روزنامه شاخه سبز گزارش می دهد؛
شاخه سبز-هیفاء پردل- اگر به شهر یزد سفر کنید و در بافت تاریخی این شهر قدم بردارید انگار یک کتاب تاریخی را گشوده و تاریخ و و تمدن بیش از 2 هزار و 500 ساله مردمی جلوی شما مجسم می شود که با بهره گیری از بهترین و عجیب ترین فناوری های معماری برای آیندگان میراث زیبایی به یادگار گذاشته اند.
به گزارش خبرنگار روزنامه شاخه سبز- اگر بگوییم شهر یزد یزد اولین شهردومین شهر خشتی با قدمت دو هزار و ۵۰۰ ساله و معماری منحصر بفرد جهان است جای تردید نیست زد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز ایتالیاست.
همین جملات کافی است که ایرانیان به خود ببالد که کشوری به وسعت تاریخ جهان دارد یزد یک شهر کویری که مردمانش توانسته اند با بهره گیری از عجیب ترین فناوری ها در سخت ترین اقلیم کویری زندگی کنند و با بهره گیری از این فناوری ها با محدودیت آب و اقلیم شکننده و سرخت کویر مقاومت کنند
در گوشه گوشه بافت تاریخی این شهر می تون دیوارهای محکم کاهگلی ؛ آب انبارها؛ بادگیرها که در شهر کویری مانند یزد حکم کولرهای امروزی را دارند پیدا کرد با قدم در کوچه های کاهگلی و آشتی کنان بیشتر به عمق تمدن و تاریخ پدران و نیاکان می توان پی برد.
ناگفته نماند بارها شاید کارشناسان هشدار داده بودند که این باید ایمنی این دیوارهای کاهگلی را برای پیشگیری از حوادث غیر مترقبه بالا برد اما غافل از این که ایمنی این دیوارها که یادگاران نیاکان ما است به مراتب مقاوم تر از دیوارهای فولادی شهرهای مهمی هم چون فرانسه است که بیش از 20 بار برج ایفل آن تعویض شده است.
معماری یزدی ها؛ عامل جهانی شدن شهر تاریخی یزد
یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های آن این است که تمامی بنا‌های تاریخی این شهر به صورت کاملا فشرده و متراکم ساخته شده و از طرف دیگر تمامی عمارت‌ها و خانه‌ها نیز در دل یکدیگر و به صورت متصل و بدون هیچ فاصله‌ای قرار دارند و کاهگل اصلی‌ترین و شاخص‌ترین مصالح شناخته شده در معماری بافت تاریخی یزد به شمار می‌رود؛ این ماده به خاطر ویژگی‌های عایقی و استقامت بالا، عبور نکردن گرما و سرما از آن، نشت نکردن باران در پوشش‌های گنبدی و سقف‌های طاقی کاهگلی و ارزان بودن از ابتدا با زندگی مردمان ایران زمین آمیخته شده است.
به همین دلیل شهر جهانی یزد با نام هایی مانند؛ شهر بادگیرها، شهر کار و کاریز و کاهگل، دارالعباده، دارالعلم و دارالعمل، حسینیه ایران، شهر دوچرخه‌ها، شیرینی، شهر قنات، قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب شناخته می‌شود.
محمد حسن سخاوی کارشناس فنی و ناظر مرمت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان یزد با اشاره به نوع معماری اصیل و زیبای یزدی ها می گوید: بنا‌های خشتی دارای ماندگاری زیادی هستند و اگر محافظت شوند تا قرن‌ها آسیب نمی‌بینند. چون خشت و گِل ماده خام است و خراب شدنی نیستقطعات فولاد که در بنا‌های جدید و همچنین در ساخت برج ایفل به کار رفته بعد از مدتی دچار زنگ زدگی شده و ضعیف می‌شوند به همین دلیل باید برای پیشگیری از تخریب، سازه ها تعویض شوند که این کار هزینه های زیادی برای صاحبان بناها و معماران را در بر دارد.
به گفته وی، این استحکام و مقاومت را می توان به دلیل رعایت اصول معماری در ساخت آب انبارها در بافت تاریخی، آب انبار شش بادگی، ساباط‌ها، میدان وقت‌الساعت و خانه های قدیمی در محله‌های بافت تاریخی تاریخی یزد مشاهده کردکاهگِل علاوه بر اینکه به همه ساختمان‌های بافت قدیمی یزد راه یافته و رنگ گرم آن نیز روح و حیات به شهر بخشیده است..
وی می افزاید: ین در حالی است که در زلزله و سیل، بنا‌های خشتی نسبت به ساختمان‌های جدید آسیب کمتری دیدند چرا که کاهگل اصلی‌ترین و شاخص‌ترین مصالح شناخته شده در معماری بافت تاریخی یزد به شمار می‌رود؛ این ماده به خاطر ویژگی‌های عایقی و استقامت بالا، عبور نکردن گرما و سرما از آن، نشت نکردن باران در پوشش‌های گنبدی و سقف‌های طاقی کاهگلی و ارزان بودن از ابتدا با زندگی مردمان ایران زمین آمیخته شده است.
سخاوی عنوان می کند: یکی از شاخص‌ترین و مهمترین بخش‌های معماری در بافت تاریخی یزد، بادگیرها و مناره‌ها هستند، در واقع این بادگیرها در گذشته اهمیت زیادی داشتند و به همین دلیل همیشه به عنوان یک نشان یا نماد از این شهر تاریخی یاد می‌شوند.
بادگیر نخستین کولرهای طبیعی ساخت بشر
یکی از شاخص های معماری استان یزد این شهر کهن و تاریخی بادگیر است؛ بادگیر سازه ای بلند با دریچه هایی که بر روی آن تعبیه شده، اختراع عجیب و ساده پیشینیان است که در عین سادگی و زیبایی کاربرد بسیار مهمی به ویژه در مناطق کویری دارد تا گرمای سوزان و داغ تابستان در آن مناطق قابل تحمل شود.
اگر ساکن شهرهای کویری از جمله یزد بوده باشید یا به این شهر کویری در دل تابستان سفری داشته باشید نقش و اهمیت بادگیرهای سربه فلک کشیده را به خوبی درک میکنید و اذعان میکنید نقش بادگیرها در معماری گذشتگان این شهر بسیار زیاد بوده و به علت پیچیدگی موجود در طراحی و ساخت این بادگیرها، ناخوادگاه به هوش و ذکاوت و البته سخت کوشی این مردمان دست مریزاد می گویید.
به گفته یک کارشناس تاریخی و محقق یزدی ؛ ادگیر یک روش ابداعی ایرانی برای ایجاد فضای خنک در منازل گرم کویری است که از دوران صفویه به عنوان یک نشان معماری ایرانی، اسلامی به یادگار مانده استبادگیر دارای بخش‌های مختلفی از جمله قسمت فوقانی آن که از نظر تزئینات مهمترین و شاخص‌ترین بوده و قسمت بدنه آن که مشتمل بر تیغه‌ها و کانال‌هایی است که باد در آن جریان داشته و قسمت انتهایی بادگیر که نحوه‌ی اتصال آن با قسمت تابستانه و مکانیزم است.
حسین مسرت می افراید: کشور‌های عربی به دنبال ثبت بادگیرها به نام خودشان هستند این در حالی است که ریشه چندصد ساله در ایران دارد و یکی از پایه‌های شکل گیری بادگیر نیز در شهر یزد بوده که با وجود مستندات می‌توان گفت معماران یزدی این بادگیرها را در سایر کشورها و شهر‌ها ایجاد کرده اند.....
گفتنی است؛ بافت تاریخی یزد دارای ۷۷ محله با قدمتی به طول ۲۵۰۰ سال می‌باشد که در ۱۸ تیرماه سال ۹۶ در سازمان ملی میراث جهانی یعنی یونسکو به ثبت رسید و یکی از بافت‌های دست نخورده مسکونی در جهان و تاریخ بشر محسوب می‌شود و همچنان زندگی در این بافت جریان دارد...
