطار یا متروی شهری درکلانشهرهای کشور متمرکز کند و برای آن اعتبارات و برنامه ریزی مطلوبی داشته باشد.
