دکتر عباس منصورنژاد
رئیس انجمن مراکز مشاوره و خدمات کارآفرینی
کارآفرینی تعاریف مختلفی دارد که قصد این نوشتار تمرکز برای مفاهیم نخواهد بود، اما عصاره و خلاصه ی مفهوم کارآفرینی را ژوزف شومپیتر در درک و بهره برداری بهتر از فرصت ها می داند.
غایت این نوشتار ارائه دو چالش و راه کار جهت توسعه ی فرهنگ کارآفرینی می باشد.(البته طبیعتا هم چالش ها و راه کارها فراوان می باشد اما به اقتضای یک نوشتار اینترنتی دو چالش و راه کار مطرح می گردد)
الف)آسیب شناسی :
1)عدم وجود نگاه سیستمی به مقوله ی کارآفرینی:
سیستم به معنای اجزای به هم مرتبطی که با یک هدف مشخص در کنار یکدیگر فعالیت می نمایند.اگر هر یک از اجزای سیستم کار خود را به درستی انجام ندهند،برآیند سیستم نمی تواند اثر بخش و تاثیر گذار باشد.به صورت مختصر برخی از این اجزا عبارتند از :نهادهای مالی(سرمایه گذاران خطر پذیر،فرشتگان کسب و کار و بانک ها)،نهادهای پشتیبان(دانشگاه ها،سازمان های دولتی تنظیم کننده ی روابط اقتصادی و صنعتی،مراکز رشد و پارک های علم و فناوری و غیره) و فرآیندهای کارآفرینی(نرخ ایجاد کسب و کار،تعداد کارآفرینانی که در چند کسب و کار دست به کارآفرینی می زنند یا میزان تمایل به کارآفرینی) می باشند.
ذی نفعان مذکور می بایست به صورت بهینه و هماهنگ با یکدیگر به تعامل بپردازنددر سطح ملی شاهد هستیم که فعالیت ها گاه جزیره های و غیر هدفمند می باشد .نتیجه ی آنکه کشور عزیزمان با وجود ظرفیت های ویژه در حوزه ی کارآفرینی،نتوانسته است به جایگاه واقعی خود دست یابد.
گاها شاهد رشد کاریکاتوری بخشی از زیست بوم کارآفرینی هستیم.این رشد به حسب ظرفیت های یک بخش ایجاد می شود،اما چون این مسئله به صورت سیستمی و هدفمند نمی باشد،در نهایت نمی تواند اتفاقات موثری را رقم بزند.
بنابراین می بایست با برنامه ریزی های هدفمند و یکپارچه الگویی مناسب برای سیستمی کردن زیست بوم کارآفرینی را ایجاد نمود.
2. منابع انسانی
اصلی ترین عامل توسعه ی کارآفرینی منابع انسانی در لایه ی کارآفرینان و کارکنان می باشد.متاسفانه این مهم دچار چالش جدی شده است.
امروزه شاهد هستیم که مدیران صنایع به شدت از کمبود نیروی انسانی گلایه مند هستند.این فقدان نیرو فقط در لایه های متخصصین نمی باشد و حتی در لایه های کارگری نیز کمبود نیرو محسوس می باشد.عدم توجه ویژه به این مسئله به کاهش سرعت توسعه ی کارآفرینی می انجامد.
در جلسات استخدام نیرو شاهد این هستیم که به سختی نیروهای مورد نیاز مجموعه ها تامین می گردد.از مشکل جذب که بگذریم،نگهداشت و بهره وری نیروهای موجود نیز خود از مسائل بسیار مهم زیست بوم کارآفرینی می باشد.
حفظ کیفی نیروهای موجود در یک مجموعه از چالش هایی است که مجموعه ها با آن دست و پنجه نرم می کنند،اما گاها نگاه سنتی به مسئله ی مدیریت منابع انسانی در میان کارآفرینان به چشم می خورد.
ب)راه کارها
1)شبکه سازی:
شبکه سازی از جمله راهبردهایی است که زیست بوم کارآفرینی به شدت نیازمند آن می باشد.این شبکه سازی می بایست در لایه های مختلف این زیست بوم صورت گیرد.بخش خصوصی و بخش دولتی می بایست نگاه ویژه و هماهنگی به این موضوع داشته باشند.در این میان می بایست انتفاع اعضای شبکه مورد توجه قرار گیرد که شبکه های بتوانند به صورت مستمر به فعالیت خود ادامه دهند
برگزاری جلسات مستمر،رویدادهای استارتاپی،بازدیدهای هدفمند،ارائه نقش به انجمن ها و کانون های مرتبط از جمله راه کارهایی است که می تواند به موضوع شبکه سازی کمک نماید
2)رسانه:
مهم ترین ابزار برای ترویج فرهنگ کارآفرینی و شبکه سازی استفاده ی هدفمند و موثر از رسانه می باشد.
رسانه می تواند در جهت هماهنگی و بهبود عملکرد زیست بوم ایفای نقش نماید.متاسفانه با وجود ظرفیت های بالای کارآفرینی وبرندهای مطرح به دلیل عدم وجود رسانه ی قوی در این زیست بوم،زمینه های توسعه و برند سازی ایجاد نشده است.
بنابراین در حوزه ی کارآفرینی نیازمند فعالیت های ترویجی و تبلیغی هستیم.نیاز است روحیه و شاخص های مرتبط با کارآفرینی(نوآوری،ریسک کردن،خلق ثروت و...)از معبر رسانه تبلیغ گردد.نوجوانان در مدارس با این رویکرد و مسیر آشنا شوند تا به جای ملحق شدن به زنجیره ی شغل های بی ارزش به نگاه متعالی کارآفرینی علاقه مند گردند.\
