زهره نعلبندی
تا دیروز مسئله اصلی کمبود محتوای فرهنگی
برای کودکان بود اما امروز بحران اصلی جهت‌دهی پنهان الگوریتم‌ها به ذهن احساس هویت
کودکان است.
درواقل از زمانیکه اینترنت وارد زندگی انسان‌ها
شد تا امروز یک سری نگرانی‌ها را به خانواده‌ها
تحمیل کرده است. مسئله ای که به همه جوامع مرتبط است و محدود به یک جامعه یا اقلیت
خاص نیست.
کودکان و نوجوانانی که دسترسی آسان و بدون
دردسر به اینترنت دارند و زمان زیادی را صرف آن می‌کنند، توانایی خود را برای تمایز
بین فضای مجازی و واقعیت در طول زمان از دست می دهند.
یکی ديگر از معضلات استفاده از فضای مجازی این است که در این فضا هر کسی که هر چیزی را که
می‌خواهد منتشر می‌کند و این محتوا می‌تواند بدون محدودیت در اختیار فرزند شما قرار
گیرد و روی ذهن آنان تاثیرات خود را برای بگذارد.
حال تصور کنید آن محتوای نامناسبی باشد
فرزند در آن سن حساس چه تاثیری از آن خواهد گرفت؟
در هر حال ظهور اینترنت و در کنار آن ارزش‌های
غربی چالش‌های جدیدی را در کشورهای دیگر از جمله کشور ما به وجود آورده است. از آنجا
که برخی از عناصر این پدیده با فرهنگ ما (ارزش های اسلام و ایرانی) متفاوت است، می‌توان
گفت که اینترنت می‌تواند آسیب‌های اخلاقی زیادی به خانواده وارد کند.
پلتفرم‌ها علاوه بر مزایای بیشماری که دارند عواقب و پیامدهای مضری برای فرد و جامعه دارد و
منجر به آسیب‌های شدید جسمی، مالی، خانوادگی و اخلاقی می‌شود. علاوه بر موارد عنوان
شده، یکی دیگر از پیامدهای اعتیاد به اینترنت مشکلات خانوادگی و تاثیر آن ها بر روابط
زناشویی، والدین و کودکان است. آمارها نشان می دهد اعتیاد به اینترنت می تواند منجر
به فروپاشی خانواده و طلاق نیز شود.
همچنین نقض حریم خصوصی، وابستگی به پلتفرم،
مشکلات فنی و زیرساختی، محدودیت‌ها در دسترسی به اطلاعات کاربران و هزینه‌های تبلیغاتی
و همچنین تاثیرات منفی بر سلامت روان و روابط
اجتماعی از دیگر معایب استفاده از پلتفرم‌ها است.
براساس ماده‌ی ۲۹ کنوانسیون حقوق کودک،
آموزش کودک باید در راستای احترام به فرهنگ، زبان ارزش‌ها و هویت بومی او باشد. همچنین
مواد ۱۳ و ۱۷ این کنوانسیون بر حق دسترسی به اطلاعات سالم و حق بیان آزاد کودک تاکید
دارد. اما حکمرانی محتوا در عصر، الگوریتم‌ها این حقوق را به شدت به مخاطره انداخته
است.
برای محافظت از کودکان در برابر آسیب‌های
پلتفرم‌های دیجیتال، والدین می‌توانند با ایجاد محدودیت زمانی، نظارت بر محتوا، آموزش
استفاده صحیح، و ایجاد تعادل بین دنیای واقعی و مجازی، نقش موثری ایفا کنند.
همچنین، استفاده از ابزارهای کنترل والدین
و تشویق به فعالیت‌های جایگزین مانند ورزش و هنر می‌تواند مفید باشد.
حفاظت از کودکان در برابر فضای مجازی یکی
از وظایف مهم والدین در دنیای امروز است. دسترسی کودکان به ابزارهای هوشمند و فضای
آنلاین، اگرچه فرصت‌هایی برای یادگیری و سرگرمی فراهم می‌کند اما بدون نظارت می‌تواند
آن‌ها را در معرض محتوای نامناسب، خطرات امنیتی و ارتباطات ناایمن قرار دهد.
از این رو اگر استفاده فرزندان از این فضا
کنترل نشود در آینده‌ای نه چندان دور این پلتفرم‌ها جای والدین را در تربیت کودکان
خواهند گرفت و اثرات سوء خود را بر ذهن و روان کودک برجای خواهند گذاشت.
لذا استفاده کودکان از پلتفرم‌های مختلف
باید کنترل و مدیریت شود و این امر برای حفظ سلامت و ایمنی کودکان ضروری به نظر می‌رسد.
