برنامه ادبی صورت ماه با حضور و گفتگوی محمدسعید میرزایی، علیرضا بدیع و ابراهیم اسماعیلی با محوریت موضوع غزل و شعر نیمایی از شبکه رادیویی رادیو گفتگو پخش شد.
محمدسعید میرزایی غزلسرا در ابتدای این برنامه گفت: غزل معاصر پسا نیمایی بوده و در جریان حرکت شاعران بعد از نیما، قابل تعریف است.
وی از شاعرانی چون زنده یاد بهبهانی، منزوی، درودیان، نیستانی، شهرام وفایی، محمدجواد محبت و... در این روند نام برد و افزود: در دهه ۵۰ نوعی غزل عاشقانه سیاسی رخ داد و زبانی نسبتا نو داشت. جزئی نگری که در غزل وجود دارد، منجر شده معشوقه ی تعریف شده در غزل دور از دسترس نباشد و گاه جنبه های منجی بودن پیدا می کند.
این محقق حوزه شعر و ادبیات گفت: در غزل نوعی دگردیسی اتفاق افتاده و شکل تصویر سازی ها ملموس و در عین حال با شاخصه های سبک هندی همراه نیست.
در ادامه سیدجواد شاهمرادی شاعر، درباره تاثیر شعر نیما بر غزل امروز گفت: از بدو کار دو مسئله روی تغییر شعر غزل تاثیر گذاشت. شعر نیمایی جسارتی به شاعران داد که گویا می شود کاری متفاوت انجام دهند؛ البته در اینجا کاری با شیوه های شعری نیما نداریم؛ گرچه این شیوه ها روی غزل تاثیر خود را داشته است.
وی گفت: نیما در وهله نخست به شاعران جسارتی بخشیده است که بتوانند تغییر غزل را امتحان کنند و این روند ادامه پیدا کرده است؛ روی دوم این سکه نیز شرایط اجتماعی و سرچشمه تحول غزل است. این مسئله انعکاس زندگی امروز روی شعر غزل سرایان است. این مسئله جهاتی مختلف دارد و مسائلی که غزل نو را از غزل گذشته متمایز می کند، تقویت محور عمودی شعر و یک تکه شدن شعری است.
همچنین علیرضا بدیع شاعر، غزل امروز را وام دار سبک ها و گونه های ابدی در دوره های مختلف دانست و گفت: با بررسی مولفه های غزل امروز به روایت و داستان وارگی می رسیم که از ویژگی های سبک خراسانی بوده است.
این شاعر عناصر مدرن، ورود اشیا و توجه به محیط پیرامونی را از دیگر محتویات غزل امروز عنوان کرد که از شاخصه های سبک هندی است و افزود: تمایز و تفاوت غزل امروز با دوره های پیشین در اینست که شعر امروز، تمامی ویژگی های گذشته را با خود همراه دارد.
در بخشی دیگر از این برنامه رادیویی ابراهیم اسماعیلی، شاعر و غزل سرا با اشاره به اینکه خانواده در پیشینه غزل سرایی حسین منزوی بسیار وی شاعرانگی این شاعر تاثیر گذرا بوده، گفت: منزوی همواره به آشنایی با رسول مقصودی تاکید داشته است. حسین منزوی در مرور آن سال ها اشاره می کرد که هر شب تا نزدیک صبح آثار شاعران معاصر را مرور می کردیم.
اسماعیلی در بخشی دیگر از این میزگرد ادبی گفت: در تحلیل شعر باید توازی رخدادهای سیاسی و اجتماعی را مد نظر داد. از سبک خراسانی تا سبک امروز باید بررسی شود؛ از طرفی گویی فرصتی لازم بود تا شعر نیما مرور، تجربه و فهمیده شود.
وی گفت: نیما در جایی نزدیک به ۶۰ مورد به غزل اشاره کرده است. اشاره های نیما به نظامی از دیگر موارد است و گویی آنقدر مسئله شکستن وزن صدایی بزرگی از سوی نیما بوده است، که شاعران بایستی به سمت ماهیت شعر نیمایی کشیده می شدند.
