فاطمه مداح نظری - از روزی که رضاخان به ترکیه رفت و بی حجابی را به ارمغان آورد مردم تقابلی پیوسته با این ره آورد منحوس داشته اند. در گذر زمان هرچند به واسطه فعالیت های مخرب دستگاه فرهنگی رژیم پهلوی بی حجابی تا حدی در جامعه ایران گسترش یافت ولی نتوانست به ریشه اعتقادی مردم آسیبی بزند تا اینکه انقلاب اسلامی به ثمر نشست و حجاب جایگاه خود را در جامعه بازیافت.
مردم سنگین ترین فشارها را برای بی حجابی و فساد در طول زمان تحمل کرده اند. در یک صد ساله اخیر در بازه های زمانی مختلف به دلایل گوناگون تلاش های بسیاری شد که رشت دست از اعتقاد بردارد و بی ایمانی در پیش بگیرد. در مقاطعی این تفکر شیطانی موفقیت هایی هم به دست آورد ولی اصل، پاک و جلا خورده باقی ماند که مهمترین سند شهیدانی است که به ضرس قاطع و بر اساس تحقیق و سند یکی از مهم ترین توصیه های آنها در وصیت نامه هایشان حفظ حجاب بوده است.
حال برای چندمین بار در میانه یک تهاجم سنگین به اصل حجاب و تظاهرات علنی آن در جامعه هستیم. امت حزب الله رشت با اتکا به خداوند و عمل مقتدر و مدبرانه جهاد خود را در مسیر اعتلای ارزشها ادامه می دهد و ابایی از تاوان دادن ندارد که صحن گلزارهای شهدا سند تاوان اعتقاد به اسلام است.
دکتر حسن بنیانیان؛ مدیر گروه پیوستنگاری فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی اختلال در سیاستگذاریها را در ایران و همه کشورها معمول دانست و افزود: البته مشکل ما بیشتر است و در شناخت درست مساله، راه حل مطلوب و اجرای راه حل ضعف داریم و در حجاب و عفاف هم که مساله ای مهم و پیچیده است، همه اینها هست.
وی فلسفه اصلی حجاب در اسلام را محدود کردن روابط جنسی به درون خانواده دانست و گفت: قبل از انقلاب افزایش تحریکات جنسی بوده و بعد از انقلاب تلاش سازماندهی شده دشمن هم اضافه شده و هم زمان کاهش فرصت ازدواج رخ داده است. در غرب بخشی از نیازهای جنسی خارج از خانواده پاسخ مییابد. در نتیجه مردان مسوولیتپذیر و داوطلب ازدواج کم میشوند و زنانی هم تمایل دارند خود را نشان دهند. این دور باعث شده خانواده در بسیاری از کشورهای اروپایی وضع خوبی نداشته باشد و این عارضه میتواند در جامعه ما هم رخ دهد. از این رو حکومت باید تمهیداتی بیاندیشد تا مردم از اختیار خود برای رفتار درست استفاده کنند و علاوه بر این وضع قانون و تمهیدات بیرونی هم لازم است.
اساسا هیچ دولتی نمیتواند در فرهنگ مداخله نکند. عوامل خارج از جامعه نظیر تهاجم فرهنگی و جهانی شدن نیز در تخریب باورها و هم بر حکمرانی و هم نهادسازی فرهنگی موثر است و باید در نقشه مهندسی فرهنگی برای اینها پادزهر درست کرد
بنیانیان با رد این توصیه که «دولت نباید در فرهنگ دخالت کند» گفت: اساسا هیچ دولتی نمیتواند مداخله در فرهنگ نکند. در کشور ما هم دولت بزرگ است و هم اهداف فرهنگی آن زیاد است و نمیتوان جلوی دخالت دولت را گرفت. عوامل خارج از جامعه نظیر تهاجم فرهنگی و جهانی شدن نیز در تخریب باورها هم بر حکمرانی و هم نهادسازی فرهنگی موثر است و باید در نقشه مهندسی فرهنگی برای اینها پادزهر درست کرد. راه حل این است که هر بخش جامعه، اعم از دولتی و مدنی، نقش خود را در ارتقاء فرهنگ اعضای خود اعم از کارمند و کارگر انجام دهد، در کشورهای غربی هم کارخانهها مسوولیت اجتماعی دارند.
وقتی محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در نشست خبری خود اعلام کرد که نظام تصمیم به توقف حجاب اجباری گرفته است هجمههایی به او وارد شد و بسیاری درخواست پیگیری مجدد موضوع حجاب از حاکمیت را درخواست کردند. تا آنکه نهایتا روحالله مومن نسب دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تهران خبر داد که اتاق وضعیت عفاف و حجاب تشکیل میشود و ۸۰ هزار آمر به معروف در این زمینه فعال خواهند شد.
ابوالفضل اقبالی یکی از مدافعان قانون حجاب گفت: در اینکه حجاب به نوعی از واجبات، ارکان و عناصر اصلی فرهنگ ایرانی-اسلامی است، هیچ تردیدی وجود ندارد. در این اصل که پوشش اجتماعی بانوان و آقایان، باید ضوابط، هنجارها و الزاماتی داشته باشد هم کاملا توافق وجود دارد. درباره اینکه باید با برخی از مصادیق ناهنجاری در لباس، پوشش و رفتار اجتماعی و زیست عفیفانه علاوه بر کار فرهنگی، تبیینی، ترویجی و مواجهه التزامی و حقوقی صورت بگیرد، هم توافق وجود دارد.
اما درباره اینکه چگونه و با چه سازوکاری این الزام اجتماعی و پوشش باید انجام شود، بین دولت و بقیه ارکانها مثل قوه، مجلس و جاهای دیگر، اختلافاتی وجود دارد. دولت ایدههای خود را در قالب یک طرح یا اصلاحیه آمادهسازی میکند و در این زمینه گفتوگوهای کارشناسی در جریان است. اما به صورت خاص درباره برهنگی و این وضعیت بدننما شخص آقای دکتر پزشکیان به طور قاطع موافق یک مواجهه مدبرانه و هوشمندانه است.
لذا در این سطح کاملا توافق وجود دارد و حرف آقای باهنر کاملا نظر شخصی خودشان است.
مبحث حجاب و عفاف در ایران به یکی از چالشهای جدی میان گروههای اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. این مسئله، در میان فاصله عمیق نسلی و ارتباطی که بین نسلها در ایران وجود دارد، حتی به یک جدال فراگیر نیز مبدل شده است. از سوی دیگر، به نظر میرسد برخی از افراد در ردههای سیاسی کشور از موضوع حجاب به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی یا کسب امتیازات خاص بهره میبرند.
برخی معتقدند که در این میان، بررسی این مسئله اجتماعی و فرهنگی نیازمند رویکردی جامع و عمیق است که علاوه بر در نظر گرفتن ارزشهای فرهنگی و اجتماعی، به کاهش تنشها و ایجاد زمینهای برای گفتگوی موثر میان نسلها نیز توجه داشته باشد. پرداختن به موضوع حجاب و عفاف با هدف بهرهبرداری سیاسی، نه تنها به حل مشکلات موجود کمکی نمیکند، بلکه میتواند به افزایش شکاف اجتماعی و فرهنگی نیز دامن بزند. در چنین شرایطی، اتخاذ رویکردی مدبرانه و بر پایه تعامل، میتواند به جایگاه بهتری برای حل این چالش منجر شود.



