در گفتگو با کارشناس تاریخ اسلام مطرح شد
بی تردید یکی از گروه های نقش آفرین در نهضت عاشورا، زنان بودند. اگر اسلام با قیام امام حسین علیه السلام زنده است، سهم بزرگی از آن مربوط به زنانی است که تاریخ، مانند آن را کمتر دیده است.
زنان در کربلا نشان دادند که تکلیف اجتماعی، خاص مردان نیست، بلکه آنان نیز برابر وظیفه شرعی خود باید به جریان های اجتماعی توجه کنند و آنجا که مسئله حمایت از دین و اقامه حق، به میان می آید تنها با قیام آنان میسر می شود، در صحنه حضور یابند. در ادامه با حجت الاسلام محمدباقر مشکات کارشناس دینی و تاریخ اسلام درباره زنان عاشورایی مصاحبه ای انجام شده است که می خوانید:
زنان و نهضت عاشورا
حجت الاسلام مشکات گفت: زنان و مادران بسیاری بودند که نام آنان با حماسه تاریخی کربلا عجین شده است و در این مسیر از یاران تأثیرگذار امام حسین (علیه‌السلام) به شمار می‌روند. زنانی همچون ام‌البنین، رباب که اگر نبودند، شاید نهضت کربلا به ثمر نمی‌رسید و امروز شاهد زنده ماندن این قیام تاریخی و پیام‌های چند بُعدی آن نبودیم. ابعاد شخصیتی زنان عاشورایی و مادران کربلایی؛ بسیار گسترده و خاص است به طوری که آنان از جان و مال و فرزندان خود در مسیر اسلام و اهل بیت گذشتند تا دین خدا احیا شود و از وارد شدن لطمه به آن جلوگیری کنند.
وی بیان کرد: از جمعیت همراهان و وفاداران به امام حسین (علیه السلام) بیش از نیمی را زنان و بانوان تشکیل می‌دهند که همگی دارای خصلت ولایت پذیری بودند و این خصلت منحصر به فرد را از حضرت زینب (سلام الله علیها) آموخته بودند و این زنان نقش بسزایی در نشر و ماندگاری پیام حماسی عاشورا داشتند.
فداکار و شجاعت و مقاومت و صبر زنان عاشورایی
این ایده پرداز فرهنگی تصریح کرد: زنان عاشورایی زنانی بودند که در واقعه کربلا در کنار امام حسین (ع) و یارانش حضور داشتند و نقش‌های مهمی را ایفا کردند. این زنان فداکار و شجاع، با صبر و استقامت خود در برابر مصائب، درس‌های بزرگی از ایثار، شهادت، و وفاداری به دین را به بشریت آموختند.
حجت الاسلام مشکات بیان کرد: تعداد زنان و دختران حاضر در واقعه کربلا را در حدود یکصد نفر ذکر کرده اند. البته زنانی مجاهده مثل حضرت ام البنین (س) که با تربیت فرزندان صالح و همراهی آنان با امام حسین (ع)، بانوان عاشورایی قلمداد می شوند. برخی از برجسته‌ترین زنان عاشورایی عبارتند از:
حضرت زینب کبری (س): خواهر امام حسین (ع) و پرچمدار رسالت عاشورا پس از شهادت ایشان. زینب کبری (ع) شاخص ترین بانوی عاشورایی است که با خطبه‌های کوبنده خود در برابر یزید و یزیدیان، پیام خون شهدای کربلا را به جهانیان رساند. حضرت ام کلثوم (س): خواهر دیگر امام حسین (ع) و همراه زینب کبری (ع) در سفر اسارت از بانوان شاخص عاشورایی است. حضرت ام البنین (س): مادر چهار تن از شهدای کربلا، حضرت عباس (ع)، عبداللّه، جعفر و عثمان که با فرستادن فرزندان خود همراه امام حسین (ع) و صبر و رفتار فعالانه خود پس از عاشورا، نقش ماندگاری ایفا نمود. حضرت رباب (س): همسر امام حسین (ع) و مادر حضرت سکینه و عبداللّه بن الحسین (ع) از بانوان عاشورایی است. حضرت لیلی (س): لیلی بنت یعقوب مادر حضرت علی اکبر (ع) و مادر امام سجاد (ع) از بانوان عاشورایی به شمار می رود.
حماسه ماندگار
این کارشناس دینی اظهارداشت: علاوه بر این زنان نامدار، زنان دیگری مثل ام وهب نیز در واقعه کربلا حضور داشتند که هر کدام به نوبه خود نقش‌آفرینی کردند. این زنان با از خودگذشتگی و فداکاری، حماسه‌ای جاویدان را رقم زدند و نام خود را در تاریخ ثبت کردند.
وی گفت: به موضوع نقش زنان عاشورایی در واقعه کربلا باید به تفصیل پرداخت، پرستاری از مجروحان و مراقبت کودکان و سالخوردگان تا آب‌رسانی به تشنه‌گان تا صبر و تحمل و شکیبایی فوق العاده در مصایب کربلا، تا سخنرانی، روشنگری و افشاگری و رساندن پیام مظلومیت امام حسین (ع)، نشان از نقش آفرینی جدی بانوان عاشورایی است.
نقش های شاخص بانوان عاشورایی
حجت الاسلام مشکات اظهارداشت: یکی از نقش های شاخص بانوان عاشورایی، رعایت حجاب در سخت ترین شرایط صحنه کربلا و ترویج عملی فرهنگ عفاف و حجاب در واقعه عاشورا و پس از آن بود که از آنها الگو و معیار شایسته در این زمینه ساخته است. بنابرین حضور زنان در واقعه کربلا و همراهی با مردان در حماسه عاشورا حاکی از ایمان و عزم راسخ آنها و نشان‌دهنده نقش مهم و تأثیرگذار آنها در جامعه اسلامی است.
این کارشناس مذهبی گفت: این زنان با فداکاری و شجاعت خود، درس‌های بزرگی از ایثار، شهادت، حیاء و عفت و عزت نفس، وفاداری به دین و پیروی از ولی خدا را به بشریت آموختند و نام خود را در تاریخ جاودانه کردند.
راهکارهای الگوگیری از بانوان عاشورایی
وی درباره راهکارهای الگوگیری از بانوان عاشورایی در زمینه حجاب و عفاف بیان کرد:
۱. مطالعه و شناخت سیره و زندگی بانوان عاشورایی: با مطالعه زندگی و سیره بانوان عاشورایی، می‌توان به درک عمیق‌تری از اهمیت حجاب و عفاف در دین اسلام و نقش آن در زندگی یک زن مسلمان دست یافت.
۲. ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در خانواده و جامعه: می‌توان با ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در خانواده و جامعه، به نهادینه‌سازی این ارزش مهم در جامعه کمک کرد. این امر با ترویج گفتگو، آموزش و تشویق افراد به حفظ حجاب و عفاف صورت می‌گیرد.
۳. استفاده از الگوهای مناسب: می‌توان از الگوهای مناسب، مانند بانوان عاشورایی، برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه استفاده کرد. این امر با معرفی این الگوها به افراد و تبیین ویژگی‌های برجسته آنها صورت می‌گیرد.
۴. حمایت از حجاب و عفاف: می‌توان با حمایت از حجاب و عفاف در جامعه، به ترویج و نهادینه‌سازی این ارزش مهم کمک کرد. این امر با تهیه قوانین و مقررات مناسب، حمایت از حجاب در رسانه‌ها و فضاهای عمومی و تشویق افراد به حفظ حجاب صورت می‌گیرد.
۵. توجه به ابعاد مختلف حجاب و عفاف: حجاب و عفاف فقط به پوشش ظاهری محدود نمی‌شود، بلکه شامل ابعاد دیگری مانند اخلاق، گفتار و رفتار نیز می‌شود. بانوان عاشورایی در تمام ابعاد زندگی خود، حجاب و عفاف را رعایت می‌کردند و الگوی کاملی از یک زن مسلمان بودند.
۶. استفاده از ابزارهای نوین: در دنیای امروز، ابزارهای نوین و متنوعی برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف وجود دارد. می‌توان از این ابزارها برای معرفی سیره و زندگی بانوان عاشورایی و ترویج ارزش‌های حجاب و عفاف در جامعه استفاده کرد.
۷. مشارکت فعال بانوان: بانوان می‌توانند نقش مهمی در ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه ایفا کنند. با حضور فعال بانوان در عرصه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی، می‌توان به نهادینه‌سازی این ارزش مهم در جامعه کمک کرد.
۸. توجه به نسل جوان: نسل جوان، آینده‌سازان جامعه هستند و توجه به آنها در زمینه ترویج فرهنگ حجاب و عفاف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. می‌توان با استفاده از روش‌های مناسب و جذاب، فرهنگ حجاب و عفاف را به نسل جوان آموزش داد.
الگوگیری از زنان عاشورایی
وی گفت: با الگوگیری از بانوان عاشورایی و تلاش برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه، می‌توان به ایجاد جامعه‌ای پاک، سالم و با هویت اسلامی کمک کرد.
این ایده پرداز فرهنگی تصریح کرد:زنان عاشورایی الگوهایی هستند که باید از آنان در عصر کنونی الگوبرداری کرد و همچون آنان از خصلت‌های ولایت پذیری، صبوری، استواری و گذشت بهره مند شویم. این زنان در هر دوره‌ای الگو خواهند بود و نام، یاد و رفتار آنان در تاریخ ماندگار خواهند بود.
