عام ترین تعریفی که از واژه ""سرانه مطالعه " می توان بدست داد ، "مدت زمانی است که یک نفردر یک شبانه روز برای خواندن مصر ف می کند ". در ایران آمارهای متعددی گفته می‌شود وزمان های اعلام شده از ۲ دقیقه تا ۱۲۰ دقیقه متغیر است. زمان 2 دقیقه (بدون زمان خواندن قرآن، مفاتیح و روزنامه محاسبه شده است و اگر زمان درس خواندن را هم به آن اضافه کنیم 10 دقیقه می شود.اما آمارهایی که دربخش امانت کتاب از کتابخانه‌های عمومی کشوروجود دارد، چیزی نزدیک به15 دقیقه در روز بوده‌است که شامل انواع مطالعه (کتاب، روزنامه، ادعیه و …) می‌شود. یافته‌های پژوهش دیگری که توسط «شورای فرهنگ عمومی» و با عنوان «وضعیت گذران وقت مردم شهری و روستایی کل کشور» در سال ۱۳۹۰ به صورت گذران وقت انجام شده‌است به تخمین این پژوهش نزدیک است. بر اساس یافته‌های این تحقیق میزان زمان اختصاص داده شده به مطالعه در میان مردم ایران ۱۲ دقیقه است (این زمان شامل مطالعه کتاب، روزنامه، ادعیه و …) است.این زمان سرانه مطالعه در ایران در مقایسه با سایر کشورها بسیار پایین است .
سرانه مطالعه در جهان
فنلاند -44دقیقه – نروژ- 39 دقیقه – استونی – 36 دقیقه -
آلمان - 34دقیقه – هلند ۳۱دقیقه – سوئد3۱ دقیقه - لاتویا ۲۶
لهستان 25دقیقه – بلژیک 21 دقیقه -لیتوانی21ذقیقه –اسلونی 22
دقیقه - انگلیس 21دقیقه – فرانسه 20دقیقه - استرالیا دقیقه- ژاپن دقیقه - ایتالیا16 دقیقه – بلغارستان 15 دقیقه – ایران 12 دقیقه .
اکنون که میانگین زمان "سرانه مطالعه " در کشورمان تا حدودی مشخص شد، در این باره بدنبال علل این موضوع محققان و پژوهشگران نظرات متفاوتی را مطرح می کنند ، عناوینی جون قیمت کاغذ ، و تاثیر آن بر کاهش تیراژ آثار توسط ناشران ، کاهش خرید کتاب ، تعطیلی کتابفروشی های محلی ، حذف کتاب از سبد معیشت خانواده ، عباراتی هستند که این روزها به شدت از سوی اهالی کتاب شنیده می شود اما علاوه بر این نکات ذکر شده سیامک محبوب در اثر خود " کتابخانه های عمومی و سرانه مطالعه " بدین شکل به آن اشاره می نماید ، وی عوامل موثر در پایین بودن " سرانه مطالعه " را " عدم احساس نیاز به مطالعه " در ایرا ن می داند.
وی اعتقاد دارد ، از آنجائیکه ایرانیان به ادبیات شفاهی عادت دارند نیز کمتر به مطالعه مکتوب می پردازند .
حال که تا حدودی برایمان وضعیت سرانه مطالعه در ایران و برخی کشورها روشن گردید وبر همگان اثبات شده است که یکی از فاکتورهای جامعه توسعه یافته میزان سرانه مطالعه در آن کشور است ، برای رسیدن به یک جامعه توسعه یافته الزامی است ، متفکران جامعه راهکاری ارائه دهند و مسئولان اجرایی ، فعل خواستن را صرف کنند زیرا بدون عبور از این معضلات فرهنگی رسیدن به جامعه پیشرفته از معالات روزگاراست .
