هدی سادات چاوشی
در مویه‌ها و مویرگ‌های پرالتهاب جهان پرآشوب و دیجیتال امروز، که استرس به بخشی جدايی‌ناپذیر از زندگی مدرن تبديل شده، بشر بیش از هر زمان دیگری به دنبال پناهگاهی برای آرامش است. غافل از آن‌که این پناهگاه، در هیأت کهن و همیشه زنده «طبیعت» همیشه در دسترس او بوده است. طبیعت‌گردی امروزه تنها یک سرگرمی یا تفریح آخر هفته نیست؛ بلکه یک «فرآیند درمانی» است، نسخه‌ای الهی که پیامبران و امامان ما قرن‌ها پیش بر آن مهر تأیید زده‌اند و علم مدرن امروز، تازه به عظمت آن پی برده است.
خداوندمتعال در قرآن کریم، طبیعت را «مظهر» می‌خواند؛ نشانه‌ای برای اندیشیدن و مأمنی برای آرامش دلها. این کتاب آسمانی، ما را به گردش‌های علمی و روح‌افزای در پهنه آفرینش دعوت می‌کند؛ در سوره الرحمن آیه هفتم آسمان را، گنبد آرامش‌بخش «وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمیزانَ» و آسمان را برافراشت و ترازو را نهاد. همین آسمانِ برافراشته، با آن وسعت بی‌کران و ستارگان درخشان، هر بیننده‌ای را به تواضع و آرامش دعوت می‌کند.
در سوره النبا آیه هفتم کوه‌ها را، میخ‌های استوار زمین «وَ الْجِبالَ أَوْتاداً» _و کوه‌ها را میخ‌هایی برای زمین قرار دادیم. صلابت و آرامش کوه‌ها، نمادی از استواری در برابر توفان‌های زندگی است.
در سوره مبارکه نحل آیه ۱۴ دریاها را اقیانوس رحمت بی‌کران «وَ هُوَ الَّذی سَخَّرَ الْبَحْرَ» _و اوست که دریا را رام کرد. تماشای موج‌های دریا که با نظمی الهی به ساحل می‌خورند، موسیقی آرامش‌بخشی است برای روح خسته.
در مکتب اهل بیت علیه‌السلام، نگاه به طبیعت، تنها یک عمل زیبایی‌شناختی نیست، که خود عبادتی بزرگ است. امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند: «النَّظَرُ إِلَى الْخُضْرَةِ نُشُورٌ لِلْعَیْنِ؛ نگاه به سبزه و طبیعت، چشم را زنده و روح را شاداب می‌سازد.» همچنین رسول‌خدا می‌فرمایند: «اُنْظُرُوا إِلَى الْأَخْيَارِ وَ لَا تَنْظُرُوا إِلَى الْأَشْجَارِ وَ الثِّمَارِ فَإِنَّهُ يُورِثُ الْهَمَّ وَ الْحُزْنَ: هنگامی که در دشت‌ها و کوه‌ها خلوت کردید، در نعمت‌های خداوند تفکر کنید.» این روایت‌ها به ما می‌آموزد که نگاه به طبیعت باید «نگاهی توحیدی» باشد؛ نگریستن به نشانه‌ها، نه توقف در خود آن‌ها.
امروزه علم روان‌شناسی و پزشکی، به شکلی کمّی آنچه را که قرآن و روایات کیفی به آن اشاره کرده‌اند، تأیید می‌کند و بیان می‌کند که؛ تنها با ۲۰ دقیقه پیاده‌روی در یک پارک، هورمون کورتیزول (هورمون استرس) خود را کاهش دهید، همچنین برای بهبود خلق و خو و افزایش تمرکز به تماشای فضای سبز روی آورید، و برای کاهش فشار خون و ضربان قلب در مواجهه با مناظر طبیعی.
درواقع علم ثابت کرده است که طبیعت، یک «کلاس درس آرامش» است؛ کلاسی که هزینه‌ای ندارد و داروی آن بدون عارضه است.
طبیعت، کلاسی برای آرامش الهی است. طبیعت، تنها مجموعه‌ای از درخت و کوه و دریا نیست. طبیعت، کتابی گشوده، درمانگاهی همگانی و کلاس درسی الهی است که خالق مهربان، دسترسی به آن‌را برای تمام ابنای بشر فراهم کرده است. شاید بتوان گفت این کلاس، استادش خداست و درسش آرامش. بیاییم در این کلاس نام‌نویسی کنیم. بیاییم گاهی قدم بزنیم، اما نه برای رسیدن به مقصدی دور، بلکه برای «بودن» در مسیر. به آسمان نگاه کنیم، به استواری کوه‌ها چشم بدوزیم و صدای امواج دریا را بشنویم. این‌ها همه پیام‌هایی از جانب او هستند که یادآوری می‌کنند آیه ۲۸ سوره رعد را که خداوند حی و قیوم می‌فرماید: «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ: آگاه باش که با یاد خدا دلها آرامش می یابد».. آرامش، آن بیرون، در دل خلقت، در انتظار ماست..
