سید محمد رضا بهشتی
رئیس اداره روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم
پسماندسوزی در قم، در سالهای اخیر از یک تخلف پراکنده به یکی از مهمترین و جدیترین معضلات زیستمحیطی استان تبدیل شدهاست.
متأسفانه این پدیده مخرب، به دلیل برخی مسائل اقتصادی و اجتماعی از جمله هزینههای جمعآوری، حملونقل و دفع اصولی زباله، استفاده بجای سوخت کورهها و کارگاهها، فقر و بیکاری و استحصال برخی مواد همچون سیمهای آهنی و همچنین دسترسی نداشتن به امکانات و زیرساخت های مناسب در برخی مناطق حاشیهای یا روستایی، روندی افزایشی داشته است، البته عدم آگاهی افراد از معضلات بهداشتی و زیست محیطی پسماندسوزی نیز در گسترش این بحران تأثیرگذار بوده است.
بر اساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک و ماده ۳۰ آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها، پسماند سوزی ممنوع بوده و جرم انگاری شده است، از این رو مسؤولان امر هیچگاه نباید با مسأله پسماندسوزی در استان قم ساده انگارانه برخورد نمایند، عمل مجرمانه ای که پیامدهای فاجعه باری برای شهروندان قمی به دنبال دارد.
پسماندسوزی، موجب تخریب طبیعت و آلودگی شدید آب، خاک و هوا و نابودی پوشش گیاهی و آسیب به اکوسیستمهای حساس می شود، با انتشار ذرات خطرناک، فلزات سنگین و گازهای سمی و سرطانزا مانند دیوکسینها و فورانها، سلامت عمومی را تهدید می کند و در پی آن بیماریهای قلبی و تنفسی را تشدید کرده و مواد غذایی را به شدت آلوده میکند.
اداره کل حفاظت محیط زیست قم در سالهای گذشته در خط مقدم مقابله با پسماندسوزی در قم بوده و اقدامات متعددی نظیر گشت و پایش مستمر، صدور اخطاریهها، تشکیل پروندههای قضایی و آموزش و فرهنگسازی را انجام داده است، این در حالی است که متأسفانه برخی دستگاههای اجرایی از جمله شهرداریها، گاهی به دلایلی اقدام به پسماندسوزی کردهاند، به ویژه سوزاندن ضایعات فضای سبز و سرشاخههای درختان که به مسألهای عادی و روتین تبدیل شدهاست. این امر نهتنها چالشی بزرگ برای محیط زیست ایجاد میکند، بلکه موجب تضعیف قانون و کاهش اثر اقدامات نظارتی نیز میشود.
اما در حال حاضر، پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و اقدام برخی خائنان در سوزاندن پسماندها جهت ایجاد رعب و وحشت در جامعه، این مسأله ابعاد امنیتی و پیچیدهتری پیدا کردهاست. علاوه بر آن گسترش این معضل میتواند منجر به نارضایتی عمومی شده، امنیت غذایی را تهدید کرده و موجب تخریب و هدررفت گسترده منابع ملی و طبیعی شود، از این رو تمامی دستگاههای اجرایی ذیربط و در رأس آنها استانداری قم و دستگاه قضا، باید ضمن تشکیل «کارگروه ویژه مقابله با پسماندسوزی» و برنامهریزی و تخصیص اعتبارات لازم، فرهنگسازی مستمر و برخورد قاطع، برای جلوگیری از این جرم مشهود در جامعه اقدامات عاجل نمایند تا شاهد ریشه کن شدن این معضل خطرناک در شهر مقدس قم باشیم.
