فاطمه مداح نظری – سودان در دو سال و نیم گذشته درگیر یک جنگ داخلی ویرانگر بوده است که بنا به آمار سازمان ملل، تاکنون حدود ۴۰ هزار کشته و ۱۲ میلیون آواره بر جا گذاشته است.
الفاشر روز یکشنبه پس از ۱۸ ماه محاصره توسط RSF سقوط کرد؛ محاصره‌ای که مانع ورود مواد غذایی و اقلام ضروری برای صدها هزار نفر از ساکنان گرفتار در شهر شده بود.
سقوط شهر استراتژیک الفاشر، آخرین پایگاه ارتش سودان در منطقه دارفور، نقطه عطفی بزرگ در جنگ داخلی سودان به‌شمار می‌آید؛ رویدادی که فراتر از یک پیروزی نظامی برای نیروهای پشتیبانی سریع مورد حمایت امارات است و سودان را با دخالت‌های ابوظبی به تجزیه دیگر نزدیک‌تر می‌کند.
اختلاف میان حمیدتی و البرهان بر سر زمان ادغام RSF در ارتش و اینکه چه کسی رهبری نیروهای نظامی کشور را بر عهده بگیرد، در نهایت در ۱۵ آوریل ۲۰۲۳ به جنگ انجامید.
محور اصلی اختلاف، بر سر فرماندهی کشور است؛ ارتش می‌خواهد RSF به طور کامل در ساختار آن ادغام شود، اما RSF مقاومت می‌کند.
سازمان‌های حقوق بشری هر دو طرف را به ارتکاب جنایت علیه غیرنظامیان متهم کرده‌اند. در ژانویه، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که RSF و گروه‌های مسلح متحد آن در دارفور مرتکب «نسل‌کشی» شده‌اند.
اداره امور پناهندگان سازمان ملل اعلام کرد که بیش از ۶۰ هزار نفر از شهر فاشر سودان گریخته‌اند. این شهر در روزهای اخیر پس از ۱۸ ماه محاصره توام با گرسنگی و بمباران شدید به تصرف شبه‌نظامیان پشتیبانی سریع (RSF) (RSF)، وابسته به امارات متحده عربی سودان درآمد.
به گزارش بی بی سی؛ همچنین پس از حمله این شبه‌نظامیان، گزارش‌هایی از اعدام‌های دسته‌جمعی و جنایت علیه بشریت، منتشر شده است.
اما شبه‌نظامیان پشتیبانی سریع (RSF)، یکی از جنگجویان خود را به نام ابو لولو به اتهام اعدام‌های بدون محاکمه، بازداشت کرده‌اند.
این گروه پس از آنکه بی‌بی‌سی وریفای، ابو لولو را مسئول اعدام چندین مرد غیرمسلح در نزدیکی شهر فاشر معرفی کرد، تصاویری از دستگیری او را به اشتراک گذاشت.
تیک‌تاک به بی‌بی‌سی تایید کرده است که حساب کاربری مرتبط با لولو را مسدود کرده است. مشخص نیست که آیا او این حساب کاربری را به نام خود اداره می‌کرد یا خیر.
سودان در آوریل سال میلادی ۲۰۲۳، پس از وقوع جنگ قدرت مرگبار میان ارتش و شبه‌نظامیان پشتیبانی سریع (RSF)، درگیر جنگ داخلی شد.
این جنگ منجر به قحطی و ادعاهایی مبنی بر نسل‌کشی در منطقه دارفور غربی شده است.
بیش از ۱۵۰ هزار نفر در این درگیری‌ها در سراسر کشور جان خود را از دست داده‌اند و حدود ۱۲ میلیون نفر در آنچه سازمان ملل متحد بزرگترین بحران انسانی جهان نامیده است، از خانه‌های خود گریخته‌اند.
این دو رقیب متخاصم روزگاری متحدان یکدیگر بودند. هر دو در سال ۲۰۲۱ با کودتایی به قدرت رسیدند اما بر سر طرحی با حمایت بین‌المللی برای حرکت به سمت حکومت غیرنظامی، با هم اختلاف پیدا کردند.
بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای، جنگ داخلی سودان به شدت تحت تأثیر بازیگران خارجی است. امارات بیشترین نقش را در حمایت از یک طرف جنگ یعنی نیروهای واکنش سریع ایفا می‌کند؛ هر چند ابوظبی این گزارش‌ها را رد کرده است. رسانه‌ها همچنین مدعی هستند مصر و روسیه نیز در این کشور تاثیرگذاری‌هایی داشته‌اند.
این دخالت‌ها باعث طولانی شدن جنگ، تشدید بحران انسانی و افزایش فشار بر جمعیت غیرنظامی شده است. سازمان ملل، این بحران را «شدیدترین بحران انسانی جهان» توصیف کرده که میلیون‌ها نفر را آواره و در معرض گرسنگی و بیماری قرار داده است.
تحولات میدانی نشان می‌دهد جنگ داخلی در سودان وارد مرحله‌ای جدید و خطرناک شده است. ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع رسماً مذاکرات صلح را کنار گذاشته و هر دو طرف تنها گزینه جنگ تمام‌عیار را دنبال می‌کنند. تلاش‌های متعدد میانجی‌گری، از جمله از سوی آمریکا، سوئیس، اتحادیه آفریقا و ائتلاف ایگاد، تاکنون موفق به توقف درگیری‌ها یا ایجاد گذرگاه‌های انسانی نشده است.
با افزایش دخالت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از طریق ارسال تسلیحات، امید به حل مسالمت‌آمیز کاهش یافته است. گزارش‌ها حاکی است که امارات از نیروهای حمایت سریع و حمایت‌های چندجانبه بین‌المللی از ارتش سودان، جنگ داخلی را به نوعی جنگ نیابتی تبدیل کرده است.
در این میان، بار سنگین جنگ بر دوش غیرنظامیان است؛ تعداد کشته‌ها و زخمی‌ها در حال افزایش، شمار آوارگان و پناهندگان رو به رشد و بحران‌های گرسنگی و بیماری تشدید شده‌اند، این در حالی است که محدودیت‌های امنیتی و لجستیکی باعث کاهش کمک‌های بشردوستانه به نیازمندان شده است.
با ادامه حمایت بازیگران خارجی و عدم تمایل طرفین به حل سیاسی، چشم‌انداز پایان جنگ داخلی سودان تاریک است. سقوط الفاشر، کنترل دارفور و فشار نیروهای واکنش سریع در کردفان، نشان‌دهنده مرحله جدیدی از جنگ و احتمال تشدید بحران انسانی و سیاسی است و منافع اقتصادی و ژئوپلیتیک بین‌المللی، پیچیدگی‌ها را دوچندان کرده است.
