روزنامه شاخه سبز گزارش می دهد؛
شاخه سبز-هیفاء پردل- جمعیت جوان به عنوان یکی از عوامل مهم اقتدار کشورها به شمار می رود. نیروی مولد و جوان به عنوان یکی از پایه های اصلی قدرت و رشد اقتصادی - اجتماعی کشورها به شمار می رود. قدرت و توسعه هر کشور در رابطه با نیروی انسانی و جمعیت معنا پیدا کرده وحرکت به سمت توسعه همه جانبه نیاز جدی به توسعه و ارتقاء سرمایه انسانی دارد.
اما ایران اسلامی طی سال های اخیر با بحران کاهش جمعیت روبرو است که حاصل سیاست های غلط کنترل جمعیت طی سال های گذشته و نگرانی از تأمین آینده فرزندان جدید و ترویج فرهنگ "دو فرزند کافی است" و " فرزند کمتر، زندگی بهتر" است ؛ در ۲۰ساله آینده نرخ رشد جمعیتی منفی را در کشور تجربه خواهیم کرد و این میزان پایین‌ترین نرخ باروری منطقه غرب آسیا و جهان اسلام در ایران خواهد بود.
در صورت ادامه روند فعلی در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور ما سالمند خواهند بود؛ یعنی به‌ازای هر سه نفر یک سالمند خواهیم داشت به عبارتی گرد پیری بر جمعیت کشور نمایان خواهد شد در دهه 70 سیاست بر کاهش فرزندآوری بود و حتی سیاست‌هایی تعیین شد که در صورت متولد شدن فرزند سوم به خانوارها امکانات حمایتی دولت تعلق نگیرد.
با این وجود به دلیل وضعیت اقتصادی شاهد تولد فرزند سوم و حتی چهارم نیز بودیم اما در دهه کنونی دولت سیزدهم تلاش کرده طرح‌های حمایتی متعددی برای فرزندآوری داشته باشد و حتی به خانواده‌ها علاوه بر پرداخت وام، خودرو به قیمت کارخانه و... نیز تعلق می‌گیرد.
با توجه به اهمیت توجه به جوانی جمعیت یکی از شعارهای هفته بهداشت در سال 1403 با نام «سلامت خانواده و جوانی جمعیت» نامگذاری شده است تا روزنه ای برای دست اندرکاران امر جوانی جمعیت و خانواده برای اهمیت به مقوله فرزندآوری و ازدواج مورد توجه قرار گیرد.
طبق آمارها هم اکنون میزان باروری در کشور یک وششم دهم درصد است و باید تا 5 سال آینده این نرخ به 2 و نیم درصد افزایش یابد تا کشور از چاله سیاه سالمندی نجات یابد چرا که طبق آن چه که دست اندرکاران امر جمعیت هشدارمی دهند وقتی کشور پیر شود و جمعیت سالمندان از هرم جمعیتی خارج شود، نظام سلامت و بهداشت و درمان ما باید پنج برابر هزینه کند، که از عهده آن خارج است بنابراین وضع نگران کننده‌ای به وجود می‌آید.
دورنمایی از عملکرد دولت سیزدهم برای نجات جمعیت کشور
عملکرد دولت در اجرای قانون جوانی جمعیت در یکی ۲ سال اخیر مطلوب است اما با توجه به فرصت کمی که برای جبران این مشکل وجود دارد، قابل قبول نیست با توجه به ارائه تسهیلات و مشوق هایی از سوی دولت سیزدهم بانک های عامل در اجرای تسهیلات فرزندآوری بسیار ضعیف هستند طبق آمارهای ارائه تسهیلات جوانی جمعیت در سالی که گذشت ۲۱ چالش برای افزایش جمعیت گزارش شده که اجرایی شدن ۷۱ بند آن نیاز به تسهیلات اقتصادی دارد. به طور مثال با اینکه ۷۳۰ هزار فقره وام فرزندآوری و ۱۴۵۲ مورد ودیعه مسکن پرداخت شده ولی هنوز بیش از ۵۰ درصد از متقاضیان تسهیلات فرزندآوری و ودیعه مسکن درصف انتظار هستند.
راه اندازی مراکز واسطه گری ازدواج و اعطای وام به زوجین، ایجاد سامانه همیار مادر برای یاری کردن مادران شاغل، واگذاری زمین و خودرو به خانواده های چند فرزندی، حمایت از دانشجویان با فراهم کردن خوابگاه دانشجویی و شرایط دورکاری مادران دانشجوی شاغل، حمایت هایی است که دولت سیزدهم برای جوانی جمعیت اجرا کرده است هم چنین بسته های حمایتی بیمه ها برای درمان زوج های نابارور را هم نباید فراموش کرد.
سقط جنین یکی از موارد کاهش جمعیت است. به گفته محمدبیگی سالانه بین ۲۵۰ تا ۶۰۰ هزار سقط جنین غیر قانونی داشته ایم. یعنی روزانه بین ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ سقط غیرقانونی صورت گرفته است. البته در مورد سقط هایی که با مجوز پزشکی قانونی انجام شده، آمار بین ۹ تا ۱۲ هزار است.
افزایش سن ازدواج و فرزندآوری عوامل کاهش جمعیت
مدیرپژوهشکده علوم تولید مثل یزد که نخستین مرکز ابداع کننده تکنیک های مهم درمان ناباروری در کشور و دنیا است می گوید: فرزند روح زندگی زناشویی است نبودنش حرارت علاقه زوجین را خاموش می کند در حالی که وجود فرزند برای خانواده ایرانی امری مقدس به شمار می رفت ولی تغییر سبک زندگی در سال های اخیر فرزندآوری را با معضلاتی روبرو کرده است.
علی محمد عبدلی می افزاید: خوشبختانه همه علل ناباروری قابلیت درمان هستندو تمامی روش های درمان ناباروری در ایران اسلامی قابل انجام است. پژوهشکده علوم تولید مثل یزد در این زمینه همواره پیش گام می باشد و آن چه که باید زوجین بارور و نابارور توجه کنند این است که نباید سن فرزند آوری را به تعویق بیاندازند آن چه فعلا در جامعه ایرانی زیاد به چشم می خورد افزایش سن ازدواج و پس از ازدواج هم تعویق سن فرزندآوری است که نباید تاخیر کند:
به گفته وی؛ ناباروری عاملی است که ممکن است فرآیند فرزندآوری را به تعویق بیندازد هرگاه زوجی بعد از یک سال زندگی زناشویی موفق به باردار شدن نشوند دارای مشکل ناباروری هستند وباید اقداماتی را برای درمان خود انجام دهند. حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد زوج های که در سن باروری قرار دارند از مشکلات ناباروری رنج می برند ناباروری می تواند علت مردانه، زنانه یا یکی از دوعلت ناشناخته باشد.
عبدلی عنوان می کند: متاسفانه امر تاخیر در فرزندآوری وتاخیر در درمان ناباروری مطلوب به زوجین گوشزد نشده است؛ رسانه ها ومراکز بهداشتی می توانند در این زمینه اطلاع رسانی کنند اگر زوجی نابارور بود باید آموزش های لازم در ابتدای راه به آنها داده شود و به سنین بالاتر نیندازند. با توجه به سیاست جوانی جمعیت وفرزندآوری دولت درمان ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گرفته وبا هزینه های پایین نسبت به قیمت واقعی در حال انجام است و این مرکز سیاست های دولت را برای زوج های نابارور ارائه می کند.
اما برای بررسی وضعیت جمعیتی استان قم و با توجه به نامگذاری روزی به نام سلامت خانواده و جمعیت با یکی از کارشناسان مسئول سلامت خانواده وجوانی جمعیت مرکز بهداشت استان رفته و گفت وگو می کنیم.
وجود خانواده های تک فرزند چالش مهم جمعیتی
مسئول سلامت خانواده و جوانی جمعیت مرکز بهداشت استان می گوید: براساس برآورد کارشناسان جمعیت شناسی حدود 1 میلیون و 500 نفر جمعیت است ومهم ترین چالش های جوانی جمعیت در استان وجود درصد قابل ملاحظه ای از خانواده های یک فرزند در استان ؛تاخیر در ازدواج و تاخیر در تولد اولین فرزند پس از ازدواج وفاصله زیاد بین فرزندان وهم چنین پایین بودن سواد سلامت ومفاهیم باروری در بین زوجین می باشد.
معصومه فرشید مقدم در ادامه می افزاید: نامگذاری روزی به نام روز سلامت خانواده و جمعیت به این دلیل است که در قانون جوانی جمعیت وحمایت از خانواده بیشترین مواد قانونی مربوط به حوزه سلامت می باشد واین امر مبیین نقش موثر نظام سلامت در جوانی جمعیت می باشد لذا یکی از روزهای هفته سلامت به نام سلامت و جوانی جمعیت نامگذاری شده است تا سیاست گذاران مجریان برنامه های سلامت محور جوانی جمعیت را به عنوان الویت مهم مدنظر قراردهند.
معاونت بهداشتی دانشگاه خط مقدم اجرای قانون جوانی جمعیت
مسئول سلامت خانواده و جوانی جمعیت مرکز بهداشت استان با اشاره به برنامه های دانشگاه علوم پزشکی و مرکز بهداشت برای جوانی جمعیت بیان می کند: معاونت بهداشتی بعنوان دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی و به عنوان خط مقدم خدمات سلامت متولی اجرای برنامه های مرکز بهداشت که شامل ؛ توانمندسازی اعضای تیم ناباروری،مشاوره فرزندآوری،حفظ سلامت مادرو جنین و هم چنین تکریم مادران باردارو شیرده و آمورش های هنگام مورد نیاز و در صورت ارجاع به مراکز تخصصی می باشد علاوه بر ان ارتقای دانش باروری زوجین ومعرفی عوامل مخاطره آمیز در مسیر سلامت باروری و روش های ارتقای سلامت باروری مبتی بر علوم نوین و طب سنتی از دیگر برنامه های این معاونت را می توان نام برد.
فرشید مقدم می افزاید: خانواده ها در این زمینه کسب اطلاعات سلامت باروری از منابع متعبر نظیر پایگاههای سلامت و مراجعه برای دریافت مراقبت های بهداشتی وآموزش از طریق پایگاهها مهم ترین نقش خانواده ها است کلیه خدمات برای سلامت باروری ومراقبت مادران باردار و نوزادان در پایگاههای بهداشت رایگان است افراد سالمند و خارج از سنین باروری به عنوان افراد با تجربه می توانند زوجین جوان را برای دریافت این خدمات تشویق کنند تا در راستای ازدواج و فرزندآوری به هنگام از آنها حمایت کنند
