عملیات «سپر فرات و شاخه زیتون» و اکنون «چشمه صلح» تلاشهای ترکیه برای دور کردن کردها از مرزهای خود است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با این عملیات که دورنمای مشخصی برای آن متصور نیست، وارد بازی خطرناکی در سوریه شده است.
بر اساس قوانین بین المللی، برای ایجاد منطقه امن در خاک یک کشور، نیاز به مصوبه شورای امنیت سازمان ملل است، ولی ترکیه هیچگونه مجوزی از این نهاد بین المللی برای پیشبرد برنامه هایش ندارد و این اقدام نقض حاکمیت سوریه تلقی میشود که درنهایت به درگیری با نیروهای سوریه میانجامد.
حمله ارتش ترکیه به مناطق کردنشین شمال شرقی سوریه، موجی از نگرانیهای منطقهای و بینالمللی را دامن زده است. یکی از این نگرانیها، افزون بر احتمال کشته شدن غیرنظامیان و آوارگی مردم، خطر تقویت گروه تروریستی داعش در منطقه است.
عملیات ترکیه اندکزمانی پس از اعلام تصمیم رئیس جمهوری ایالات متحده مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از این منطقه آغاز شد. آمریکا اما تقویت داعش در سایه این حمله را از جمله خطوط قرمز خود اعلام کرده است؛ اما خطر جان گرفتن دوباره داعش در سوریه تا چه حد جدی است؟
کردها نیروهای خود را در حال حاضر برای جبهه ترکیه نیاز دارند و به همین دلیل نیز گشتهای آنان و حضورشان در پایگاههای رقه کمرنگتر خواهد شد.
چنین وضعیتی این خطر را افزایش میدهد که ۱۰ هزار زندانی تروریست بتوانند از زندانها بگریزند و با استفاده از وضعیت کنونی به همراه ۷۰ هزار تن از اعضای خانوادههایشان خلافت خود را بازسازی کنند. یک احتمال دیگر نیز سرازیر شدن این افراد به اروپاست.
در این میان در مورد مسئولیتپذیری ترکیه در قبال تروریست های زندانی، در مقایسه با حساسیت کردها در قبال این زندانیان، تردیدهای جدی وجود دارد. آنکارا در این خصوص پرونده خوبی ندارد. تروریست ها در زمان برقراری "خلافت اسلامی" بهراحتی از خاک ترکیه برای رسیدن به مناطق تحت کنترل داعش استفاده میکردند.
به گفته نویسنده هفتهنامه "دی تسایت"، اگر کنترل بازداشتگاههای داعشیها که اکنون در اختیار کردهاست، به دست ترکیه بیفتد، ممکن است سرویس امنیتی این کشور که سالها با داعشیها مخفیانه همکاری کرده، اینک نیز آنها را آزاد کرده و از آنها برای مبارزه با کردهای سوریه استفاده کند.
گفته میشود هم اکنون نیز دستکم ۴۰ تروریست، از جمله چند فرمانده پیشین داعش، در کنار ارتش ترکیه میجنگند. رهبران کردهای سوریه نیز در این میان اعلام کردهاند که در شهر قامشلی، واقع در شمال شرقی سوریه، زندانی بر اثر یک بمباران تخریب شده که در آن تروریستهایی خارجی از ۶۰ ملیت نگهداری میشدهاند.
مقداد رحیمی