زهره مهرنوروزی-قم با داشتن آب و هوایی نیمه کویری برای پذیرش گردشگر برای تمام فصول جذاب است در تابستان های گرمش روستاهای ییلاقی مهیاست ، اما جاذبه های تاریخی قم در جای خود بی نظیر است. در کنارخانه‌های تاریخی ثبت شده موجود در قم مانند خانه تاریخی امام خمینی (ره)، ملاصدرا، زند، یزدانپناه، طباطبایی، که بازمانده از معماری فاخر دوران قاجار است واز لحاظ سبک معماری بسیار مهم هستند اما مقبره‌های تاریخی فراوانی ازامامزادگان نیزدیده می‌شوند که از نظر ابینه و نوع معماری دارای ارزش هستند، اما در این بین یکی از مجموعه مقابری که از شهرت زیادی برخورداراست و هرساله علاوه بر بازدید کنندگان توریسم ازدانشجویان معماری اسلامی و دانشجویان رشته گردشگری از آن بازدید می‌کنند مقابر گنبدسبزاست که از مقابر شاخص استان قم به شمار می‌آید.
رئیس اداره امور بین الملل حرم مطهر بانوی کرامت می گوید: قم طی دوماهه نخست سال جاری بیش از ۸ هزار زائر و گردشگر در حرم مطهر بانوی کرامت حضور یافته و به زیارت این بانوی مکرمه مشرف شده‌اند.
کمال ثریااردکانی بیان کرد: از آغاز فروردین تا پایان اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ حرم مطهر حضرت معصومه(س) میزبان بیش از ۸ هزار زائر و گردشگر خارجی بوده است.
وی افزود: زائران و گردشگرانی که به حرم مطهر بانوی کرامت مشرف شده‌اند از کشورهای پاکستان، هند، لهستان، چین، تایوان، اوکراین، لبنان، بوسنی، بلغارستان، آذربایجان، تانزانیا و کشورهای غرب آسیا بوده‌اند که با مراجعه به دفتر اداره امور بین الملل حرم مطهر از این اداره درخواست خدمات و ارائه کارشناس زبان‌دان کرده‌اند.
رئیس اداره امور بین الملل حرم مطهر بانوی کرامت ادامه داد: تعداد زائران و گردشگران خارجی بیش از این تعداد است و این آمار مختص زائرانی است که بخش بین‌الملل به آنها خدمتی ارائه کرده و نامشان در این اداره ثبت شده است.
این آمار گویای ظرفیت های قم در جذب گردشگر است. در حالی که در جهان برای جذب گردشگران به کارهای عجیب و غریب مانند ساخت رستوران تاریکی رو آورده اند اما شهر قم لبریز از ظرفیت های موزه ای است هم اکنون هم قم جز شهر موزه هاست یکی از شاخص ترین خانه های تاریخی قم خانه زند است، خانه ی تاریخی زند یا موزه ی مردم شناسی قم در محله و بافت قدیم شهری که به محله ی چهارمردان شهرت دارد واقع شده است. این بنا در واقع از ادغام دو خانه که متعلق به دو برادر با نام های حاج قلی خان و حاج علی خان از بازماندگان دوران قاجار است ساخته شده است که پس از مرمتی که در سال 1380 خورشیدی در این دو خانه انجام شد به صورت یک عمارت درآمد و از آن سال تا به امروز تغییر کاربری داده و تحت عنوان موزه ی مردم شناسی قم فعالیت می کند. معماری بنا کاملا منطبق با معماری مناطق کویری ایران است وجود بادگیرهای بسیار زیبا جهت تهویه منازل بیش از هرچیزی شاید در ساختار آن جالب توجه باشد. از مصالح استفاده شده در بنا می توان به آجر، سنگ، گچ و چوب اشاره کرد که همگی از ویژگی های برجسته ی معماری در ابنیه ی دوران قاجار به شمار می رود.
هدف اصلی از تشکیل موزه ی مردم شناسی قم و سایر موزه های مردم شناسی به نمایش گذاشتن نشانه های سنتی و قومی یک کشور و یا منطقه ای از آن است. هدف اصلی از تشکیل این موزه شناساندن ارزشهای اقتصادی، اجتماعی، فنی و فرهنگی این نشانه ها و اشیا و نمادها به مردمی است که آنها را بکار می گرفته اند و می گیرند. این موزه همچنین فعالیت های معنوی و مادی زندگی را با به نمایش گذاشن اشیا و ابزار گوناگون و توضیح اهمیت آنها در تکامل فنون تولیدی و رابطه ای که با تعالی فرهنگ معنوی دارد بیان می کند.
موزه فاطمی قم به‌عنوان نخستین موزه عمومی ایران در حالی هشتاد و نهمین سال تاسیس خود را جشن می‌گیرد که با وجود دارا بودن افزون بر ۳۰ هزار اثر از پنج هزار سال گذشته، همچنان در منابع رسمی و سبد فرهنگی گردشگران و مردم قم ناشناخته است.
موزه آستان مقدس فاطمی طبق اسناد و مدارک تاریخی، اولین موزه عمومی ایران است که در آبان ماه سال ۱۳۱۴ در محوطه حرم مطهر حضرت معصومه(س) در معرض بازدید علاقه‌مندان قرار داشته و در زمان افتتاح خود نیز یک ساختمان مستقل با تالارهای مخصوص و سردرب مشخصی بوده و به عبارت بهتر یک موزه بی‌نام‌ونشان در گوشه‌ای از حرم مطهر محسوب نمی‌شده است.
موزه علوم زمین
موزه تخصصی علوم زمین که آن را با نام موزه یاقوت نیز می‌شناسند از موزه‌های تازه تاسیس شهر قم به حساب می‌آید که سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی را در معرض دیده عموم قرار داده است. این مجموعه با برگزاری کلاس‌های آموزشی و علمی در حوزه سنگ، بستر مناسبی را برای علاقمندان به علم سنگ‌شناسی فراهم کرده است. مجموعه علمی و فرهنگی یاقوت کویر که موزه سنگ در آن قرار دارد در سال 91 در قم تاسیس شد و در سال 95 شرکت مهندسی مشاوره در خدمات زمین‌شناسی، مرکز پژوهش‌های زمین‌شناسی و معدنی، موزه، کارگاه سنگ‌تراشی، آموزشگاه طلا و جواهر، کارگاه‌های صنایع دستی و آموزشگاه ژئوتوریسم به آن افزوده شد.
تاریخچه سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی در قم به 7000 سال پیش بازمی‌گردد و حدود 23 سال است که این مجموعه بر روی کانی‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی (80% کانی‌های داخل کشور، 20% کانی‌های خارج کشور) تحقیق می‌کند. در این مجموعه حدود 70% انواع کانیها و نمونه‌های کمیاب و خاص برای بازدید عموم قرار داده شده است. موزه سنگ با تعداد 1100 نوع کانی مختلف در سازمان میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است.
موزه دین و ودنیا
موزه دین و دنیا با دارا بودن 10 گنجینه در 3200 متر فضا در مسجد مقدس جمکران آماده ارائه خدمات به زائران و نمازگزاران است.
این موزه دین و دنیا نخستین موزه مفهومی در جهان اسلام به شمار می‌رود که در این موزه در کنار زیبایی‌های که انسان را به وجد می‌آورد، در قالب آیات و روایات دینی نیز مردم با این موضوع آشنا و نقش مهمی در ترویج سبک زندگی اسلامی خواهد داشت.
این موزه با هدف پیوند آموزه‌های دینی و مذهبی با زندگی روزمره انسان، ایجاد شده است. در موزه دین و دنیا احکام و مسائل دینی و اعتقادی با نگاهی مفهومی بیان شده است تا بیشترین تاثیر را بر مخاطبان خود داشته باشد. استفاده از تصاویر، اجسام، ابزار، ماکت‌ها، نوشته‌ها معنا و مفهوم آموزه‌های دینی را برای شما مجسم ساخته و به روشی بسیار ساده، نگرشی جدید از مسائل و موضوعات دینی و اعتقادی ایجاد می‌نماید. در این گنجینه آثاری همچون شناسنامه ۱۴ معصوم، پرچم‌های مقدس حرم امام علی (ع)، امام حسین (ع)، امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س)، حضرت ابوالفضل (ع) و ماکت‌های مسجد الحرام و برخی دیگر از حرم‌های مطهر به نمایش گذاشته شده‌اند.
خانه موزه شهدا
خانه موزه شهیدان زین الدین یکی از موزه های تازه ساخت در قم است که به همت شهرداری ایجاد شده است. خانه موزه‌های شهیدان فخری زاده، شفیعی، کلهری و شهدای خلبان با مشارکت نیروی هوایی ارتش در قم در پیگیری و احداث می‌شود.
موزه جامعه مداحان و هیئت های مذهبی قم
مدیرکل اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم گفت: «احداث موزه جامعه مداحان و هیئت‌های مذهبی در قم ضروری است.»
علیرضا ارجمندی در این جلسه که با حضور هیئت مدیره کانون مداحان قم برگزار شد، اظهار کرد: «خالق عاشورا، حسین بن علی (ع) بزرگترین هنرمند تاریخ است و برگزاری هیئت‌های عزاداری بدون استفاده از هنر ممکن نیست.»
مدیرکل اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم ادامه داد: «بسیاری از وسایل و لوازمی که در تکایا و هیئت‌های مذهبی استفاده می‌شود، سرشار از هنرهای‌سنتی و صنایع‌دستی نظیر منبرسازی، کتیبه‌سازی، عَلَم سازی است که باید از این وسایل برای نسل‌های آینده به یادگار نگهداری کرد.»
وی با بیان این که قم مرکز تشیع و خاستگاه هیئت های مذهبی است، تصریح کرد: «یادگارهای باقی مانده از تکایای عزاداری و مداحان، میراث ارزشمندی است که باید ضبط و نگهداری شود و این اداره کل با صدور مجوز احداث موزه، پرداخت تسهیلات، تهیه تجهیزات موزه‌ای از کانون مداحان قم حمایت می‌کند.»
موزه تاریخ طبیعی قم
ساخت موزه تاریخ طبیعی استان قم به‌عنوان مکانی برای استفاده علمی، فرهنگی، اجتماعی و پژوهشی در سال ۱۳۷۸ در بوستان شهید بنیادی قم آغاز شد و در شهریور ۱۳۸۱ خورشیدی راه‌اندازی شد. این موزه دارای نمونه‌هایی از پستانداران، پرندگان، حشرات، خزندگان، دوزیستان، سخت پوستان، فسیل بی مهرگان، و سنگ‌ها و کانیها است. و بسیار منحصر بفرد ساخته شده است.
هم اکنون موزه امام علی هم در قم وجود دارد ولی در دست عموم نیست.
ظرفیت های موزه ای قم می توان به موزه ، حجاب، موزه سوهان و موزه فرش اشاره کرد.
