فاطمه مداح نظری_ انتخابات در نظام مردمسالار کارکردهای ممتازی دارد که اهمیت انتخابات و ضرورت توجه به آن را بیش از پیش آشکار میکند.
انتخابات یکی از نمادهای حاکمیت مردم در یک نظام سیاسی است. حضور و مشارکت بالای مردم در انتخابات گوناگون نماد رضایت آنها از حاکمیت و توانایی کارگزاران در مدیریت و اداره کشور است. افزایش رضایت و مشروعیت مردمی نظام سیاسی، اعتبار بینالمللی را برای کشور به همراه داشته و نظام را در مواجهه با تهدیدات و زیادهخواهیهای دشمنان توانا میکند. از سویی دیگر اعتماد به نفس و شجاعت مسئولان را برای تحقق برنامهها و پیشبرد برنامههای توسعه بالا برده، آنان را در برنامهریزی و تلاش همهجانبه برای ساختن کشور مصمم میکند.
آنچه به عنوان محور کلیدی بحث انتخابات میتوان مورد توجه قرار گیرد، مسئله «کارآمدی» است. کارآمدی تا آنجا در مسئله مدیریت کشور اهمیت دارد که میتوان شاخصهای برای مشروعیت داشتن یا مشروعیت نداشتن کارگزاران در نظام اسلامی قرار گیرد. حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای درباره نسبت بین کارآمدی و مشروعیت میفرمایند: «مشروعیت همه ما بسته به انجام وظیفه و كارآیی در انجام وظیفه است. بنده روی این اصرار و تكیه دارم كه بر روی كارآییها و كارآمدی مسئولان طبق همان ضوابطی كه قوانین ما متخذ از شرع و قانون اساسی است، بایست تكیه شود. هر جا كارآمدی نباشد، مشروعیت از بین خواهد رفت. اینکه ما در قانون اساسی برای رهبر، رئیسجمهور، نماینده مجلس و برای وزیر شرایطی قائل شدهایم و با این شرایط گفتهایم این وظیفه را میتواند انجام بدهد، این شرایط، ملاك مشروعیتِ برعهده گرفتن این وظایف و اختیارات و قدرتی است كه قانون و ملت به ما عطا میكند.»
از یك منظر میتوان گفت، همه ملاکها و معیارهایی که برای انتخاب كارگزاران نظام اسلامی مشخص شده، معطوف به کارآمدی است؛ یعنی وجود ملاکها و معیارها حتی در حاکم اسلامی نیز لازمه رسیدن به اهداف حکومت اسلامی است. وگرنه خداوند متعال در این فکر نبوده است که برای افراد یا تباری خاص یا طبقه خاص، شأنیتی متمایز از دیگران قائل شده و دیگران را به تبعیت از ایشان سوق دهد؛ چرا که در بحث حکومت اسلامی، مسئله اصلی، پذیرش مسئولیت است؛ مسئولیتی که قرار است کاری را به انجام رساند که همانا تحقق اهداف حکومت دینی باشد؛ وگرنه ذات مسئولیت در نظام اسلامی برای فرد مسئول، جایگاه و شأن خاصی به همراه ندارد؛ به همین دلیل حضرت امام(ره) میفرمایند: «اینجا صحبت از مقام نیست بلكه صحبت از وظیفه است.» معظمله بر این باور هستند: «اگر مردم، كارآمدی را در مسئولان كشور مشاهده كنند، اعتقادشان به آنها و به نظام اسلامی و اسلام روزبهروز بیشتر خواهد شد.»
ایشان تأکید دارند: «آنچه كه برای مردم در این انتخابات و همه گزینشهای ملی و انتخاباتها مهم است، این است كه سطح كارآمدی نظام روزبهروز ارتقا پیدا كند؛ این اساس مسئله است. اگر مردم دنبال رئیسجمهور یا دنبال نماینده مجلس میگردند یا دنبال دیگر كسانی هستند كه میخواهند آنها را با انتخاب تعیین كنند، در پی آن هستند كه انسانهای كارآمدی را بر اریكه مسئولیت بنشانند تا آنها بتوانند سطح كارآمدی نظام را افزایش بدهند و مشكلات مادی و معنوی مردم را حل كنند؛ این خواست مردم است. حالا گروهها و احزاب و عناصر سیاسی هم هر كدام نقطهنظرهایی دارند؛ آن نقطهنظرات برای خودشان است. مردم میخواهند كسانی مسئولیتها را بهعهده بگیرند كه دلسوز، با كفایت و كارآمد باشند. بحمدالله امروز كارهای زیادی شده؛ زیربناهای مهمی از كشور آمادهی بهرهبرداری شده است. بازوان قوی و باكفایت یك مسئول مؤمن و وفادار به آرمانهای انقلابـ كه آرمانهای مردم استـ خواهد توانست بسیاری از گرهها را باز كند؛ مردم دنبال این هستند.»
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) همواره در پیامها و سخنرانیهايشان بر اهمیت انتخابات و ضرورت مشارکت حداکثری ملت در انتخابات تاکید داشتند.
ايشان درباره اهمیت شرکت مردم در انتخابات میفرمایند: «این وظیفهای است الهی، وظیفهای است ملی، وظیفهای است انسانی، وظیفهای است که ما باید به آن عمل بکنیم، همهمان باید در انتخابات شرکت بکنیم.»(14/12/62)
امام خمینی(ره) درباره لزوم بالا بودن سطح مشارکت مردم میفرمایند: «شما چنانچه سطح رایتان از زمان سابق خدای نخواسته کمتر بشود، بوقهای تبلیغاتی خارج و شکست خوردههای فراری به خارج خواهند گفت که ایران از اسلام رو برگردانده و از جمهوری اسلامی روبر گردانده است» (7/7/60)