روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، فرصتی را برای مراكز علمی، دولت ها، جوامع و اهالی دانش، پدید می آورد تا درباره ی توسعه و صلح كه در زمره ی مهم ترین و اساسی ترین مفهوم های اجتماعی است، به گفتگو بپردازند و جنبه های گوناگون آن را بررسی كنند.
جهان برای پایان دادن به جنگ در هر زمینه ای به افرادی نیاز دارد كه موضوع صلح، شالوده ی اصلی اندیشه ی آنها باشد. هدف مهم علم باید صلح و توسعه باشد اما توسعه ی علمی و اقتصادی به تنهایی، بدون در نظر گرفتن اخلاق به این نتیجه نخواهد رسید. این روز بیان می دارد كه علم باید بكوشد تا از درد و رنج بشر بكاهد و این امر میسر نخواهد شد مگر آن كه اخلاق در كنار دانش باشد.
علم و فناوری باید در مسیر زندگی بهتر، صلح و آرامش مورد بهره وری قرار گیرد و در كنار اخلاق و خرد بكوشد تا مشكلات جامعه بشری را كاهش دهد.
جوامعی كه در جهان كنونی از روش علمی بهره می برند، می توانند دیدگاهی مشترك برای نگاه به دنیای پیرامون خویش به دست آورند و بكوشند، بر اشتراك ها و توافق ها تمركز كنند و اختلاف ها را نادیده بگیرند تا به صلح حقیقی دست یابند.
برای دستیابی به جامعه ای توسعه یافته در تمامی زمینه ها باید از ارتباط میان دانش و جامعه بهره مند شد تا علم در ذهن همگان نفوذ كند و اندیشه ی علمی در میان مردم شكل بگیرد. در یك نگاه كلی، می توان دریافت كه توسعه و صلح بدون گسترش دانش و پیشرفت علم و بدون آموزش و برنامه ریزی امكان پذیر نیست.
هر چه علم در جامعه عمومی‌تر شود درك آن برای تمامی مردم آسان‌تر خواهد شد و این گونه افراد می‌توانند در گسترش آن نقش مهمی داشته باشند، زیرا هنگامی كه دانش توسعه یابد و كاربردی شود، یك كشور خواهد توانست به توسعه و پیشرفت در بسیاری از زمینه ها دست یابد.
شعار این روز در سال جاری«پژوهش بیشتر، توسعه یافتگی بهتر» است. در واقع دستیابی به راه حل های پایدار برای آینده در سطح جهانی و منطقه ای به خلاقیت و پیشرفت در دانش نیاز دارد تا بدین شكل آینده ای استوار و پاینده برای بشر شكل بگیرد و موضوع های گوناگونی همچون مسایل اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و ... بررسی و بُعدهای مختلف اخلاق و مسوولیت انسان
نظر امام خمینی در مورد علم
دانش اندوزي از محورهاي مورد تاكيد بنيان گذار نظام جمهوري اسلامي ايران محسوب مي شود كه به اقتضاي نگاه معنوي و تعالي نگر خويش، به پيروي از آموزه هاي اسلامي و پيشوايان معصوم دين جايگاه رفيعي را براي دانش و جويندگان آن قائل بود، هر چند در اين ميان رعايت شروطي را همچون تربيت و تهذيب ضروري مي دانست.در برابر یكدیگر و نسل های بعدی آشكار شود.
صحيفه امام جلد 19
*در علم و تقوا كوشش كنيد كه عِلم به هيچ كس انحصار ندارد، علم مال همه است، تقوا مال همه است. و كوشش براي رسيدن به علم و تقوا وظيفه همه ماست و همه شماست...
مقام معظم رهبری معتقدند علم بدون اخلاق و دین علم در خدمت جاهلیت است
جبهه‌ی مقابل بعثت، جبهه‌ی جاهلیّت است. جاهلیّت را یک امر مربوط به یک مقطع تاریخیِ مشخّص و معیّنی نباید دانست که بگوییم آن روز پیغمبر در مقابل جاهلیّت قرار داشت و آن روز گذشت؛ جاهلیّت مخصوص آن روز نیست؛ جاهلیّت ادامه دارد، همچنان‌که بعثت ادامه دارد.
رگ رگ است این آب شیرین و آب شور
بر خلایق میرود تا نفخ صور
این دوجبهه‌ای در میان بشر هست؛ این جاهلیّتی که در مقابل بعثت پیغمبران است، به‌معنای نداشتن علم نیست؛ این جهل، جهل در مقابل علم نیست؛ گاهی علم در خدمت جاهلیّت قرار میگیرد، کمااینکه امروز این‌جور است. امروز در دنیا، دانش بشری پیشرفته است امّا در خدمت همان جاهلیّتی است که بعثت پیامبران برای زدودن آن جاهلیّت بوده است. این جاهلیّت نقطه‌ی مقابل عقل هدایت‌شده‌ی به‌وسیله‌ی پیامبران و پروردگار است. وقتی‌که بر زندگی بشر خِرد حاکم بود، آن‌هم خِردی که در زیر حمایت و در سایه‌ی هدایت پیامبران است، زندگی سعادتمند خواهد شد؛ باید دنبال این بود. آن‌روزی که این نباشد، خِرد بشری حاکم نباشد، شهوت و غضب حاکم خواهد شد؛ نفسانیّات حاکم خواهد شد. آن‌وقت است که بشر در کوره‌ی گداخته‌ای از بدبختی‌ها خواهد سوخت؛ همچنان‌که در طول تاریخ دیده‌ایم و امروز هم داریم مشاهده میکنیم.
مقداد رحیمی
