بررسی شرایط ۱۵ بورسیه شده ورزش ایران برای المپیک و ورزشکارانی که سهمیه این بازی‌ها را به نام خود ثبت کرده‌اند، حکایت از آنالیز نادرست مسوولان در ارزیابی وضعیت آنها دارد.
واحد المپیک سولیداریتی یا همان همبستگی
المپیک کمیته ملی المپیک در هماهنگی کامل با کمیسیون المپیک سولیداریتی (OS) کمیته بین
المللی المپیک (IOC)
و طبق دستورالعمل‌های این کمیسیون فعالیت‌های المپیکی زیادی انجام می‌دهد که یکی از
مهمترین آنها پیگیری حمایت مالی از ورزشکارانی است که برای حضور در المپیک آماده می‌شوند.
حمایت مالی از ورزشکارانی که برای کسب سهمیه
و پس از آن حضور در بازی‌های المپیک آماده می‌شوند در قالب «بورسیه شدن» در کمیته بین‌المللی
المپیک (IOC) و در زمینه‌های مختلف و
یکی از چارچوب‌های تعیین شده مانند تأمین کمک هزینه تمرین و اردوی برون مرزی، کمک هزینه
جذب مربی اختصاصی خارجی، کمک هزینه تهیه تجهیزات تخصصی، کمک هزینه درمان و.... انجام
می‌شود.
کشورهای عضو کمیته بین
المللی المپیک برای هر دوره بازی‌های المپیک می‌توانند ورزشکارانی از رشته‌های مختلف
المپیکی خود را به کمیته بین المللی المپیک معرفی کنند تا بورسیه این کمیته شده و در
زیر چتر حمایتی کمیسیون المپیک سولیداریتی از کمک‌های مالی در راه کسب سهمیه و بعد
از شرکت در بازی‌ها برخوردار شوند.
بورسیه شده‌های ورزش ایران برای المپیک
پاریس
سی و سومین دوره بازی‌های المپیک ۵ تا
۲۱ مرداد به میزبانی پاریس برگزار می‌شود. برای این دوره بازی‌ها ۱۵ ورزشکار ایرانی
در ۱۲ رشته وارد فهرست بورسیه شدگان IOC
شدند.
۱۵ ورزشکار بورسیه ایران (۹ نفر در بخش
مردان و ۶ نفر در بخش بانوان) برای بازی‌های المپیک پاریس به این شرح هستند:
* جواد فروغی و فاطمه کرم‌زاده از تیراندازی
* محمدرضا گرایی و امیرحسین زارع از کشتی
* سمیه یزدانی از دوچرخه‌سواری
* نازنین ملایی از قایقرانی
* دانیال شه‌بخش از بوکس
* رضا علیپور از صخره‌نوردی
* الهام حسینی و علی داوودی از وزنه‌برداری
* علی پاکدامن از شمشیربازی
* ریحانه مبینی از دوومیدانی
* مهلا مومن‌زاده از تکواندو
* مهرشاد افقری از شنا
* احمد کهنی از ژیمناستیک
مدت زمان بورسیه این ورزشکاران ۳۲ ماه است
و پرداختی به آنها هم از ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی آغاز شده است. ورزشکاران بورسیه ماهانه
۵۰۰ دلار دریافتی از IOC دارند که خبرگزاری مهر پیش از این در گزارشی با عنوان « دریافتی صفر ایران
از IOC بابت ۱۵ بورسیه
المپیک» به چگونگی و روند پرداخت اشاره داشت.
وضعیت بورسیه شده‌های ورزش ایران برای المپیک
پاریس
از میان ۱۵ ورزشکار ایرانی که از ۱۲ رشته
بورسیه کمیته بین المللی المپیک برای بازی‌های ۲۰۲۴ پاریس شده اند، هنوز هیچ ورزشکاری
سهمیه قطعی و صددرصدی برای این بازی‌ها نگرفته است و حتی بعضاً شانسی برای کسب ندارند
یا اصلاً فعالیتی ندارند که بخواهند سهمیه بگیرند یا اینکه در آستانه محرومیت هستند.
کشتی: محمدرضا گرایی با کسب مدال برنز
۶۷ کیلوگرم کشتی فرنگی در اولین مسابقات گزینشی المپیک (۲۰۲۳ بلگراد) سهمیه المپیک
این وزن را قطعی کرد. زارع هم با کسب مدال طلا ۱۲۵ کیلوگرم کشتی آزاد قهرمانی جهان
سهمیه را در این وزن قطعی کرد اما چرخه انتخابی تیم ملی در هیچیک از دو رشته آزاد و
فرنگی آغاز نشده است تا مشخص شود دقیقاً کدام کشتی گیران مسافر فرانسه خواهند شد.
البته در چرخه انتخابی تیم ملی راه هموارتری
برای مدال آوران کشتی تعریف شده است و به خصوص امتیاز ویژه‌ای برای مدال طلا لحاظ شده
که زارع را به المپیک نزدیک تر می‌کند اما با این حال باید تا خرداد و اتمام کامل چرخه
انتخابی صبر کرد تا مشخص شود که بورسیه شده‌های کشتی صد درصد المپیکی هستند یا نه.
وزنه برداری: طبق رنکینگ المپیکی، علی داوی
مسافر پاریس است اما سهمیه قطعی او بعد از جام جهانی تایلند (فرودین) اعلام رسمی می‌شود.
الهام حسینی اما هیچ شانسی برای المپیکی شدن ندارد. او در بازی‌های آسیایی نتوانست
حرکت دوضرب بزند، در مسابقات جهانی عربستان پانزدهم شد و در قطرکاپ که یکی از میادین
گزینشی برای المپیک بود هم غیبت داشت. علاوه بر این مصدومیت این روزهای الهام حسینی،
شانس المپیکی شدنش را کمرنگ‌تر هم می‌کند مگر اینکه معجزه‌ای در مورد او رخ دهد.
شمشیربازی: طبق جدیدترین رده بندی منتشر
شده از سوی فدراسیون جهانی شمشیربازی، علی پاکدامن هفتم جهان است و سهمیه انفرادی او
برای المپیک پاریس قطعی است. علاوه بر این در حال حاضر تیم ملی اسلحه سابر به عنوان
بهترین تیم آسیا صاحب سهمیه المپیک است و می‌تواند این سهمیه را قطعی کند اگر در جام
های جهانی پیش رو نتیجه لازم را بگیرد. در هر صورت و جدا از عملکرد این تیم، پاکدامن
سهمیه انفرادی خود را قطعی کرده است.
تیراندازی: روند نزولی که جواد فروغی بعد
از طلای المپیک توکیو داشت، او را امروز به جایگاهی رسانده که در خوشبیانه ترین حالت
هم نمی‌توان حساب جدی روی المپیکی شدن دوباره او داشت. فروغی بعد از بازی‌های آسیایی
و به خاطر نرسیدن به رکورد لازم در انتخابی‌های تیم ملی، به رقابت‌های قهرمانی آسیا
(کره جنوبی) اعزام نشد. او در مسابقات اخیر قهرمانی آسیا در اندونزی هم با ۵۷۷ امتیاز،
دوازدهم شد و نشان داد با المپیک و رکوردهایش فاصله زیادی دارد. حالا مسابقات جهانی
سلاح‌های بادی در برزیل (۳ فروردین تا اول اردیبهشت) تنها فرصت باقی مانده برای فروغی
و المپیکی شدن دوباره اش است آنهم اگر بتواند وارد ترکیب تیم اعزامی بشود.
فاطمه کرم زاده هم دیگر بورسیه شده تیراندازی
است که امیدی به المپیکی شدنش نیست. مهارت و تجربه کرم زاده در تفنگ ۱۰ متر بیشتر است
که با توجه به المپیکی شدن شرمینه چهل امیرانی و فاطمه امینی در این بخش، امکان کسب
سهمیه برای کرم زاده نیست (هر کشور در هر بخش تنها دو سهمیه می‌تواند داشته باشد) مگر
اینکه کرم زاده در تفنگ سه وضعیت المپیکی شود که در این بخش خیلی نمی‌توان روی او حساب
کرد.
دوچرخه سواری: رقابت‌های دوچرخه سواری در
سه بخش پیست، جاده و کوهستان برگزار می‌شود. توزیع سهمیه برای دو بخش پیست و جاده به
پایان رسیده است. اتحادیه جهانی یک سهمیه به تیم ملی جاده ایران اختصاص داده شده که
به واسطه آن رکابزن کشورمان می‌تواند در دو ماده تایم تریل انفرادی و استقامت جاده
المپیک ۲۰۲۴ شرکت داشته باشد. این سهمیه اما برای بخش مردان است بنابراین شانس سمیه
یزدانی که رکابزن بخش جاده است برای کسب سهمیه صفر است.
تکواندو: مسابقات قاره‌ای تنها میدانی است
که تکواندو ایران می‌تواند از حضور در آن تعداد سهمیه‌های المپیکی خود را بیشتر از
دو سهمیه فعلی کند. این رقابت‌ها اسفند در چین برگزار می‌شود. مهلا مومن زاده تنها
المپین تکواندو هم تنها از حضور در این رویداد می‌تواند برای نخستین بار المپیکی شود
این در حالی است که مومن زاده به اردوهای اخیر تیم ملی اصلاً دعوت نشده و به همین دلیل
شانس خیلی کمی برای حضور در ترکیب تیم ملی و اعزام به چین دارد. در تکواندو روی مبینانعمت
زاده به مراتب امید بیشتری برای المپیکی شدن است.
قایقرانی: روی نازنین ملایی به واسطه صعود
به فینال A و B رقابت‌های
روئینگ المپیک توکیو و ثبت بهترین نتیجه تاریخ قایقرانی ایران در المپیک حساب ویژه
ای باز شده بود اما تصمیم اخیر او حکایت از این داشت که این حساب و کتاب‌ها بیراه بوده
است. ملایی حدود یک ماه پیش با غیبت در اولین مرحله تست انتخابی تیم ملی قایقرانی روئینگ
برای حضور در مسابقات انتخابی المپیک پاریس خداحافظی خود را از تیم ملی اعلام کرد.
به طور حتم اگر این ملی پوش رویینگ برای خود و المپیکی شدن دوباره اش شانس بالایی قائل
بود، چنین تصمیم یکباره ای را نمی‌گرفت.
سنگنوردی: سه سنگنورد ایران و از جمله رضا
علیپور با اعلام فدراسیون جهانی مجاز به حضور در رقابت‌های انتخابی برای المپیک شده
اند. مسابقات شانگهای (۲۷ تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳) و مسابقات بوداپست (۳۱ خرداد تا ۳ تیر
۱۴۰۳) دو رویدادی است که به عنوان انتخابی المپیک برگزار می‌شود. در ماده سرعت که علیپور
مجاز به حضور در آن شده است، ۳۲ نفر برای کسب ۶ سهمیه در قالب این دو رویداد با هم
رقابت خواهند کرد. ناگفته پیداست علیپور کار بسیار دشواری دارد.
بوکس: تعداد بالای سهمیه‌های توزیعی در
میادین گزینشی پیش روی بوکس، موقعیت خوبی برای دانیال شه بخش ایجاد کرده تا دوباره
المپیکی شود البته اگر آمادگی خود را در حد اولین مدال آور تاریخ بوکس ایران در مسابقات
جهانی (مسابقات ۲۰۲۱ صربستان - مدال برنز) و کسی که سهمیه المپیک توکیو را گرفت، حفظ
کرده باشد.
دو میدان گزینشی پیش روی بوکس است. یکی
اواخر سال جاری به میزبانی ایتالیا برگزار می‌شود و دیگری هم خرداد سال آینده در تایلند؛
این دو رویداد در سطح جهانی و ویژه بوکسورهایی برگزار می‌شود که از طریق رقابت‌های
قاره به سهمیه نرسیده اند. از مسابقات ایتالیا ۲۸ نفر راهی پاریس خواهند شد. در تایلند
هم حداقل ۲۴ سهمیه توزیع می‌شود.
دوومیدانی: فدراسیون دوومیدانی ۶ ورزشکار
این رشته در مواد مختلف را تحت پوشش ویژه خود قرار داده چون آنها را به کسب سهمیه نزدیک
تر از دیگر ورزشکارانش تشخیص داده است. ریحانه مبینی اما جزو این فهرست نیست و همین
گویای این است که این دوومیدانی کار پرش طول شانسی برای المپیکی شدن ندارد.
ژیمناستیک: در مورد ژیمناستیک و ورزشکار
بورسیه شده این رشته یعنی احمد کهنی، بیشتر از شانس کسب سهمیه، احتمال محرومیتش وضعیت
او را تحت الشعاع قرار داده است. برای کهنی به دلیل عدم پرکردن فرم دوپینگ، تشکیل پرونده
شده و حتی احتمال محرومیت دوساله برای او مطرح است. در صورتیکه این حکم صادر شود که
کهنی اصلاً اجازه حضور در میادین کسب سهمیه المپیک را ندارد. در غیراینصورت هم باید
از چهار مرحله رقابت‌های گزینشی عبور کند تا مجوز حضور در پاریس را بگیرد. کاری که
با قاطعیت نمی‌توان گفت که کهنی از عهده آن بر می‌آید.
شنا: با عملکردی که مهرشاد افقری در رقابت‌های
اخیر داشته، نشان داده که دور از المپیک و سهمیه آن است. افقری در بازی‌های آسیایی
در تکرار رکوردهای داخلی ۵۰ و ۱۰۰ متر پروانه که در اختیار خودش است، ناکام بود. او
اخیراً در مسابقات لیگ در ثبت رکورد قابل توجه و لازم ناکام بود در حالیکه افقری برای
اینکه نشان دهد شانس کسب سهمیه دارد حداقل باید در این دو رویداد آسیایی و داخلی در
حد و اندازه رکوردهای خودش شنا می‌کرد.
در شنا سامیار عبدلی به واسطه عملکرد و
رکوردهای اخیری که در ۵۰ و ۱۰۰ متر آزاد داشته نزدیک از دیگر شناگران به سهمیه المپیک
است. در هر صورت مسابقات قهرمانی جهان (قطر) وضعیت سهمیه احتمالی شنا ایران را برای
المپیک مشخص می‌کند.
وضعیت قرمز بانوان و حداقل سهمیه‌های قطعی
در میان بورسیه شده‌ها
با این اوصاف از میان ۱۵ ورزشکاری که بورسیه
المپیک پاریس شده اند تنها علی پاکدامن (شمشیربازی) و علی داودی (وزنه برداری) به واسطه
موقعیتی که امروز در رنکینگ جهانی دارند، المپیکی شدن خود را قطعی کرده اند.
محمدرضا گرایی و امیرحسین زارع (کشتی) اگرچه
شانس بالایی دارند اما به هر حال باید منتظر نتیجه چرخه انتخابی برای قطعی شدن سهمیه‌های
خود باشند.
جواد فروغی (تیراندازی) و مهرشاد افقری
تقریباً شانسی برای کسب سهمیه ندارند. احمد کهنی بیشتر از کسب سهمیه دغدغه محروم نشدن
دارد و رضا علیپور (سنگنوردی) و دانیان شه بخش (بوکس) باید آماده‌تر از حریفان شان
در میادین انتخابی پیش رو باشند تا کسب سهمیه کنند.
ریحانه مبینی (دوومیدانی)، نازنین ملایی
(قایقرانی)، مهلا مومن زاده (تکواندو)، سمیه یزدانی (دوچرخه سواری)، فاطمه کرم زاده
(تیراندازی) و الهام حسینی (وزنه برداری) هم بانوانی هستند که بورسیه شدند اما امروز
نمی‌توان شانسی برای المپیکی شدن آنها قائل شد.
روال کلی برای بورسیه شدن ورزشکاران به
این صورت است که کمیته ملی المپیک پس از اطلاع رسانی کمیته بین المللی المپیک در تعامل
با فدراسیون‌ها و نظرات مشورتی میان مسئولان‌شان با مرکز نظارت بر تیم‌های ملی و همچنین
با لحاظ کردن شرایط رشته‌ها و ورزشکاران‌شان، بورسیه شده‌های جدید ورزش کشور را مشخص
می‌کند.
وضعیت امروز ۱۵ ورزشکاری که دو سال پیش
بورسیه المپیک پاریس شدند اما نشان می‌دهد که خط کشی که با آن وضعیت ورزشکاران برای
ورود به فهرست بورسیه‌ها، مورد ارزیابی قرار گرفته درست و به جا استفاده نشده است به
همین دلیل تا به امروز ورزشکارانی کسب سهمیه کرده اند که اصلاً در فهرست بورسیه‌ها
نیستند در حالیکه از فهرست ۱۵ نفره بورسیه‌ها، حداقل ممکن کسب سهمیه کرده اند.
ورزش ایران تاکنون برای بازی‌های المپیک
پاریس ۱۴ سهمیه در ۴ رشته کشتی (فرنگی و آزاد) تیراندازی، دوچرخه سواری و تکواندو گرفته
است. وضعیت سهمیه‌های ایران به این شرح است:
کشتی فرنگی: با مهدی محسن نژاد (وزن ۶۰
کیلوگرم)، محمدرضا گرایی (وزن ۷۷ کیلوگرم)، محمدهادی ساروی (وزن ۹۷ کیلوگرم) و امین
میرزازاده (وزن ۱۳۰ کیلوگرم)
کشتی آزاد: رحمان عموزاد (۶۵ کیلوگرم)،
حسن یزدانی (۸۶ کیلوگرم) و امیر حسین زارع (۱۲۵ کیلوگرم)
تیراندازی: هانیه رستمیان، شرمینه چهل امیرانی،
فاطمه امینی و محمد بیرانوند
تکواندو: ناهید کیانی، مهران برخورداری
دوچرخه سواری: By
Country
بر اساس سهمیه‌های تخصیصی به ورزش ایران
برای المپیک پاریس فقط می‌توان روی اعزام هانیه رستمیان، شرمینه چهل امیرانی، فاطمه
امینی، محمد بیرانوند، ناهیدکیانی و مهران برخورداری به المپیک حساب باز کرد چراکه
سهمیه‌های تیراندازی و تکواندو به نام خود آنها داده شده است. این ورزشکاران اما در
فهرست ۱۵ نفره بورسیه شده‌های ورزش ایران برای المپیک ۲۰۲۴ نیستند.
در دوچرخه سواری هم صاحب سهمیه تخصیصی به
ایران مشخص نیست اما قاعدتاً او، سهمیه یزدانی که یکی از بورسیه شده‌ها به حساب می‌آید،
نخواهد بود.
از میان کشتی گیرانی که سهمیه اوزان خود
را برای المپیک گرفته اند گرایی و زارع بورسیه هستند اما باید آخرین گام را هم محکم
بردارند تا به عنوان یک بورسیه شده، سهمیه خود را قطعی کنند.
چه بسا وضعیت متزلزل ورزشکاران بورسیه در
مسیر المپیک باعث بازنگری روی وضعیت آنها و حتی جابه جایی‌شان شده باشد اما بهتر آن
است که تصمیم گیری مسئولان به قدری دقیق و مبتنی بر اصول فنی و علمی باشد که انتخاب‌ها
به نتیجه برسد نه اینکه تیرها به خطا برود یا اینکه جابه جایی صورت بگیرد.
