هیفاء پردل- قبرستان بقیع یکی از آثار تاریخی از صدر اسلام است. بقیع به عنوان زمینی در حاشیه بخش مرکزی یثرب پیش از اسلام، گورستان مردم این شهر بود و پس از اسلام نیز به عنوان مهمترین گورستان مدینه شناخته شد، در طول قرون مختلف اسلامی، مدفن صحابه، تابعین، همسران و فرزندان پیامبر(ص) و مهمتر از همه چهارتن از امامان شیعه بوده و از این رو محل زیارت تمامی زائران مدینة منوره است.
طبق آن چه که در منابع تاریخی و کتب مهم تشیع و هم چنین مطالبی که در کتب بزرگان تشیع گردآوری شده است ؛ در طول چهارده قرن گذشته و از زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) بقیع مورد توجه مسلمین و بالاخص شیعیان بوده و همواره سعی می کردند آنرا آباد نگه دارند و در تکریم آن می کوشیدند و همچنین بر قبور ائمه(علیهم السلام) و مدفونین در آن قبه و بنا می ساختند که تا حدود یک قرن پیش هم این بناها وجود داشتند.
در طول تاریخ بشری حکام و دولت های ظالمی حکمرانی کرده اند که مغلیان از جمله جکومت های وحشی در طول تاریخ بوده است که آثار فرهنگی و علمی و کتب مسلمانان را آتش زده اند اما همین حکومت مغول هرگز به خود اجازه ندادند به قبرستان مهم بقیع دسترسی و آن را تخریب نمایند و با توجه به این که غیر مسلمان و خویی وحشی داشتند به ائمه بقیع احترام می گذاشتند اما خط انحرافی وهابی که غرق در جهالت و کینه ای دیرینه نسبت به ائمه اطهار (ع) داشتند در 8 شوال سال 1344 قمری اقدام به تخریب این قبرستان مهم و تاریخی جهان اسلام کردند.
به حق وهابیت بنیانگذار تخریب قبور هستند و این فکر انحرافی در میان آن دسته از جاهلان اهل سنت ترویج و ماندگار مانده است زمانی که وهابیان و آل سعود بر حجاز و شهرهایی از مکه و مدینه تسلط یافتند با همین اعتقادات انحرافی خود که مخالف اسلام اصیل و خط ائمه و معصومین می باشد در اقدامی ننگین قبور ائمه ما را تخریب و این حادثه دردناک ترین حادثه تاریخ معاصر برای جهان تشییع به شمار می رود.
وهابیان که پیروان محمد بن عبدالوهاب می باشند و همچنین از عقاید و نظرات ابن تیمیه متاثر هستند دارای عقاید و تفکراتی هستند که بر اساس آن عقاید نمی توان بر روی قبور قبه و بارگاه ساخت و همچنین نمی توان به انبیاء و اولیاء و صالحان توسل کرد با کینه ای که از تشیع و اهل بیت (ع) علیهم السلام را داشتند این اقدام را انجام دادند وآنها حتی ویران کردن قبر مطهر رسول اکرم صلی الله علیه و آله را در برنامه های پلید خود داشتند که هرگز موفق نشدند.
قبرستان بقیع از لحاظ جایگاه برای مسلمانان بسیار حائز اهمیت بود و طبق روایات اسلامی مورد توجه پیامبر (ص) بود این قبرستان مهم ترین قبرستان مسلمانان بوده و مدفن چهار امام معصوم و هم چنین صحابه و تابعین بوده است و بقعه هایی بر این قبور مزین بوده است این قبرستان بعد از تخریب به زمینی مسطح تبدیل و به رغم تلاش های عالمان شیعه و به ویژه رایزنی ایران اسلامی برای ایجاد حداقل سایبانی بر روی قبرها این تلاش ها نتیجه ای نداده است.
اما این حادثه تلخ واکنش هایی از سوی علمای شیعه در طول تاریخ به همراه داشته که مهم ترین آن را می توان به واکنش سید ابوالحسن اصفهانی و عبدالکریم حائری یزدی و دیگر علمای شیعه را نام برد که از بزرگان و علمای حوزه های نجف و قم بودند و این واکنش به تعطیلی دروس حوزه و بازار ختم شد .
پس از آن سال ها سید حسین طباطبایی قمی مشهور به آیت الله قمی به دنبال بازسازی قبور بفیع پرداخت و وزارت امور خارجه در آن زمان برای تامین خواسته ایشان با عربستان سعودی مذاکراتی داشت حضرت امام خمینی (ره) هم این تخریب را نوعی کج روی ونافهمی دانستند آیت الله کاشف الغظا در نامه ای به عبدالله بن بلیهد هم گفت وگویی علمی باور شیعیان به توحید را متذکر ولی این گفت وگو بی پاسخ می ماند.
در تلگرافی به تاریخ اول خرداد ۱۳۰۵که از کاظمین به ایران ارسال شده است خبر تخریب بقیع توسط وهابیان در ایران منتشر می‌شود. تیمورتاش وزیر دربار پهلوی در نامه‌ای به تاریخ هفتم خرداد ۱۳۰۵ خطاب به رضاشاه ضمن اشاره به دستور وی جهت پیگیری قضیه ناگوار اعتاب بقیع، اعلام می‌کند که مقرر شده است کمیسیونی متشکل از روحانیون و رجال درجه اول تشکیل شود.
اما واکنش ها تا بعد از انقلاب اسلامی ادامه می یابد و هر اقدامی برای ساماندهی قبرستان بقیع پیگیری می شود مرجوم حجه الاسلام ری شهری که مسئولیت حج و زیارت را داشت خاطراتی را عنوان می کند مبنی بر این که در سال 70 هیاتی با حضور رضایی؛شریعتمداری و محسن شریفی عازم عربستان می شود تا مسئله بقیع را مطرح کند اگر هم دولت سعودی قصد بازسازی ندارد دست کم بر نظافت و تکریم آن همکاری کند و یا این که درب آن را به روزی زائران ایرانی گشوده شود.
در همین ایام دکتر ولایتی به عنوان وزیر خارجه دومین دیدار خود را نیز با ملک فهد انجام داد که طی آن، مسئله بازسازی بقیع با توجه به وضعیت نامناسبی که برای آن به وجود آورده بودند، مطرح شد، به ویژه آن که آقای هاشمی رفسنجانی نیز در این باره گفته بود: «دوست دارم این جا در دوران ریاست جمهوری من ساخته شود». بر این اساس در آن ملاقات، دکتر ولایتی با طرح مسئله قبرستان بقیع ضرورت سر و سامان دادن به آن را مطرح می‌کند و فهد نیز انجام برخی تغییر و تحولات در آنجا را می‌پذیرد و تا حد اندکی این خواسته ها انجام شد.
کتاب های مختلفی در ارتباط با این حادثه تالیف شده است و در سال‌های اخیر نیز به همت واحد بقیع شناسی پژوهشکده حج و زیارت آثار متعددی اعم از کتاب و مقاله علمی منتشر کرده است.
