مهدی حکمتی
یادم هست سالیان گذشته جهت تهیه خبر و گزارش خدمت یکی از مراجع اعظام تقلید که وجود آنها برکتی برای نظام اسلامی و حضورشان سبب افتخار قم به حساب می‌آید عرایضی با این مضمون داشتند که دولت و کشور خیلی به قم بدهکار هستند و وضعیت موجود در شأن قم و مردم قم نیست؛
این جملات انسان را به فکر فرو می‌برد که چرا آنگونه که شایسته است استان قم توسعه و رونق و پیشرفت در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و صنعتی نداشته است.
یک دورانی از اعصار قم، به قبل از انقلاب شکوهمند انقلاب اسلامی برمی‌گردد که خوب کاملاً مشخص است که نگاه حکومت طاغوت به قم به عنوان خاستگاه اسلام و تشیع چگونه بوده، بر کسی پوشیده نیست که شهر قم مورد بی‌مهری و حتی کینه توزی قرار می‌گرفته لذا زیرساخت‌های توسعه یافتگی آن نیز در آن دوران بسیار ضعیف بود.
در بعد از انقلاب نیز به نوعی دیگر شاهد بی‌توجهی و غفلت در مورد قم هستیم، به گونه‌ای که امروز برای حتی اجرای برنامه‌های توسعه استان در حوزه‌های توریست، گردشگری سلامت، صنعت کشاورزی و صنعت و تولید با مشکل روبرو است.
ناگفته نماند و بی‌انصافی است اگر خدمات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و به خصوص بعد از سفر مقام معظم رهبری در ابتدای دهه ۷۰ که منجر به استان شدن قم شد را نبینیم و بازگو نکنیم، ولی به گفته آن مرجع تقلید عظیم الشأن، دولت خیلی خیلی به قم بدهکار است، تصمیمات و اقدامات صورت گرفت گرفته هرچند قابل توجه است ولی در برخی موارد شاهد هستيم که کارهای کارشناسی عمیق روی پروژه ها کمرنگ است.
و یا بعنوان مثال توسعه شهرسازی و شهرنشینی قم پس از استان شدن افزایش قابل توجهی داسته است، ايجاد چندین شهر و شهرستان جدید به استان سبب می‌شود دیگر نگاه گذشته به قم وجود نداشته باشیم، زیرا استان قم نه تک شهر و بلکه دیگر تک شهرستان هم نیست! برنامه‌ریزی و اختصاص امکانات و بودجه باید متناسب با آن باشد.
همین منطقه پردیسان را نگاه کنیم، از چند بخش شهر و شهرک و فازهای توسعه ۵۶۰ هکتاری و تا محله‌های ۹ و ۱۰ و غیره شکل گرفته هر کدام نیازمند زیرساخت‌های فرهنگی اجتماعی خدماتی است؛ در کنار این‌ها ایجاد شهرها و یا شهرکهای اقماری پرنیان، قنوات، طایقان، دستجرد، سلفچگان و... را نیز باید به این‌ها اضافه کرد در حالی که زیرساخت‌های قم توسعه چندانی نیافته و به نظر می‌رسد کفاف وضعیت موجود را نداشته باشد.
جاده های موجود و زیرساخت‌های خدمات، اموزش، بهداشت برای همان وضعیت سابق خوب است نه برای این حجم از خانه سازی هایی که در حال اجراست و قرار است هزاران خانواده که با در نظر گرفتن جمعیت خانواده و رفت و آمدهای بستگان به دهها هزار نفر می رسد! و این در شرایطی است که مسئولان شهر و استان قم طی ده سال گذشته همچنان در فکر حل مشکل فاصله بین شمال و جنوب و شرق و غرب تنها شهر قم هستند و نا کنون اقدام موثری که ذائقه شهروندان را شیرین کند، انجام نداده اند؛ حال چگونه می خواهند مشکل تردد این شهرکهای اقماری را به قم ببینند، زیرا با فقر خدمات و امکانات این مناطق قطعا زیرساخت های قم باید نیاز این مناطق را هم برطرف کند و چه میزان افزایش رفت و آمد به قم را شاهد خواهیم بود.
بر همین اساس است که معتقدیم، مدیران ارشد استان سفر پیش روی ریاست جمهوری و هیئت دولت به استان را باید غنیمت بشمارد و لازم است خیلی زودتر از این‌ها زیرساخت‌ها و نیازهای توسعه‌ای شهرستان‌ها و شهرها شناسایی و دیده و راهکار ارائه شود و صرفاً به یک سری افتتاحیه‌های تشریفاتی بسنده نگردد.
در استان قم طی ادوار گذشته یک سری پروژه‌ها و برنامه‌های وجود داشته که در هر سفر رئیس جمهورهای گدشته هم مطرح می‌شود و سپس به نوعی به فراموشی و یا حداقل به بی اهمیتی سپرده می شود تا سفر بعدی، فرودگاه، مونوریل، کمربندی جدید قم و... این‌ها هم خوب و لازم است و باید پیگیری شود ولی وضعیت موجود بیانگر صرفا سرگرمی است و نشان از عدم انسجام تصمیم گیری در مدیریت استان است،
توجه به این موارد خوب است ولی این‌ها کافی نیست، مدیریت کلان استان باید نگاهی فراتر از پروژه‌ها و طرح‌هایی که چندین دولت را به خود دیده‌اند به استان نگاه کند و با تصمیم سازی و برنامه‌ریزی قاطع از دست‌اندازهای موجود عبور کند.
البته برخی پروژه‌ها هم که مسئولان گاها در خبرها و مصاحبه های خود از اجرایی شدن آنها در سفر هفته جاری رئیس جمهور خبر می دهند نیز سابقه و عقبه خاصی دارند که قبل از هرگونه اقدام در مورد آنها خوب است استاندار محترم نگاهی به گذشته داشته باشد و با همه جانبه نگری شاهد برخی کارهای تکراری و موازی کاری نباشند.
در سفر پیش روی رئیس جمهور و هیئت دولت به قم چند موضوع مهم باید مد نظر قرار گیرد که به صورت اختصار به آنها اشاره می‌کنیم؛توسعه زیرساخت‌های زیارتی و توریست و افزایش ماندگاری و اقامت مسافر و زائر، در گذشته دو نقطه در شهر قم بابت این موضوع جانمایی شده ولی همانگونه که در بالا عنوان شد نگاه کارشناسی بر روی آنها بسیار کمرنگ به نظر می‌رسد و تاکنون نیز فایده قابل توجهی برای استان نداشته‌اند و در اين مقاله هم جای بررسی آنها نیست و در فرصت مناسب آن شاء الله به آنها پرداخته خواهد شد، ایجاد زمینه بهره‌برداری بخش صنعت استان از شبکه حمل و نقل ریلی به صورت باری و مسافربری، توسعه اراضی شهری قم که بتوان با استفاده از آنها از عمودی‌سازی شهر قم جلوگیری و حاشیه‌ها و مشکلات اجتماعی و فرهنگی شهر را کاهش داد، ارائه برنامه برای توسعه متوازن تمام نقاط شهر قم، اجرای طرح‌های بیابان زدایی با هدف کاهش آلایندگی هوای شهر قم، راه‌اندازی کمربند جدید شرق به غرب و شمال به جنوب قم، توسعه صنایع خانگی با محوریت تولید بدون کارخانه، توسعه مراکز فرهنگی در محلات و مناطق شهری، توسعه لکه‌های صنعتی و نواحی صنعتی در مناطق مستعد صنایع تبدیلی و کشاورزی، استفاده از ظرفیت بومی مناطق روستایی شهری قم در ایجاد اشتغال پایدار و کمک به معیشت خانواده
