رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) مجالس فاطمیه را فرصتی برای شناخت ابعاد وجودی حضرت فاطمه زهرا(س) دانست و گفت: شناخت ایشان برای ما واجب است و بر امت‌های پیشین نیز واجب بوده است.
اولین شب مراسم عزاداری ایام فاطمیه، شامگاه جمعه با حضور علما، اساتید حوزه و دانشگاه، دانشجویان، جمعی از مدیران استان قم و اقشار مختلف مردم در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد.
در این مراسم معنوی، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سخنانی به تبیین ابعاد مغفول مانده «لزوم معرفت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)» پرداخت و تأکید کرد که مجالس فاطمیه، علاوه بر ذکر مصیبت، باید فرصتی برای تعمیق شناخت نسبت به حقیقت وجودی آن حضرت باشد.
وی سخنان خود را با تبیین اهمیت «معرفت الله» به عنوان اساس و ریشه تمام معارف دینی آغاز کرد و اظهار داشت: یکی از مطالبی که در متون و منابع دینی ما زیاد مطرح شده و بر آن اصرار شده، مسئله معرفت الله است. بشر غیر از اینکه باید خدا را اطاعت کند، باید خدا را بشناسد. شاید ما در عالم معنویت، مطلبی را مهم‌تر از مسئله معرفت خدا نداشته باشیم. ائمه ما علیهم السلام تأکیدشان به این مسئله از بیانی که در باب احکام و واجبات دارند، خیلی بیشتر بود.
آیت الله فاضل لنکرانی با استناد به روایتی از ششمین امام شیعیان افزود: امام صادق علیه السلام فرمودند اگر مردم می‌دانستند چه آثاری در فضل معرفت خدا وجود دارد، دیگر نگاهی به زرق و برق دنیا نمی‌کردند و تمام دنیا با همه جلوه‌هایش، از خاکی که زیر پایشان است کم‌ارزش‌تر می‌شد. چرا دنیا برای ما ارزش دارد؟ چون از معرفت خدا دور هستیم.
این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، معرفت الهی را سرچشمه آرامش، قدرت و شفا دانست و گفت: امام صادق(ع) می‌فرمایند «ان معرفه الله أُنسٌ مِن کلِّ وحشةٍ»، اگر کسی معرفت خدا را داشته باشد، از هیچ وحشتی نمی‌ترسد. «و نورٌ مِن کلِّ ظلمةٍ و قوّةٌ مِن کلِّ ضعفٍ و شفاءٌ مِن کلِّ داءٍ». هر دردی، دوای او و درمان او معرفت خداست. کسی که معرفت خدا را داشته باشد، به قضای الهی راضی است و از فقر و ثروت، عزت و ذلت و مریضی و سلامتی خود شکوه نمی‌کند.
لزوم معرفت حجت الهی در امتداد معرفت الله
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) پس از تبیین جایگاه رفیع معرفت الله، این اصل را به لزوم شناخت حجج الهی تعمیم داد و تصریح کرد: در یک درجه پایین‌تر، ما باید معرفت رسول خدا، معرفت حجت الهی و معرفت فاطمه زهرا(س) داشته باشیم. اینکه بگوییم پیامبری آمد و کتابی آورد یا امیرالمؤمنین(ع) وصی ایشان بود، کافی نیست. ما باید این انوار مقدسه را بشناسیم.
وی با اشاره به آیه شریفه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ» خاطرنشان کرد: در روایات متعدد، ائمه فرموده‌اند که مراد از «صادقین» ما هستیم. «با این‌ها باشید» یعنی چه؟ این جلسات، یک مرحله بسیار نازلی از معیت با ائمه معصومین(ع) است. معیت حقیقی با اهل بیت(ع) محقق نمی‌شود مگر با معرفت ایشان. هر چقدر معرفتمان نسبت به امیرالمؤمنین(ع) و فاطمه زهرا(س) بیشتر باشد، معیت و همراهی ما با ایشان بیشتر می‌شود.
معرفت فاطمه(س)؛ محور قرون گذشته و امری واجب بر امت‌های پیشین
آیت الله فاضل لنکرانی در بخش دیگری از سخنان خود، به روایتی از امام صادق(ع) اشاره کرد که ابعاد جهانی و تاریخی مقام حضرت زهرا(س) را آشکار می‌سازد و گفت: روایت می‌فرماید: «وَ عَلی مَعرِفَتِها دارَتِ القُرونُ الاُولی»؛ یعنی بر محور معرفت فاطمه زهرا سلام الله علیها، قرون و امت‌های گذشته چرخیده‌اند. یک معنای این روایت که برخی بزرگان به آن توجه کرده‌اند، این است که معرفت فاطمه زهرا سلام الله علیها بر امت‌های گذشته، از امت حضرت آدم و نوح تا موسی و عیسی، واجب بوده است.
وی افزود: ما روایت داریم که نبوت هیچ پیامبری کامل نشد، مگر آنکه به مقام و منزلت فاطمه زهرا(س) اقرار کرد. وقتی نبوت یک پیامبر باید به اقرار به عصمت و معرفت حضرت زهرا(س) گره بخورد، یک ملازمه قهری وجود دارد که امت او نیز موظف به این شناخت بوده‌اند. بنابراین، از این روایات می‌توان استفاده کرد که شناخت فاطمه(س) تا حدی که برای ما ممکن است، واجب است. اگرچه شناخت کامل ایشان برای احدی ممکن نیست، چرا که «الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا»، اما به اندازه توان، این معرفت یک وظیفه است.
پاسخ به شبهات؛ عزاداری فرصتی برای معرفت‌افزایی است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در بخش پایانی سخنان خود، به برخی شبهات مطرح شده در فضای مجازی پیرامون عزاداری‌ها پاسخ داد و تأکید کرد: این روزها عده‌ای که پیداست وزن علمی ندارند و از قرآن و روایات بی‌خبرند، می‌گویند چرا عزاداری کنیم؟ اولاً این‌ها متوجه نیستند که عزاداری فقط برای اشک و گریه نیست؛ برای این است که ما دور هم جمع شویم، این روایات را بخوانیم و بگوییم فاطمه که بود. فاطمه دختر یک انسان معمولی نبود.
وی هدف از بیان فضائل حضرت زهرا(س) توسط پیامبر اکرم(ص) را زمینه‌سازی برای شناخت مقام ایشان دانست و گفت: چرا رسول اکرم(ص) برای اصحابشان مقامات فاطمه(س) را ذکر می‌کردند؟ چرا می‌فرمودند نور او قبل از خلقت آدم در عرش خدا بوده؟ چرا می‌فرمود روح و قلب من است؟ این‌ها برای آن بود که اگر مصیبتی به ایشان وارد شد، بدانید که بر من مصیبت وارد کرده‌اید. آن زمان مردم حضرت فاطمه(س) را نشناختند و آن بلا را بر سرش آوردند. آیا ما بعد از ۱۴۰۰ سال هنوز باید دست روی دست بگذاریم و ایشان را معرفی نکنیم؟
آیت الله فاضل لنکرانی در پاسخ به این شبهه که امیرالمؤمنین(ع) برای همسرشان مجلس عزا نگرفتند، تصریح کرد: مگر در آن شرایط خفقان، امیرالمؤمنین(ع) می‌توانستند حق غصب‌شده خود در غدیر را فریاد بزنند که حال بتواند برای عزای فاطمه(س) مجلس عمومی بگیرند؟ اما به کوری چشم جاهلان، امیرالمؤمنین(ع) کنار قبر فاطمه(س) تمام مصیبت‌ها را فریاد زدند. وقتی ایشان را دفن کردند، رو به قبر پیامبر(ص) عرض کردند: «یَا رَسُولَ اللَّهِ… وَ سَتُنَبِّئُکَ ابْنَتُکَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِکَ عَلَی هَضْمِهَا فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ وَ اسْتَخْبِرْهَا الْحَالَ»؛ یا رسول الله، به زودی دخترتان به شما خبر خواهد داد که چگونه امت شما برای درهم شکستن او همدست شدند. پس از ایشان بپرس و حال را جویا شوید. «فَکَمْ مِنْ غَلِیلٍ مُعْتَلِجٍ بِصَدْرِهَا لَمْ تَجِدْ إِلَی بَثِّهِ سَبِیلًا»؛ چه بسیار غم‌ها و دردهای جوشانی که در سینه ایشان بود و راهی برای بازگو کردنشان نیافت. این‌ها را امیرالمؤمنین(ع) مطرح کرده است، عجیب است که باز چنین شبهاتی را مطرح می‌کنند.
این مراسم با ذکر مصیبت در سوگ شهادت بانوی دو عالم، حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به پایان رسید.
