کمال‌الدین ابوالعطاء محمود بن علی بن محمود، معروف به «خواجوی کرمانی» در قرن هشتم در کرمان به دنیا آمد و یکی از برجسته‌ترین شاعران بزرگ نیمه نخست سده هشتم است که به نخل بند شاعران شهرت دارد.
وى از خانواده‌اى سرشناس در کرمان بود که دوران کودکى را در آن شهر گذرانيد و روزگار خردی و جوانی خواجو به کسب علوم متداول آن دوران و در یافتن رموز شاعری که از آغاز جوانی بدان ذوق تمام داشت در کرمان سپری شده است و سپس سفرهاى طولانى به حجاز و شام و بيت‌المقدس و عراق عجم و عراق عرب و مصر و بعضى از بندرهاى خليج فارس کرد و در اين سفرها توشه‌ها از دانش و تحقيق اندوخت.
از او آثار زیادی به جای مانده است که بیشتر این آثار منظوم هستند البته شعر خواجوی کرمانی شعری عرفانی است به طوری که مضامین عرفانی در غزلیات وی صریحا بیان می‌شود.
خواجو را در ریاضیات طب و هیئت نیز صاحب نظر می‌دانند. او در قصیده، مثنوی، و غزل طبعی توانا داشته، به طوری که گرایش حافظ به شیوه سخن‌پردازی خواجو و شباهت شیوه سخنش با او مشهور است.
خواجو از حیث عقیدتی شیعه دوازده امامی است و خودش در اشعارش خود را «مادح آل حیدر» یعنی ستایشگر اهل بیت نبی می‌داند و صدها بیت شعر در مدح دوازده امام(علیهم السلام) دارد.
از القاب وی «خلاق المعانی و ملک الفضلا» است. تخلص او در همه اشعارش خـواجو است و او در اشعارش، نام خـویش را محمود آورده است.
از ميان معاصران خواجو، حافظ از همه مشهورتر است. خواجو، که به سال و تجربت شاعرى بر خواجه تقدم داشت، در مدتى که مقيم شيراز بود مانند دوستى که سمت رهبر داشته باشد بر انديشهٔ حافظ پرتو تعليم افکنده بود و به همين سبب است که در ديوان خواجه شيراز بيت‌هاى بسيارى را مى‌بينيم که به تقليد يا به استقبال از غزل‌هاى خواجو ساخته و يا گاه معنى و لفظى از او اقتباس کرده است.
مرگ خواجو در حدود سال ۷۵۲ هـ و گويا در شيراز اتفاق افتاد و مزار او در تنگ الله‌اکبر شيراز نزديک دروازه قرآن واقع است.
17 دی ماه روز بزرگداشت خواجوی کرمانی را گرامی می‌داریم.
