حال حیات وحش در مازندران خوش است و آوای انواع گونه‌های نادر و روبه انقراض در گوشه و کنار طبیعت سبز و جنگل های هیرکانی به گوش می‌رسد.

اگرچه نامی و نشانی از برخی گونه‌های رویایی و منحصر به فرد حیات وحش شمال و جنگل‌های هیرکانی نیست اما روزنه‌های امید برای احیای نسل برخی از گونه‌های رو انقراض باز شده و مازندران به مرکز تکثیر گونه‌هایی نظیر گوزن زرد تبدیل شده است.

خرس قهوه‌ای، گوزن زرد و مرال یا شوکا، تشی، پلیکان، درنای خاکستری، عروس غاز و غیره از جمله گونه‌هایی است که می‌توان رد پای آن را در مازندران دید. حدود ۵۰۰ گونه جانوری دوزیستان پرندگان، ماهی‌ها و پستانداران در مازندران زیست می‌کنند و این استان کلکسیونی از گونه‌های مختلف حیات وحش محسوب می‌شود.

زیست گونه‌هایی نظیر خرس قهوه‌ای، مرال و غیره در کوهستان ها و مناطق جنگلی بر غنای زیست بوم استان افزوده و نگرانی درباره انقراض این گونه‌ها را کاهش داده است.

آمارهای محیطی و نتایج سرشماری‌ها نیز نشان از رشد و تنوع حیات‌وحش در مازندران دارد، ۳۵۰ گونه پرندگان، ۶۳ گونه پستانداران، ۲۸ گونه مارسمی و نیمه سمی، ۱۷۰ گونه مارمولک و سوسمار و ۹ گونه دوزیستان در حیات‌وحش استان زیست می‌کنند.

۳۵۰ گونه پرندگان، ۶۳ گونه پستانداران، ۲۸ گونه مارسمی و نیمه و سمی، ۱۷۰ گونه مارمولک و سوسمار و ۹ گونه دوزیستان در حیات‌وحش استان زیست می‌کنند

علی جعفری یکی از دوستداران محیط زیست و حیات وحش با بیان اینکه به دلیل تخریب و دست اندازی طبیعت نسل بسیاری از گونه‌های جانوری و زیستی از بین رفته است، گفت: با این حال هنوز می‌توان رد برخی از گونه‌های نادر را در زیستگاه‌های استان مازندران دید.

وی با بیان اینکه تالاب‌ها و دشت‌های استان محل زیبایی برای پرنده نگری به شمار می‌روند، یادآور شد: حضور گونه‌های مختلف پرندگان در زیستگاه‌های تالابی استان در فصل پاییز و زمستان این استان را برای پرنده نگری بیش از هر جای دیگر مستعد می‌کند.

وی با بیان اینکه تصاویری که از خرس و مرال و گوزن در زیستگاه‌های استان منتشر می‌شود حکایت از آن دارد که حال این گونه‌ها خوب است، گفت: باید برای صیانت از زیستگاه‌ها و حیات وحش همه مردم وارد میدان شوند.

خرس قهوه‌ای از جمله گونه‌هایی است که در زیستگاه‌های مازندران وجود دارد و جمعیت آن از غرب تا شرق استان پراکنده است. علی اکبر ایمانی محیط بان نمونه مازندران که مشغول صیانت از حیات وحش است، با اشاره به ثبت تصاویر متعدد از حضور خرس قهوه‌ای در زیستگاه‌های استان، گفت: تاکنون موفق شدم تصاویر قابل توجهی از حضور و زیست این گونه جانوری را در زیستگاه‌های استان را ثبت کنم.

وی با بیان اینکه مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع سوادکوه از زیستگاه‌های این حیوان به شمار می‌رود، گفت: در این منطقه نیز تصاویری از حضور خرس قهوه‌ای را توانستم ثبت کنم.

آوای شوکا و مرال نیز در زیستگاه و حیات وحش مازندران شنیده می‌شود و نبض زندگی برای این گونه‌های نادر به خوبی می‌زند، بیشتر گسترده زیست این گونه در پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه و منطقه حفاظت شده البرز مرکزی است و شمار این گونه شناسایی شده بیش از ۶۰۰ رأس تخمین زده می‌شود.

تکثیر گوزن زرد در پناهگاه حیات وحش ساری

کورس ربیعی رئیس اداره نظارت بر حیات وحش مازندران در گفت وگو با بیان اینکه برنامه تکثیر و حفاظت گونه گوزن زرد در پناهگاه حیات وحش سمسکنده و تنکابن با تدابیر سختگیرانه انجام می‌شود گفت: کار تکثیر مرال‌ها در این پناهگاه‌ها انجام می‌شود.

وی همچنین از گوزن به عنوان گونه جانوری با ارزش جنگل‌های هیرکانی و نماد تنوع زیستی مازندران یاد کرد و گفت: مرال یا گوزن بزرگترین گوزن بومی ایران است که خوشبختانه با توجه به زیستگاه مناسب و وسیع از خطر انقراض خارج شده است.

هر ساله برای تکثیر گونه‌های نادر گوزن زرد ایران و تنوع زیستی آن تعدادی از مرال ها از پناهگاه‌های مازندران زنده گیری و به دیگر مناطق کشور منتقل می‌شوند و امسال تاکنون ۱۳ رأس گوساله گوزن زرد از ساری به لرستان منطقه شده است.

انتقال گوزن از ساری به لرستان

عطاء الله کاویان مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران از انتقال شش رأس گوزن زرد ایرانی از پناهگاه حیات وحش دشت ناز به مرکز نگهداری و تکثیر خرم آباد خبر داد و گفت: این طرح در راستای تعدیل جمعیت گوزن زرد ایرانی اجرا شد و این وحوش زنده گیری و منتقل شدند.

وی با اشاره به پناهگاه حیات وحش دشت ناز که مرکز پرورش و نگهداری گوزن زرد ایرانی است، اظهار کرد: سال گذشته، ۹ رأس گوساله گوزن زرد در این منطقه حفاظت‌شده متولد شدند و در سال جاری نیز تعداد زایش گوزن زرد به ۹ رأس رسید.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران گفت: سال گذشته، ۱۴ رأس گوزن زرد ایرانی به خرم آباد و ارومیه انتقال داده شدند و این انتقال در چارچوب تعدیل جمعیت گوزن زرد به علت متناسب‌سازی نسبت جمعیت به فضای نگهداری در پناهگاه حیات وحش دشت ناز و زاد و ولد عالی صورت می‌گیرد.

عرصه‌های جنگلی و زیستگاه‌های مازندران پناهگاه و مامن گونه‌های حیات وحش متعددی است و اتخاذ تدابیر لازم از جمله ممنوعیت صدور پروانه شکار و برخورد با متخلفان برای حفاظت این زنجیره‌های ارزش طبیعی ضروری به نظر می‌رسد.