شاخه سبز- پلاستیک با ماندگاری بیش از ۵۰۰ سال در طبیعت یکی از دشمنان اصلی طبیعت است. بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست در تلاش است تا کیسه‌های پارچه‌ای جایگزین کیسه‌های پلاستیکی شود که به این منظور اواخر پارسال آیین‌نامه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تصویب و ابلاغ شد.

در روزگاران نه چندان دور پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها و حتی پدران و مادرانمان برای خرید از کیسه های پارچه ای استفاده می کردند، آن زمان در هر خانه ای یکی از این کیسه ها که بیشتر شبیه کیف دستی و پوشیده از دانه های ریز رنگی با طرح های مختلف بود بر دیوار آشپرخانه یا راهرو خودنمایی می کرد، طرح های مختلفی مانند باغ، انسان و طاووس روی این کیف ها نقش بسته بود که معمولا هم دانه های ریز رنگی آن به مرور کنده شده بود، یادش بخیر، زمانی که مادر این کیف را به دست می گرفت یعنی به زودی خوراکی های خوشمزه ای خریده خواهد شد و حالا فقط باید محل مخفی کردن آنها را پیدا می کردیم.

بعد از خرید و خالی شدن لوازم خریداری شده ، دوباره کیف در جای خود در دیوار آشپزخانه یا راهرو خانه جای می گرفت تا برای خرید بعدی در دست مادر خانه جای گیرد، اما امروز دیگر خبری از آن کیف دستی های رنگی نیست و جای آنرا کیسه های پلاستیکی گرفته که به بلای جان طبیعت و محیط زیست تبدیل شده اند، عمر مفید هر کیسه پلاستیکی حدود ۱۰ دقیقه است که در این مدت مسیر مغازه تا منزل را طی می کند و بعد از آن مستقیم وارد سطل زباله می شود، بگذریم که تعدادی از خانواده ها از آنها به عنوان کیسه زباله استفاده می کنند اما در نهایت آنهم وارد طبیعت می شود.

آمارها نشان می دهد که وضعیت ایران از لحاظ مصرف پلاستیک چندان خوب نیست، بر اساس آمارهای جهانی ایران جزو ۲۰ کشور اول دنیا در تولید زباله‌های ‌پلاستیکی است و سالانه حدود ۴ میلیون تن زباله پلاستیکی تولید می‌کند که از زباله‌های تولید شده در کشور نیم میلیون تن به کیسه پلاستیکی اختصاص دارد یعنی هر ایرانی روزانه به‌ طور متوسط سه کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند که ۹۶ درصد آن مستقیم وارد سطل‌های زباله می‌شود.

این در حالی است که زمان ماندگاری پلاستیک در طبیعت به بیش از ۵۰۰ سال می رسد و در این مدت منابع آبی و خاکی را آلوده می کند، بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست در صدد کاهش تولید و مصرف پلاستیک به عنوان پسماند برآمد که در این راستا آیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی اواخر سال گذشته تصویب و ابلاغ شد و در آن تاکید شد که با روش های عملی و تشویقی به سمت کیسه های سازگار با محیط زیست حرکت شود.

به عنوان یک مسئولیت اجتماعی، حذف کیسه های پلاستیکی در زمان خرید فرهنگ سازی شود و آحاد جامعه خود را در حفظ محیط زیست و حذف پلاستیک از آن مسئول بدانندبا توجه به اهمیت موضوع شعار امسال روز جهانی محیط زیست راه حل ها برای آلودگی پلاستیک تعیین شد که در راستای آن شعار محوری هفته محیط زیست هم نهضت ملی کاهش آلودگی های پلاستیکی در نظر گرفته شد. برای اینکه اهمیت موضوع بیش از پیش آشکار شود یکی از روزهای هفته محیط زیست ( ۲۰ خرداد ) محیط زیست، صنعت سبز، پسماند و پیشرفت پایدار دانش بنیان نامگذاری شد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: در گذشته مردم برای خرید از سبدهایی با قابلیت مصرف چندباره و یا کیسه های پارچه ای استفاده می کردند که قابلیت شستشو داشتند اما با تغییر سبک زندگی، سبدها و کیسه های پارچه ای خرید جای خود را به کیسه های پلاستیکی دادند و به مرور به یکی از موضوعات پرخطر در محیط زیست تبدیل شدند.

ایرج حشمتی افزود: سالیانه مقدار زیادی از این پلاستیک ها وارد منابع آب و خاک از جمله دریاها، دریاچه ها، رودخانه ها، جنگل ها و مراتع می شود و علاوه بر ایجاد انواع آلودگی بر زندگی موجودات زنده اثرگذار بوده و حیات آنها را دچار خطرات زیادی می کند.

وی ادامه داد: سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از عرصه های طبیعی در صدد کاهش مصرف پلاستیک و جایگزینی آن با کیسه های پارچه ای چند بار مصرف برآمد که در این مسیر اواخر سال گذشته آیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی تصویب و ابلاغ شد و در آن تاکید شده که تدبیری اندیشیده شود تا ۵ سال آینده تولیدکنندگان کیسه‌های پلاستیکی با ضخامت ۲۵ میکرون سالانه ۲۰ درصد تولیدات خود را کاهش و به سمت کیسه‌های سازگار با محیط زیست حرکت کنند.

حشمتی اظهار داشت: یکی از مهمترین موضوعات در این راستا، کاهش تولید پسماند در مبدا است، زمانی که تولید با کاهش تولید ضایعات و افزایش امکان بازیابی و بازیافت پسماندهای تولیدی همراه باشد گام اصلی و اولیه در راستای مدیریت پسماند برداشته شده است، از سوی دیگر مصرف صحیح مواد نیز امکان کاهش تولید پسماند را فراهم می کند که این موضوع نیاز به عزم ملی دارد که با همین رویکرد، شعار محوری هفته محیط زیست نهضت ملی کاهش آلودگی های پلاستیکی در راستای شعار روز جهانی محیط زیست راه حل ها برای آلودگی پلاستیک تبیین شده است .

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: به عنوان یک مسئولیت اجتماعی، حذف کیسه های پلاستیکی در زمان خرید فرهنگ سازی شود و آحاد جامعه خود را در حفظ محیط زیست و حذف پلاستیک از آن مسئول بدانند.

وی درباره روز جهانی محیط زیست گفت: از پنجم ژوئن ۱۹۷۲ و همزمان با برگزاری اولین اجلاس جهانی محیط زیست در استکهلم سوئد پیرامون مسائل محیط زیست انسانی و تشدید آلاینده ها و به دلیل وقوع این رخداد مهم، تاریخ فوق به روز جهانی محیط زیست نام گرفت، در شرایط فعلی، محیط زیست جهانی اوضاع خوش و به سامانی ندارد، بهره برداری بی رویه از منابع و ثروت های طبیعی و یا توسعه نامتوازن اقتصادی و صنعتی منجر به اتلاف منابع و ایجاد آلودگی شده و میراث گرانبهای بشریت و امانت آیندگان را با بحران های جدی روبرو کرده است. بدون شک، تامین صحیح نیازهای نسل حاضر برای غذا، آب، انرژی، منابع طبیعی مستلزم عزم ملی برای برقراری تعادل و توازن محیط زیست است.

وی افزود: از آنجایی که جهان کنونی، دنیای رقابت، ظهور فناوری های برتر و گسترش توسعه و تجارت است، هرگونه توسعه اقتصادی- اجتماعی زمانی منجر به پیشرفت پایدار می شود که با رویکرد راهبردی نسبت به حفظ و صیانت محیط زیست، حیات انسان های سراسر جهان و نگاه همه جانبه به شرایط کنونی و چشم انداز آینده همراه باشد. تمامی جوامع بایستی تدوین برنامه های جامع پاسداری از محیط زیست را مد نظر قرار داده و پیشرفت و توسعه را در سایه توجه به محیط زیست به یک پیشرفت پایدار تبدیل کنند.

برگزاری همایش صنعت سبز

حشمتی در ادامه درباره صنایع سبز گفت: از آنجایی که پیشرفت پایدار در گرو نهادینه کردن رابطه بخش صنعت، معدن و خدمات با حفظ محیط زیست است لذا سازمان حفاظت محیط زیست، همایش تقدیر از واحدهای صنعتی، معدنی و خدماتی سبز کشور را در راستای تحقق اهداف کلان حفاظت محیط زیست کشور اصل ۵۰ قانون اساسی، سیاست های کلی محیط زیست (ابلاغی مقام معظم رهبری) برگزار می کند.

وی اظهار داشت: این همایش با رویکرد ارتقاء و گسترش فرهنگ محیط زیستی به فناوری های سازگار با محیط زیست و فرآیند تولید پاک، ایجاد نگرش محیط زیستی، رقابت جدی و سازنده، فضا برای تبادل تجربیات و دستاوردهای محیط زیستی در بین صاحبان صنایع، معادن و خدمات، برقراری ارتباط سازنده بین بخش های محیط زیست با صنعت، معدن و خدمات و تشویق و قدردانی از مدیران صنعت ، معدن و خدمات در راستای کاهش و جلوگیری از صدمات زیست محیطی صنایع، معادن و خدمات را برنامه ریزی کرده و برترین اقدامات محیطی زیستی می پردازد.

از آنجایی که جهان کنونی، دنیای رقابت، ظهور فناوری های برتر و گسترش توسعه و تجارت است، هرگونه توسعه اقتصادی- اجتماعی زمانی منجر به پیشرفت پایدار می شود که با رویکرد راهبردی نسبت به حفظ و صیانت محیط زیست، حیات انسان های سراسر جهان و نگاه همه جانبه به شرایط کنونی و چشم انداز آینده همراه باشد.

وی ادامه داد: از مهمترین شاخص ها و معیارها در این باره می توان به بکارگیری فناوری های نوین و پاک در مدیریت مصرف انرژی ( آب، برق و سوخت نظیر جایگزینی انرژی های پاک و تجدید پذیر، بازچرخانی آب) و حذف آلاینده های خروجی، عملیاتی کردن مدیریت پسماند در راستای اجرای کاهش، استفاده مجدد و بازیافت و ایجاد نگرش چرخه حیات و تولید محصول سبز با ارایه کالا ، خدمات و تولید فناوری های زیست محیطی و یا تولید پاک (محصولات سازگار با محیط زیست ) اشاره کرد.

حشمتی گفت: علاوه بر این برنامه ها، در راستای دستیابی به پیشرفت پایدار دانش بنیان و به منظور حمایت از فعالان و بنگاه های اقتصادی، صندوق ملی محیط زیست نیز انواع طرح های دانش بنیان در زمینه فناوری های نوین بازچرخانی آب، مدیریت پسماند، انرژی های نو و .. را در چارچوب ضوابط و مقررات مربوطه مورد بررسی و حمایت مالی قرار داده و با نظارت بر تحقق اجرای آنها، تحقق اهداف کلان محیط زیست کشور را دنبال می کند.

وی تاکید کرد: بدون شک تحقق توسعه از نظر تولید و مصرف باید با بهره وری بهینه از منابع و صیانت از آن صورت گیرد، جامع نگری در سیاست گذاری های مصرف ، نقش بسزایی در بهبود کارایی رشد اقتصادی ، ایجاد اشتغال و توسعه متوازن و حفظ محیط زیست ایفا می کند.

وی گفت: از مهمترین اقدامات شاخص سازمان در راستای هوشمند سازی و استفاده از فناوری های نوین در حفظ و توسعه محیط زیست با هدف تسریع در دستیابی به پیشرفت پایدار دانش بنیان می توان به راه اندازی سامانه جامع حفاظت محیط زیست و توسعه سامانه ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی مسئول در قانون هوای پاک اشاره کرد که عملکرد دستگاههای اجرایی، پایش و خوداظهاری تمامی صنایع در این سامانه ثبت و مورد رصد و ارزیابی قرار می گیرند و از ظرفیت شرکت های دانش بنیان در ارتقاء ، توسعه و نگهداری سامانه پایش کیفی هوا استفاده می شود.

حشمتی افزود: برخی از پایش هایی که تاکنون در این سامانه ثبت شده شامل پایش منابع زیستی (آب، خاک و هوا)، اجرای پایش خروجی های صنایع از طریق خوداظهاری آزمایشگاه معتمد، انجام پایش های نظارتی، ممیزی و ویژه، پایش کیفی سوخت، پایش عملکرد دستگاه های تصفیه پسماند عفونی (بی خطرسازها) مراکز درمانی و بهداشتی است که در راستای ارتقاء این سامانه به روز رسانی و تدوین آیین نامه خوداظهاری در پایش و شیوه نامه های آزمایشگاههای معتمد در دستور کار قرار دارد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: نظارت بر کاهش عوامل آلاینده واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی نیز از طریق سیاستگذاری و تدوین قوانین، برنامه ها و استانداردهای مورد نیاز از دیگر اقدامات اثرگذار و مهم است که برخی از مصوبات اخیر در این راستا می توان به مقررات و ضوابط استقرار واحدهای صنعتی، تولیدی و معدنی، خط‌مشی‌های مدیریت، حفاظت و بهره ‏برداری پایدار از خاک کشور مقررات خوداظهاری واحدهای بزرگ تولیدی، صنعتی، عمرانی، خدماتی و معدنی مطابق ماده ۱۸ قانون حفاظت از خاک، دستورالعمل شناسایی منابع آلاینده، تخمین بار و سهم آلودگی ناشی از آنها در منابع آب کشور، تهیه سیاهه انتشار آلاینده های هوای کلانشهرها اشاره کرد و این روند با توسعه سامانه های نظارتی محیط زیستی در سطوح ملی و استانی و ۱۰۰ درصد شدن پایش و خوداظهاری تمامی واحدهای صنعتی مشمول و رفع آلودگی منابع زیستی آب، خاک و هوا ادامه خواهد شد.