روزنامه شاخه سبز گزارش می دهد؛
شاخه سبز--هیفاء پردل - با توجه به اقلیم خاص استان کاشت قم ظرفیت خوبی در تولید پسته دارد از این جهت مرکز تحقیقات و مرکز آموزش کشاورزی را بر آن داشت تا طی تحقیقات موفقی از ضایعات پوست پسته خوارک دام تولید کند.
شاید وقتی نام قم برده شود همه قم را تنها با نماد زیارت و گردشگری مذهبی و برند سوهان بشناسند غافل از این که در دل این استان کوچک که با کمبود منابع آبی و اقلیم شکننده و خشکی روبرو است از استان های پیشرو در زمینه تولید پسته و حتی برخی محصولات باغی و زراعی است .
از سویی در قم سالانه بیش از ۳۰ هزار تُن گوشت قرمز و ۱۸۰ هزار تُن شیر تولید می‌شود که نشان‌دهنده ظرفیت بالای این استان در حوزه دامپروری است ، هم چنین با توجه به ظرفیت بالای دامپروری و تولید قابل توجه محصولات دامی در قم، این استان یکی از مناطق مهم بارانداز دام در کشور است و دام بسیاری از استان‌ها برای قیمت‌گذاری، فروش و کشتار به قم آورده می‌شود و وجود منطقه دامشهر دراین استان نشان از این ظرفیت دارد.
با توجه به وجود دامشهر و حضور این تعداد دام و دامداری برآورده ساختن خوراک دام همواره موضوعی بوده که همواره در نرخ و نوسانات محصولات پروتئینی تاثیر منفی گذاشته است .
در تابستان سال 1401 وقتی دولت سیزدهم برای جراحی اقتصادی تصمیم گرفت یارانه را از خوراک و نهاده دام حذف کند با این خبر کوتاه از سوی رسانه ها با افزایش چند برابری خوراک دام روبرو شدیم .
تا جایی که برخی دامداران ورشکست و پای برخی سودجویان هم در این معرکه باز و شبانه دام های زنده را برای قاچاق روانه کشورهای همسایه کردند در این میان مصرف کننده نگون بخت از آن زمان تاکنون برای خرید یک کیلو گوشت می بایست هزینه های هنگفتی را پرداخت کند.
لذا هر اندازه که در تامین خوراک و نهاده دامی خودکفا باشیم و بتوانیم نهاده ارزان را در اختیار دامداری قرار دهیم می توانیم شاهد تعادل در فرآورده های دامی باشیم و از سویی از خروج ارز هم جلوگیری می شود به همین دلیل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان که تحقیقات و پژوهش های مطلوبی را در کارنامه خود دارد را بر آن داشت که در زمینه تولید خوراک دام از ضایعات پوست پسته تحقیق کند.
در جریان تحقیقاتی که به‌منظور بررسی امکان استفاده از پوست پسته به عنوان خوراک دام در یکی از دامداری‌های استان قم انجام گرفت، مشخص شد این روش صد در صد جواب می‌دهد و تفاوت معنا داری میان استفاده از این جیره غذایی با جیره غذایی معمول دامداری‌ها، در رشد دام‌ها وجود ندارد.
تحقیقی برای ارزآوری وتولید خوراک دام
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم در گفت وگویی اختصاصی با خبرنگار روزنامه شاخه سبز با اشاره به این تحقیق مهم می گوید: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری در ارتباط با حمایت از تولید ملی و دانش بنیانی کردن محصولات این مرکز با در نظر گرفتن ظرفیت تولید پسته در این استان و توجه به ظرفیت‌های جدید همچون استفاده از پوست پسته برای تامین خوراک دام، اقدام به انجام این پژوهش کرده است .
مسعود ترابی می افزاید: در جریان تحقیقاتی که به‌منظور بررسی امکان استفاده از پوست پسته به عنوان خوراک دام در یکی از دامداری‌های استان قم انجام گرفت، مشخص شد این روش صد در صد جواب می‌دهد و تفاوت معنا داری میان استفاده از این جیره غذایی با جیره غذایی معمول دامداری‌ها، در رشد دام‌ها وجود ندارد.
به گفته وی؛ در حال حاضر امکان حضور و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای ایجاد واحدهای تولید و فرآوری خوراک دام از پوست پسته در استان قم فراهم شده‌است؛ در ۲۰ هزار هکتار از مزارع قم پسته کشت می‌شود که چیزی حدود ۸ هزار هکتار آن بارور است اگر در این استان سالانه ۱۰ هزار تن پسته تولید شود ۷۰ درصد آن پوست پسته است که دورریز می‌شود که می‌تواند خاک را آلوده کند ولی می‌توان از آن برای تولید خوراک دام استفاده کرد.
پژوهشی که نیاز به حمایت دارد
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم در ادامه می افزاید: چند سالی است که در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم در زمینه تولید خوراک دام از پسماند پوست پسته تحقیقات و پژوهش‌های مهمی صورت گرفته که اکنون به مرحله ترویجی و اجرایی رسیده است؛ طرحی که به موجب آن خوراک دام از پسماند پوست پسته تهیه می‌شود.
وی عنوان می کند: وقتی برای نخستین بار این طرح در یک واحد پرواری گاوداری در دامشهر اجرا شد دام‌ها با رغبت از این خوراک استفاده کردند و موجبات رضایت دامدار را به همراه داشته است این طرح اگر مورد حمایت مسئولان قرار گیرد، می تواند انقلاب عظیمی در تولید دام و نهاده دامی و از سویی صنعت دامداری کشور ایجاد کند.
ترابی می گوید: یکی از اصلی‌ترین موارد مورد غفلت شده در کشاورزی در کشور بهره‌گیری از پسماند محصولات کشاورزی برای تهیه خوراک دام است .
اگر ما سالانه ۲۳ میلیون تن خوراک دام نیاز داشته باشیم و در مقابل حدود ۲ و نیم تا ۳ و نیم تن پسماند کشاورزی تولید می‌شود که برای تولید هر کیلوگرم آن چقدر آب هزینه می‌شود ، ولی متأسفانه دورریز می‌شود که اگر وارد چرخه دام شود مانند طرح‌هایی که در بهره‌وری آب مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌تواند در خوراک دام هم صرفه‌جویی و به کاهش تورم که شعار سال است ختم شود.
به گفته این مسئول؛ در قم مأموریت ما در چند شاخه تقسیم‌بندی شده و وظیفه اصلی ما پژوهش در حوزه‌های منابع طبیعی، کشاورزی و علوم دامی است. در ابتدا ما مشکلات در سطح استان را رصد می‌کنیم تا مشکلات کشاورزی را برطرف کنیم سالانه بین ۳۰ تا ۴۰ طرح تحقیقاتی در استان قم اجرا می‌کنیم و نتایج آن در جهاد کشاورزی اجرا می‌شود؛ برای حفظ منابع پایین در آب و خاک ما فعالیت‌های تحقیقاتی مطلوبی داریم؛ قم یک استان خشک و کویری است و با اقلیم شکننده‌ای که دارد باعث بحران گرد و غبار است که ما باید گیاهانی که با این اقلیم سازگاری دارند را ترویج کنیم تا از این تهدیدها جلوگیری شود.
جایگاه مطلوب قم در صنعت دامداری
رئیس جهاد کشاورزی استان قم با اشاره به جایگاه قم در صنعت دامداری می گوید: استان با دارا بودن حدود هفت‌هزار واحد دامپروری .از مهمترین قطب‌های پرورش دام کشور به شمار می‌آید .
سالانه بیش از 30 هزار تن گوشت قرمز و 180 هزار تن شیر در قم تولید می شود از سویی ظرفیت بالای دامپروری و تولید قابل توجه محصولات دامی در قم، این استان یکی از مناطق مهم بارانداز دام در کشور است و دام بسیاری از استان‌ها برای قیمت‌گذاری، فروش و کشتار به قم آورده می‌شود.
محمدرضا حاجی رضا می افزاید: دامپروری در قم سابقه‌ای بسیار طولانی دارد و دامپروران به خوبی می‌دانند که چگونه دام خود را با توجه به شرایط خاص آب‌وهوایی این استان پرورش و محصولات غذایی مورد نیاز مردم را از این طریق تولید کنند ، در ارتباط با حوزه تولیدات دامی به دنبال استفاده از جدیدترین فناوری‌های موجود در صنعت دامپروری به منظور بالابردن سطح کمی و کیفی محصولات این حوزه و تامین امنیت غذایی مردم هستیم.
به گفته وی؛ بیش از ۱۴ هزار بهره‌بردار در زمینه تولید محصولات کشاورزی در قم فعال هستند، همچنین میزان متوسط تولید بخش کشاورزی این استان در سال ۸۵۰ هزار تن در زمینهٔ محصولات زراعی، باغی، دامی، شیلات و گلخانه‌ای است.
تولید پسته بارور در کویر قم
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم می گوید: 14هزار هکتار باغ پسته در قم موجود است که در این میان 8 هزار و ۵۰۰ هکتار به باردهی رسیده و پیش بینی می‌کنیم امسال 7 هزار و ۵۰۰ تُن پسته در این استان تولید و به بازار عرضه شود تولید ارقام مختلف پسته به‌خصوص رقم اکبری که به دلیل طعم خوب و کیفیت بالا دارای علاقه‌مندان بسیاری است و توسعه کشت پسته در قم اقدامی موفقیت آمیز می‌باشد و این محصول سازگاری مناسبی با شرایط خاص آب و هوایی این استان دارد.
محمد علی سلامی می افزاید: علاوه بر هدف‌گذاری صورت گرفته برای افزایش ظرفیت تولید پسته در استان، اقدام‌های لازم برای فرآوری پسته خام برداشت شده از باغ‌های قم نیز در جریان است تا ارزش افزوده بیشتری برای بهره‌برداران این محصول در استان ایجاد شود بیشتر باغ‌های پسته استان قم در بخش مرکزی مناطق قمرود و قنوات و همچنین اطراف جاده قم - تهران و قم - کاشان واقع شده‌اند و حدود یک‌هزار و ۵۰۰ نفر از کشاورزان و بهره‌برداران بخش کشاورزی استان در زمینه تولید این محصول و فرآوری آن فعالیت می‌کنند .
گفتنی است؛حال با توجه به این که قم هم در حوزه تولید پسته ظرفیت خوبی دارد و هم در زمینه دامداری با بهره گیری از پژوهش تولید خوراک دام با بهره گیری از ضایعات پوست پسته که در سال درصد قابل توجهی به صورت دورریز در این استان وجود دارد می توان هم در زمینه تولید نهاده خودکفا شویم و صنعت دامداری که بسیاری از دامداران به دلیل خوراک دام ورشکست شده و تاثیری در قیمت گوشت مصرفی مردم در بازار داشته بهبود خواهد یافت و ازسویی جلوی خروج ارز را خواهد گرفت البته اگر مسئولان اجرایی عنایتی به این پژوهش داشته باشند...
