فاطمه مداح نظری - سویدا یکی از استان‌های جنوبی سوریه است که از لحاظ جغرافیایی و استراتژیکی اهمیت ویژه‌ای دارد. این استان که به دلیل جمعیت عمدتاً دروزی‌اش شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر شاهد تحولات و بحران‌هایی بوده که نه تنها بر وضعیت داخلی سوریه تأثیر گذاشته، بلکه به‌عنوان یکی از نقاط حساس در برابر نفوذ قدرت‌های خارجی و بازیگران منطقه‌ای نیز مطرح شده است. بحران‌های جاری در سویدا، که در نتیجه دخالت‌ها و پروژه‌های جدایی‌طلبانه برخی گروه‌ها از جمله حکمَت الهجری، رهبر روحانی دروزها، به‌وجود آمده، تهدیدات جدیدی را برای تمامیت ارضی سوریه ایجاد کرده است.
احمد الشرع، رئیس‌جمهور موقت، رهبری دولت جدید را بر عهده دارد و چهره بین‌المللی سوریه محسوب می‌شود. گروه او، «هیات تحریر الشام» که زمانی شاخه‌ای وابسته به القاعده بود و بعدها از آن جدا شد، پیشتاز حمله علیه اسد بود.
الشرع از زمان به قدرت رسیدن، لحن معتدل‌تری در پیش گرفته، بر همزیستی تأکید کرده و با کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، روابط دیپلماتیک برقرار کرده است.
با این حال، دولت او با بدبینی جوامع اقلیت از جمله علوی‌ها، مسیحیان، کردهای سوریه و جامعه دروزی روبه‌رو است و کشور گه‌گاه شاهد خشونت‌های فرقه‌ای بوده است. دمشق همچنین تلاش می‌کند گروه‌های متنوع شورشی سابق - از جمله برخی گروه‌های افراطی - را به ارتشی حرفه‌ای تبدیل کند.
در سویداء، نیروهای دولتی الشرع برای متوقف کردن درگیری‌هایی که ابتدا میان قبایل بادیه‌نشین محلی و شبه‌نظامیان دروزی آغاز شد، وارد عمل شدند، اما در نهایت خودشان با دروزی‌ها درگیر شدند که منجر به حملات هوایی اسرائیل شد؛ حملاتی که ظاهراً برای حمایت از دروزی‌ها انجام شده است.
دروزی‌ها عرب‌هایی هستند که پیرو دینی برگرفته از یکی از شاخه‌های اسلام‌اند. آنها بخشی از آموزه‌ها و آیین‌های خود را محرمانه نگه داشته‌اند؛ آیینی که در قرن یازدهم شکل گرفت و عناصری از اسلام و دیگر فلسفه‌ها را در خود جای داده است و بر یکتاپرستی، تناسخ و جستجوی حقیقت تأکید دارد.
احمد الشرع، رئیس‌جمهور موقت سوریه، در سخنرانی خود، دروزی‌ها را بخشی از «بافت اجتماعی سوریه» خواند و وعده داد که از حقوق آنان دفاع خواهد کرد. در اسرائیل حدود ۱۵۰ هزار دروزی زندگی می‌کنند که بیشتر در شمال اسرائیل و بخش‌های اشغالی جولان سکونت دارند. اسرائیل مدعی است که قصد دارد امنیت دروزی‌ها را تضمین کند. رد تأکید کرد که این وضعیت، فشار مضاعفی بر دولت سوریه وارد کرده تا رویکردی یکپارچه برای اداره همه شهروندانش داشته باشد.
در طول جنگ داخلی سوریه، دروزی‌ها میان حمایت از اسد - که به آنها تا حدی خودمختاری و معافیت از خدمت سربازی داده بود - و مخالفان او تقسیم شده بودند. آنها برای دفاع از خود در برابر افراطیونی که دروزی‌ها را مرتد می‌دانستند، یک نیروی شبه‌نظامی مستقل تشکیل دادند.
اسرائیل اکنون دولت جدید سوریه را تهدیدی جهادی معرفی کرده و اعلام کرده اجازه نخواهد داد این دولت نیروهای خود را در جنوب سوریه مستقر کند. اسرائیل گفته هدفش جلوگیری از هرگونه تجمع نیروی متخاصم در مرزهایش است و در عین حال مدعی است که قصد دارد از اقلیت دروزی دفاع کند.
وبسایت رویترز می گوید دولت جدید سوریه به رهبری جولانی دچار سوء محاسبه شدید در خصوص حمایت امریکا از آنها و عدم واکنش اسرائیل به عملیات نظامی در سویدا شده است.
ظاهرا جملات تام باراک سفیر امریکا در ترکیه و نماینده ویژه ترامپ در امور سوریه در خصوص حمایت واشنگتن از یکپارچگی خاک سوریه و مخالفت با هر گونه تجزیه این کشور و تشکیل کشورهای مستقل کردی، دروزی یا علوی موجب شده جولانی و فرماندهان زیر دستش گمان کنند با توجه به حمایت امریکا و همچنین مذاکرات هفته های قبل با رژیم صهیونیستی برای برقراری روابط دوستانه و کاهش تنش، می توانند با خیالی آسوده به مرکز سویدا حمله کرده و آن را از کنترل نیروهای شورشی خارج کنند.
هنگامی که در روز ۸ دسامبر ۲۰۲۴ دمشق و به همراه آن دولت سابق سوریه سقوط کردند بسیاری در تلاش برای رویاپردازی بوده و وعده یک سوریه یکپارچه و آرام بدون درگیری میان اقلیت ها را می دادند. ۷ ماه پس از سقوط دولت بشار اسد، یک کشتار بزرگ و هزاران نفری در مناطق علوی نشین لاذقیه و طرطوس، کشتار عظیم و دوطرفه میان دروزی ها و شبه نظامیان جولانی و قبایل بدوی و افزایش تنش های لفظی و احتمال وقوع درگیری با اکراد در شرق فرات را شاهد هستیم.
علی رغم وعده های غرب برای حمایت از دولت جدید سوریه و رفع تحریم های اقتصادی آن، شاهد اشغال مجدد بخش های بیشتری از خاک این کشور توسط رژیم صهیونیستی بودیم؛ رهبران اسرائیلی نه تنها دامنه جنوبی جولان و بخش هایی از قنیطره را اشغال کرده اند، بلکه از جدایی احتمالی استان سویدا نیز حمایت کرده و حتی ضرب الاجلی برای نیروهای سوری به منظور تخلیه کامل استان درعا طی هفته های آینده صادر کرده اند.
